Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) akademisyenlerinin 2 yıl süren araştırması, Fatih Sultan Mehmet'in 1461'deki Trabzon seferi güzergahını tespit etti. Seferin rotasının Bayburt, Aydıntepe ve Maçka üzerinden Trabzon’a uzandığı belirlenirken, bu önemli keşif, tarihi rotaların turizme kazandırılmasının da önünü açacak.
1461’teki fetih rotası, 564 yıl sonra belirlendi
Fatih Sultan Mehmet Han’ın Trabzon’u fethettiği 1461 yılında kullandığı güzergah, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) tarafından yapılan kapsamlı bir araştırma ile gün yüzüne çıkarıldı. Prof. Dr. İsmail Köse’nin yürütücülüğünde gerçekleştirilen proje, AB destekli COST Aksiyonu Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği Programı-SEADDA ve TÜBİTAK tarafından finanse edildi. Araştırmada, Bayburt’tan Aydıntepe ve Maçka üzerinden Trabzon’a kadar uzanan yol güzergahı tespit edilerek haritalandı.
Proje süreci ve elde edilen sonuçlar
2019 yılında başlatılan ve yaklaşık 2 yıl süren araştırmalar, Trabzon, Erzurum ve Gümüşhane üniversitelerinden 8 akademisyenin katılımıyla gerçekleştirildi. Proje, hem tarihi hem de coğrafi verilerin eşleştirilmesiyle ilerledi. Akademisyenler, literatür taramaları ve topografya verilerini birleştirerek, Fatih Sultan Mehmet’in 1461 yılındaki fetih rotasını bulmayı amaçladı. Çalışmanın sonunda, Osmanlı İmparatorluğu’nun Trabzon fetih güzergahı dijital olarak haritalandı.
Prof. Dr. İsmail Köse, çalışmanın amacının yalnızca tarihi bir keşif yapmak değil, aynı zamanda bu güzergahın turizm potansiyelini açığa çıkarmak olduğunu belirtti. "Koruma altına alınabilecek ve turizme kazandırılabilecek bir eser bırakacağız" diyen Köse, Fatih Sultan Mehmet’in izlediği güzergahın, bölgeye tarihsel zenginlik katacak önemli bir keşif olduğunu ifade etti.
Koruma ve turizm imkanları
Güzergahın belirlenmesinin ardından, rotanın turizme kazandırılması için çeşitli düzenlemeler ve koruma çalışmalarına ihtiyaç olduğu vurgulandı. "Büyükşehir Belediyesi, Valilik, Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve çevre illerin iş birliğiyle bu yol güzergahı üzerinde işaretler konulmalı ve bazı alanlar düzenlenmelidir" diyen Köse, güzergahın turizme kazandırılmasının bölgeye ekonomik katkı sağlayacağına dikkat çekti. Ancak arazide yapılan araştırmalarda, Karayolları ve hazine avcıları tarafından yok edilen izlerin, bazı rotaların tespitini zorlaştırdığı ifade edildi.
Farklı güzergahlar ve eski yollar
Proje kapsamında sadece Fatih Sultan Mehmet’in sefer güzergahı değil, aynı zamanda Roma döneminden bu yana kullanılan çeşitli eski yollar da haritalandı. KTÜ Tarih Bölümü’nden Doç. Dr. Osman Emir, "İpek Yolu olarak bilinen klasik güzergah, Hamsiköy üzerinden geçen eski Zigana Yolu ve diğer alternatif yollar da incelendi" dedi. Bu yollar, Roma döneminden itibaren kullanılmaya başlanmış ve Osmanlı dönemiyle birlikte önemli askeri ve ticaret yolları haline gelmişti.
Fatih Sultan Mehmet’in fetih rotası olarak belirlenen Bayburt-Aydıntepe-Maçka güzergahı, bu tarihi yollar arasında yer alırken, akademisyenler daha detaylı çalışmalarla rotayı tamamlamayı planlıyor.
