Bir zamanlar taş fırın ekmekleriyle anılan İzmir Alsancak’ta artık tek bir ekmek fırını bile kalmadı. Yüksek kiralar ve fabrikasyon üretim, bölgedeki fırıncılık kültürünü yok etti. Alsancak sakini Ali Akuzun, “Eskiden burada taş fırınlar vardı, insanlar hamur getirir ekmek pişirirdi, ama artık ne taş fırın kaldı ne de o eski lezzet,” diyerek bölgenin değişen çehresine dikkat çekti.
“Eskiden burada taş fırınlar vardı, insanlar hamur getirir, ekmek pişirirdi. Ama artık ne taş fırın kaldı ne de o eski lezzet. Şimdi sadece marketlerde satılan fabrikasyon ekmekler var,” diyen Akuzun, bölgedeki bu değişimin yüksek kiralar ve modernleşme sürecinin bir sonucu olduğunu belirtti.
Yüksek kiralar fırınları yok etti
Bir zamanlar Alsancak’ta taş fırın işleten bir arkadaşının fırını neden kapattığını soran Akuzun, aldığı yanıtı şu sözlerle aktardı: “Arkadaşıma neden kapattığını sordum. Bana, ‘Çok yüksek kira istedi, biz de kapatmak zorunda kaldık,’ dedi. Taş fırın kapandıktan sonra da başka bir yerde açılmadı.”
Bugün Alsancak’ta ekmek satışı yapan işletmeler olsa da hiçbirinin ekmeği kendi fırınında üretmediğine dikkat çeken Akuzun, “Burada artık ekmek yapan bir fırın yok. Eskiden taş fırınlarda pişen ekmeklerin tadını bulamaz olduk,” dedi.
Ali Akuzun, yalnızca Alsancak’ta değil, Türkiye genelinde de küçük işletmelerin artan kira maliyetleri ve fabrikasyon üretim nedeniyle kapandığını ifade etti. “Burada kiralar gerçekten çok yüksek. Ama bu sadece Alsancak’a özgü bir durum değil, Türkiye genelinde böyle. İnsanlar artık küçük işletmeleri sürdüremiyor,” şeklinde konuştu.
Gelenek bozuldu
Alsancak Mahallesi’nde eskiden sadece ekmek değil, taş fırınlarda pişirilen satılmayan kurabiyeler de ertesi gün sabah ihtiyaç sahipleriyle paylaşılırdı. Mahalle sakini Ali Akuzun, “Satılmayan kurabiyeler ertesi gün mahalleliyle birlikte yoksul ailelere dağıtılırdı. Bu dayanışma ruhu, yoksul çocukların yüzünü güldürürdü,” diyerek fırınların yalnızca birer işletme değil, toplumsal dayanışma noktası olduğunu hatırlatıyor. Ancak yüksek kiralar, bu güzel gelenekleri de tarihe gömdü.
Taş fırın kültürünün yok olmasının ardından bölgedeki sakinler, eski lezzetleri ve fırınları özlemle anıyor. Ancak yüksek kira bedelleri ve modern yaşamın getirdiği değişiklikler göz önüne alındığında, bu kültürün Alsancak’a geri dönmesi zor görünüyor.
