İzmir’de bahar mevsimi, bahçe ve balkonlarını çiçeklerle donatmak isteyenler için en ideal dönemlerden biri. Hava sıcaklıklarının artması ve toprağın ısınmasıyla birçok çiçek türü ekime hazır hâle geldi.
İzmir’de baharın gelişiyle birlikte doğru çiçekleri seçip uygun şekilde dikerek, bahçenizi ve balkonunuzu uzun süre canlı tutabilirsiniz. Nesnel ve doğru bakım teknikleri uygulandığında, ilkbaharda ekilen çiçekler yaz boyunca rengârenk görüntüsüyle evlerinize değer katar. Unutulmamalı ki bitkiler de sevgi ve ilgiyle büyür; düzenli bakım ve gözlem ile İzmir’in bahar ve yaz mevsiminde adeta bir çiçek cennetinin keyfini çıkarabilirsiniz.
İşte İzmir şartlarında baharda ekilebilecek bazı çiçek türleri ve onların özellikleri ile bakım ipuçları:
Menekşeler bahçeleri renklendiriyor
Erken baharın en gözde çiçeklerinden menekşe (hercai menekşe), serin havalarda dahi açabilen dayanıklı bir çiçek. Gölgeyi seven ve neredeyse her türlü toprakta yetişebilen menekşeler, ilkbaharda bahçeleri rengârenk süsleyen en güzel çiçeklerden.
Yumuşak renk tonları ve hoş kokularıyla bilinen menekşeler, mavi, mor, beyaz ve pembe gibi çeşitli renklerde açıyor.
İzmir’de kış sonunda ve bahar başında ekilen menekşe fideleri, mart ayı boyunca çiçeklenerek bahçelere ilk renklerini verdi bile.
Menekşe bitki düzenli sulandığında ve solan çiçekleri temizlendiğinde bahar boyunca çiçek açmaya devam ediyor. Sıcaklar artmaya başladığında menekşelerin ömrü azalabileceğinden, İzmir’de bahar sonuna dek gölge alanlarda çiçeklenmesini sürdürmek mümkün.
Petunyalar güneşle coşuyor
Petunya, bahar dikimi için vazgeçilmez yazlık çiçeklerden biri. Özellikle bol güneşi seven petunyalar, Nisan ayından itibaren bahçelere fide olarak dikilerek yaz boyunca büyütülebilir ve çiçek açar.
Rengârenk ve gösterişli çiçekleriyle petunyalar, İzmir’in güneşli bahçe ve balkonlarında çok iyi gelişir. Petunyalar günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı aldığında en sağlıklı şekilde büyür; gölgede kaldıklarında çiçek sayısı belirgin şekilde azalır.
Petunya fidelerini bahar başında dikmek, hazirandan itibaren yoğun bir çiçeklenme sağlıyor. Toprak seçimi konusunda genelde çok talepkâr olmayan petunyaların toprağı hafif nemli tutulmalı, ancak su içinde kalmamasına dikkat edilmeli.
Ayrıca petunyaların düzenli olarak solan çiçeklerinin temizlenmesi, yeni çiçek açımını sağlar. Unutmayın, petunya, kadife çiçeği ve begonya gibi yazlık çiçek fideleri İzmir’de genellikle nisan ayında bahçelere ekiliyor. Bu da onlara yaz gelmeden köklenip güçlenme imkânı veriyor.
Sardunyalar balkonu şenlendiriyor
İzmir’de balkon ve bahçelerin klasiği olan sardunya (Itır), baharla birlikte çiçeklenmeye başlayan, bakımı kolay ve dayanıklı bir bitki. Sardunyalar öncelikle kırmızı, beyaz, sarı, pembe, mor ve hatta nadiren mavi tonlarındaki çiçekleriyle dikkat çeker; gerçekten de pek çok farklı renkte sardunya bulmak mümkün.
Dayanıklı yapısıyla uzun ömürlü olan bu bitki, asıl ihtiyacı olan bol temiz hava sayesinde dış mekânda yıllarca yaşayabilir.
Havaların ısınmasıyla evleri ve bahçeleri süslemeye başlayan sardunyaların bakımı da oldukça kolay. Sardunya, ılık ve nemli havayı sever; güneş gören bir yerde, özellikle balkonunuzda konumlandırmanız önerilir.
Sardunyalar düzenli sulamaya ihtiyaç duyuyor ancak suyu köklerde biriktirmemek önemli; saksı altlarında biriken suyu dökmek kök çürümesini engeller.
Ayrıca, sardunyaların solan çiçeklerini temizlemek ve gerekiyorsa ilkbahar başında (mart-nisan aylarında) daha büyük bir saksıya almak, bitkinin sağlıklı gelişimine katkı sağlar.
Dayanıklılığı sayesinde sardunya, İzmir’de bahar döneminde dikilip yaz boyunca balkonları ve bahçeleri renklendirmeye devam ediyor.
Begonyalar gölgeyi seviyor
Begonya, özellikle yarı gölge veya gölge alanları renklendirmek isteyenler için ideal bir bahar çiçeği. Bahar aylarında begonyalar da petunyalarla birlikte sık tercih edilen bitkiler arasında yer alıyor.
Bu bitkinin birçok türü olsa da genellikle balkon ve bahçelerde yetiştirilen şeker begonyası veya yumrulu begonya, sıcak yaz günlerinde bile çiçek açmaya devam eder. Begonyalar bol nemli toprağı ve düzenli sulamayı sever; ancak köklerinin çürümesini önlemek için saksıda iyi drenaj sağlanmalıdır.
Doğrudan yakıcı güneş altında bırakmamak, begonya için kritik bir bakım noktası. Begonya öğlen güneşinden uzak, daha gölge noktalara ekmek gerekir.
Özellikle İzmir'in yaz sıcağında begonyaları sabah veya akşam güneşi alan, öğleden sonra gölgede kalan konumlara yerleştirmek bitkinin yapraklarının yanmasını önler. Begonyanın etli yaprakları suyu bünyesinde tutabiliyor. Bu nedenle toprak hafif kurudukça sulama yapmak yeterli.
Begonya, düzenli bakım ile bahar başından sonbahara dek çiçek veren ve bulunduğu gölge köşelere canlılık katan bitki türü.
Kadife çiçekleri sıcakta parlıyor
Güneşe en dayanıklı ve bahçeleri adeta güneş gibi aydınlatan çiçeklerden biri de kadife çiçeği (Tagetes). Kadife çiçekleri, altın sarısı ve turuncu tonlardaki parlak çiçekleriyle tanınır ve yaz mevsimi boyunca açmaya devam eder.
İzmir’de bahar sonunda ve yaz başında sıkça görülen kadife çiçekleri, yoğun güneş ışığı altında yetiştirilmeli; doğrudan güneş almayan bir ortama konulduklarında adeta “küser” ve iyi gelişmezler.
Kadife çiçeği bitki en sıcak yaz günlerine bile dayanabilen yapıda olup hatta kavurucu güneşi çok seven nadir çiçeklerden. Sıcağa dayanıklı kadife çiçekleri, hemen her türlü toprağa uyum sağlayabilir.
Toprak konusunda seçici olmadıkları için fakir bahçe topraklarında bile yetişebilirler. Tohumdan da kolaylıkla yetişen kadife çiçeklerini mart-nisan aylarında doğrudan bahçeye ekebilir veya fide olarak dikebilirsiniz. Nisan ayında petunya ve begonya fideleriyle birlikte kadife fidelerini de toprağa geçirmek uygundur.
Bakımı oldukça basit olan kadifeler, toprağı nemli kalacak şekilde düzenli sulandığında hızlı büyür ve kısa sürede tomurcuklanır. Ayrıca kadife çiçeklerinin bilinen bir avantajı, bazı bahçe zararlılarını uzak tutmalarıdır; özellikle sebze bahçelerinde bu çiçekler doğal bir koruma sağlar.
Bahçenizde uzun ömürlü, gösterişli ve dayanıklı çiçekler arıyorsanız, kadife çiçekleri İzmir’in yaz sıcaklarına en iyi uyum sağlayan seçeneklerden.
Karanfiller hoş kokular saçıyor
Mis kokusuyla bilinen karanfil çiçeği (Dianthus) de baharla birlikte ekilebilecek dayanıklı çiçekler arasında. Karanfil hem dayanıklı hem de bakımı kolay bir süs bitkisi; bahar aylarında çiçek açar ve uzun ömürlü olur.
Farklı renklerde (kırmızı, pembe, beyaz gibi) katmerli çiçekleri olan karanfil, eski zamanlardan beri bahçelerin vazgeçilmezlerinden. Soğuğa karşı da oldukça dirençlidir.Ortalama -15 kadar dayanan karanfiller olduğu kaydedildi; bu nedenle karanfil dayanıklılık ve hoş kokuları sayesinde bahçe düzenlemelerinde sıklıkla tercih ediliyor.
İzmir’de kışlar ılıman geçtiği için karanfiller yıl boyu yeşil kalabilir ve bahar gelince güçlü bir şekilde tomurcuklanıp açarlar. Erken ilkbaharda (mart gibi) ekilen karanfil fideleri, nisan ve mayıs aylarında bol bol çiçek vererek bahçeleri adeta bir kokteyl bahçesine çevirir.
Karanfiller güneşli ve havadar yerleri sever; yeterince ışık alamazlarsa büyümeleri ve çiçeklenmeleri yavaşlar. Bu nedenle, bahçede bol güneş alan bir noktaya dikilmeleri önerilir. Toprak konusunda karanfil iyi drene olmuş, su tutmayan toprakları tercih eder – köklerinin uzun süre suya maruz kalması mantar hastalıklarına yol açabilir. Bakım olarak, karanfillerin de solmuş çiçeklerini kesmek yeni çiçeklerin gelmesini hızlandırır. İzmir’in bahar döneminde dikilen karanfiller, yaz başından itibaren rengârenk çiçekleri ve mis gibi karanfil kokusuyla hem gözlere hem duygulara hitap ediyor.
Papatyalar doğallık sunuyor
Bahar denince akla ilk gelenlerden biri de papatyadır. Doğal ve zarif görünümüyle papatyalar, bahçeleri adeta bir kır ortamına çevirir. Baharın en sevilen çiçeklerinden biri olan papatya hem doğallığı hem de sadeliğiyle göze çarpar ve kolay yetişen bir tür
Toprak seçimi konusunda oldukça esnek olan papatyalar neredeyse her tip toprakta büyüyebilir; bu yönüyle yeni başlayan bahçıvanlar için ideal bir çiçektir. Genellikle beyaz taç yaprakları ve sarı orta kısımlarıyla tanıdığımız klasik papatyalar, baharın simge çiçeklerinden.
İzmir’de yol kenarlarında ve boş arazilerde bile yabani papatyaların baharla birlikte kendiliğinden çıkıp açtığı görülür. Bahçeye ekilebilecek papatya türleri arasında yüksek boylu bahçe papatyası (öküzgözü olarak da bilinen Leucanthemum cinsi) veya yer örtücü minyatür papatyalar (İngiliz papatyası, Bellis perennis) bulunur.
Mart sonu ve nisan ayında tohumdan veya fide hâlinde papatya ekimi yapılabilir. Papatyalar genellikle güneşli konumları sever, ancak yarı gölgede de yetişebilirler. Bakımı oldukça basittir: Toprağının tamamen kurumasına müsaade etmeden düzenli sulama yapmak yeterli olur. Ayrıca papatyaların çiçeklenme dönemi boyunca kuruyan çiçeklerini düzenli olarak budamak, yeni tomurcukların açmasını sağlar. Bu sayede bitki enerjisini tohum oluşturmaya harcamak yerine yeni çiçek üretmeye yönlendiriyor.
İlkbaharda ekilen papatyalar, yaz başına doğru tam çiçeklenme yaparak İzmir bahçelerine doğal bir güzellik ve mis kokulu bir ferahlık sunuyor.
Cam güzeli gölge köşeleri şenlendiriyor
Cam güzeli (İmpatiens), özellikle gölge veya yarı gölge alanları canlandırmak için baharda dikilebilecek ideal çiçeklerdendir. Bahçenizi ve balkonunuzu uzun süre çiçekli tutmak istiyorsanız cam güzeli doğru bir tercih olabilir; zira uygun şartlar sağlandığında neredeyse tüm sezon boyunca çiçek açmaya devam eder. Cam güzeli çiçekleri pembe, fuşya, mor, kırmızı, mercan gibi parlak renklere sahip olup yaprakları da koyu yeşilden alacalı tonlara uzanan dekoratif bir görünümde.
Cam güzeli fazla güneş ışığı istemez! Günde sadece birkaç saat, tercihen sabah güneşi alması yeterli olup öğleden sonraki dik ışıklardan korunması gerekir. Hatta tamamen gölge alanlar, özellikle İzmir gibi yazın güneşin kuvvetli olduğu bölgelerde, cam güzeli için daha bile iyi.
Cam güzeli çiçeği dış mekânda gölge yerlere veya ağaç altlarına dikerek kolayca yetiştirebilirsiniz.Cam güzeli için kısmi gölge ve drenajı iyi, besince zengin nemli bir toprak idealdir.
Toprağın sürekli nemli kalmasını seven cam güzelini yaz aylarında kurumaya bırakmamak önemli; düzenli fakat aşırıya kaçmadan sulama yapılmalı. Cam güzeli soğuğa duyarlı olduğundan, İzmir’de genellikle nisan ayında son soğuklar geçtiğinde dış mekâna dikilir.
İlkbaharda dikilen cam güzelleri kısa sürede ortama uyum sağlayıp tomurcuklanır ve yaza girerken gölgeli köşelerin vazgeçilmez renk kaynağı olur. Ayrıca, kışın çok soğuk olmadıkça (yaklaşık 5-10 derece civarı), korunaklı bir yerde cam güzeli bitkisi yaşamaya devam edebilir.
Bahar dikimi için ipuçları
Bahar aylarında çiçek dikimine başlamadan önce ve dikim sırasında dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları ise şöyle:
Toprağı hazırlayın: Dikim öncesinde alanı yabani otlardan temizleyip toprağı belleyerek havalandırın. Ardından organik gübre veya kompost ile toprağı zenginleştirip tırmıkla düzleyerek dikime hazır hâle getirin. Besin değeri yüksek ve yumuşak toprak, kök gelişimini hızlandırır.
Serin saatlerde dikim yapın: Özellikle fide dikimi yapıyorsanız, sabah erken saatleri veya akşamüstü güneşin etkisini yitirdiği saatleri tercih edin. Günün en serin zamanlarında dikim yapmak, bitkilerin yeni yerine daha az şokla uyum sağlamasını sağlar. Yakıcı öğle sıcağında dikimden kaçınmak fidenin canlı kalma şansını artırır.
Can suyunu ihmal etmeyin: Çiçekleri diktikten hemen sonra mutlaka can suyu denilen ilk sulamasını yapın. Toprağın iyice nemlenmesi, fidelerin tutunmasına yardımcı olur. Sularken suyu bitkinin dibine, yapraklara değdirmeden ve yavaşça dökün; aşırı tazyikli su vermek narin fidelerin zarar görmesine ve yapraklarının yanmasına neden olabilir.
Sulamayı dengeli yapın: Çiçeklerin çoğu nemli toprağı sever, ancak aşırı sulama köklere zarar verebilir. Toprak nemli kalmalı fakat su içinde bırakılmamalıdır. Parmak testi yaparak toprağın üst kısmı hafif kuruduğunda sulama yapın. Saksı altlarında su birikmemesine özen gösterin; durgun su kök çürümesine yol açabilir.
Işık ihtiyacını göz önünde bulundurun: Her çiçeğin güneş ihtiyacı farklı. Dikim yapmadan önce seçtiğiniz bitkinin ışık talebini araştırın. Çoğu çiçek bol güneşten hoşlanırken (örneğin petunya, kadife, karanfil), bazıları yarı gölgeyi tercih eder (örneğin begonya, cam güzeli). Bitkilerinizi bahçenizde veya balkonda doğru konuma yerleştirmek, sağlıklı gelişimleri için kritik önemde.
Solan kısımları temizleyin: Bahar ve yaz ayları boyunca, çiçeklerinizin solmuş çiçeklerini ve kuruyan yapraklarını düzenli olarak temizleyin. Bu işlem, bitkinin enerjisini tohum yerine yeni tomurcuklara yönlendirmesini sağlar ve çiçeklenme süresini uzatır.Özellikle gül, petunya, papatya gibi sürekli çiçeklenen türlerde bu bakım uygulaması çiçek verimini artırır.
Yaz sıcaklarına dikkat: İzmir’in yazları oldukça sıcak geçtiği için baharda dikilen bazı çiçekler aşırı sıcakta zorlanabilir. Örneğin, bahar aylarında coşkuyla açan küpe çiçeği (fuchsia), yazın doğrudan güneş ve sıcak rüzgâra maruz kalırsa kısa sürede halsizleşip çiçeklerini döker. Bu nedenle, yaz aylarında sıcağa hassas bitkilerinizi öğleden sonra gölge alanlara almak veya gölgeleme sağlamak önemli. Ayrıca sulama sıklığını yazın arttırarak bitkilerin susuz kalmamasını sağlayın.
