Türkiye Basın Yayın Matbaa Çalışanları Sendikası (DiSK Basın-İş), 65 farklı medya kuruluşundan 125 basın emekçisinin verileriyle hazırladığı Mart 2025 Basın Çalışanları Taban Ücret Araştırması'nı tamamladı. Araştırma, Türkiye’de medya sektöründeki maaş seviyeleri, kıdem süreleri ve gelir beklentileri arasındaki uçurumları gözler önüne serdi. Basın-İş'in raporunda, Türkiye'deki medya çalışanlarının giderek artan ekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldığı ve sektörün ciddi bir krizle mücadele ettiği vurgulandı.
"Medya sektöründe kepenkler inmeye başladı"
Araştırma, Türkiye’de medya sektörünün içine düştüğü kriz ortamını çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Raporda, "Yayın organlarının kepenk indirmeye başladığı bir dönemin kapısı aralandı" denilerek, sektördeki ekonomik daralmanın derinleştiği ve medya kuruluşlarının zorluklarla karşılaştığı belirtildi. Ayrıca, teknoloji tekellerinin reklam politikaları, siyaset-medya ilişkileri ve toplumsal kutuplaşmanın medya üzerindeki olumsuz etkileri de rapora yansıdı.
Basın emekçileri yoksulluk sınırında çalışıyor
Araştırmanın dikkat çeken bulgularından biri, basın emekçilerinin büyük kısmının yoksulluk sınırında yaşamaya mahkum olmasıydı. 2025 yılında 75 bin 973 TL olarak hesaplanan yoksulluk sınırını aşabilen basın çalışanları yalnızca sektörün yüzde 5'ini oluşturuyor. Her 3 basın emekçisinden biri ise 30 bin TL'yi aşmayan ücretlerle çalışıyor. Özellikle 5 yıl tecrübeli basın emekçileri, büyük şehirlerde barınma ücretlerini karşılamakta zorlanacak düzeyde maaş alıyor.
Basın-İş, emekçilerin yaşadığı bu ekonomik zorluklara karşı çözüm olarak enflasyon karşısında koruyucu zam oranlarının belirlenmesi gerektiğini savunuyor. Araştırma, 5 yıldan az çalışanların oranının yüzde 88, 10 yıldan fazla çalışanların ise yalnızca yüzde 6 olduğunu gösteriyor. Bu durum, medya kuruluşlarının kurumsal hafızasını zayıflatırken, haber üretiminin niteliğini de etkiliyor. Sendika, temmuz ayında yapılacak ikinci zam talebinin yaşamsal bir zorunluluk haline geldiğini belirtiyor ve zamların enflasyon oranına göre düzenlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
"Taban ücret belirlenmeli"
Araştırma raporunda basın çalışanlarının talepleri de sıralandı. Basın-İş, asgari ücret yerine medya sektörüne özel bir "taban ücret" belirlenmesi gerektiğini vurguluyor. Rapor, gazeteciliğin uzmanlık isteyen ve yoğun zihinsel emek gerektiren bir meslek olduğunu belirterek, çalışanların büyük çoğunluğunun asgari ücret seviyesinde maaş almasının kabul edilemez olduğunu ifade ediyor. Basın-İş, mesleğe yeni başlayan bir basın emekçisinin maaşının en az asgari ücretin iki katı olması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, deneyime dayalı ücret artışlarının yanı sıra, yıllık enflasyon oranında zam yapılması ve kurumsal sürekliliği sağlamak amacıyla kıdem zammı uygulanması gerektiği belirtiliyor.
Medya çalışanları için gelecek belirsiz
Basın-İş, sektördeki mevcut maaş seviyelerinin ve çalışma koşullarının sürdürülebilir olmadığını ve medya çalışanlarının yaşam standartlarının daha da düşmesinin önüne geçilmesi gerektiğini ifade ediyor. Sendika, yıllardır basın emekçilerinin hakları için mücadele etmeye devam edeceğini belirterek, sektörün iyileştirilmesi adına hükümet ve medya patronlarının sorumluluk alması gerektiğini vurguluyor.
