60 yıl süren genetik araştırmalar, kedilerin turuncu tüylerinin ardındaki sırrı nihayet ortaya çıkardı. İki bağımsız çalışma, genomdaki protein kodlamayan bir bölgedeki eksik DNA dizisinin, kedilere özgü bu dikkat çekici rengi oluşturduğunu keşfetti.
Ateş renginin kaynağı: Arhgap36 geni
Stanford Üniversitesi'nden genetikçi Greg Barsh liderliğindeki ekip, kedilerde turuncu kürkün Arhgap36 adlı bir genle ilişkili olduğunu buldu. Bu genin, turuncu tüylü kedilerde diğer kedilere oranla 13 kat daha fazla RNA ürettiği tespit edildi. Ancak fark, genin protein kodlama kısmındaki mutasyonla değil, genin ifadesini etkileyen eksik bir DNA dizisiyle açıklanıyor.
Araştırmacılar, DNA dizilimindeki 5 kilobazlık bir eksikliğin, pigment üretiminde turuncu rengi ortaya çıkardığını belirtiyor.
X kromozomu ve renk desenleri
Turuncu rengin kedilerdeki cinsiyet farkını açıklayan araştırma, bu genin X kromozomu üzerinde yer aldığını gösterdi. Erkek kedilerde yalnızca bir X kromozomu bulunduğu için renk tamamen turuncu olurken, dişi kedilerde iki X kromozomunun kombinasyonu sayesinde “kaplumbağa kabuğu” veya “alacalı” desenler oluşabiliyor.
Nadir durumlarda, dişi kedilerin her iki X kromozomunun da turuncu rengi kodlaması halinde kürk tamamen turuncu oluyor.
Genetik araştırmanın önemi
Bu araştırma, evcil hayvan genetiği alanında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Kedilerdeki renk varyasyonlarının genetik altyapısını anlamak, onların evrimsel geçmişine dair yeni bilgiler sunuyor. İnsanlarla yaklaşık 10 bin yıl önce yaşamaya başlayan kediler, bu tür genetik çalışmalarla tarihsel ve biyolojik açıdan daha iyi anlaşılıyor.
