İzmir'in Buca ilçesi tarihi binaları ile dikkat çekiyor. Bu yapılardan biri de Baltacı Malikanesi, Buca'nın en eski yapılarından biri olan malikanede, 1863 yılında Abdülaziz'in de kaldığı söyleniyor.
Baltacı Malikanesi, Demostanis Baltacı tarafından yaptırılan bir malikane. Arkeoloji alanında çalışmış olan Baltacı, bunu binanın yapısına da yansıtmış.
Söylentilere göre Sultan, Aliotti Bahçesine bakan kapıdan kabul edilmiş ve adet olduğu üzere, kapı bundan sonra kapatılarak bir daha kullanılmamış.
Malikanenin 1890 yılında Ispartalıyan adlı İzmirli bir zengin tüccarın mülkiyetine geçtiği tahmin ediliyor. Kayıtlara göre tüccar burayı 120 bin kaimeye satın alıyor.
Daha sonra malikane, savaşta ölenlerin çocukları için yetimhane yapılmak üzere İzmir Rum Topluma'na bağışlanmış. 1922 yılında buradaki yetimhane Yunanistan'a nakledilince, malikane Mustafa Kemal Paşa'ya bağışlanmış. Ancak Paşa buranın okul yapmasını istemiş.
Bu yüzden 1930'lu yıllardan bu yana okul olarak kullanılmaya başlanmış. Malikane son olarak Buca Lisesi ek binası olarak hizmet vermiş.
Malikane içindeki havuz ve heykeller nostaljik yapısını korumaya devam etmektedir.
Köşk okula dönüşmüş
Cumhuriyetin ilk yıllarında Millî Emlak'a geçen bina Gazi Mustafa Kemal'in isteğiyle farklı şekillerde eğitim amaçlı olarak kullanılmaya başlanmış. "Dilsiz ve Sağırlar Mektebi”, pansiyon ve sonrasında orta mektep.
1930-31: Buca Orta Mektebi. Kız ve erkek öğrencilerin birlikte okuduğu orta okul olarak hizmet vermiş.
1966: Köşk Buca Lisesi olarak hizmet vermeye başlamış.
1990: Buca Ortaokulu ve Buca Lisesi olarak eğitim faaliyetleri devam etmiş.
1993: Buca Lisesi müfredat Laboratuvar Okulu ve Yabancı Dil Ağırlıklı Lise olmuş.
1997: Millî Eğitim Bakanlığı "Bilgisayar Laboratuvar Okulu" projesi kapsamına almış.
2008: Tarihi köşk, 2008-2009 eğitim öğretim yılından itibaren yeni statüsü ile birlikte BUCA FEN LİSESİ adıyla hizmet vermiş.
