Kafkas Cihat Kaya/ İZ GAZETE Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen yıkıcı depremlerin ardından ‘yapı denetim’ konusu gündeme geldi. İz Televizyonu’nda yayınlanan, Gizem Taban ile Z Raporu programında Deprem Özel yayınına konuk olan Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği (YDKB) Başkan Yardımcısı Deniz Baran Çelik, yapı denetiminin önemiyle ilgili kayda değer bilgiler paylaştı.
Müdahaleler yapılır
Yapı denetimi hakkında bilinmesi gerekenleri aktaran Çelik, “Bir yapı yapmak isteyen vatandaşlar bazı teknik personellere ihtiyaç duyarlar. Yapının öncelikle projeleri hazırlanır. Daha sonra yapı denetim kuruluşları tarafından denetlenir. Projeler, dokümantasyonlar, yapının parselleriyle ilgili belgeler ve evraklar bizlere ulaştırılır. İncelemeler yapılır ve projelere müdahale edilir. Deprem yönetmeliğine bağlı bir sıkıntı yoksa ruhsata bağlanır ve yapım süreci başlanır” ifadelerini kullandı. Yapı denetiminin inşaat başlamadan önce inşaat sahasında devam ettiğini söyleyen Çelik, “Faaliyet başlamadan önce malzeme kalitesi, belirlenir. Laboratuvarlarda incelemeler devam eder ve sorunlu görünen yerlerde müdahaleler yapılır” dedi.
“Bizler tarafsız, çok güçlü denetim kadrolarıyla hizmet veriyoruz” diyen Çelik, yapı denetim ücretlerinin inşaat maliyetlerinin yüzde bir buçuk katsayısında olduğunu vurgulayarak, “Bunun üzerine çıkamazsınız. Bu katsayı ile işlem yapabilirsiniz. Bu bakanlığın belirlediği bir katsayıdır” şeklinde konuştu.
Kontrol ettirilmelidir
Vatandaşların güvenli binalarda oturmasının öncelikleri arasında olduğuna dikkat çeken Çelik, “Türkiye’deki yapı stoku değişti. Nervürlü demirler 1999 öncesi çok nadir kullanılıyordu. Bu bir sorundu. Vatandaşlar sağlam binalarda oturup oturmadığını tespit etmek için taşıyıcı sistemler konusunda uzman kişilere binalarını kontrol ettirmelidir” derken, her vatandaşın kendini güvende tutması gerektiğini ifade etti.
Bütün binaların depreme dayanıklı olmak için tasarlandığını söyleyen YDKB Başkan Yardımcısı Deniz Baran Çelik, “Binalar belirli miktarda hasar görme kabiliyetine sahip olarak hesaplanır. Bina hasar gördüğünde bile insanların oradan çıkabilmeyi başarabilmesi gerekir. Bizim önerimiz binanın ne kadar hasar alacağını ve neler yapabileceğimizi önceden bilmektir” dedi.
Zeminin sorgulanması lazım
Zemin konusunda da konuşan Çelik, “Bulunduğumuz şehirde evin zeminin ne olduğunu bilmek gerekiyor. Uzmanların bunları detaylandırması lazım. Uzman jeologların zemin tespiti yaparak hangi zemin üzerinde olduğu anlatılmalıdır. Zeminin sorgulanması lazım” ifadelerini kullanırken, “Yapı denetimi yapılan binalarda bu daha mümkün. Siz proje safhasından itibaren bütün malzemeleri biliyor olacaksınız. Proje, zemin ile ilgili bilgiler bittikten sonra bize ulaşıyor. Zemin etüt raporları, jeoloji mühendisleri tarafından hazırlanır. Yerinde yapılan saha çalışmasını biz bilemiyoruz. Bu bir altyapı haritalandırmasıdır. Zeminin bilgisini her şeyden önce elde etmemiz gerekiyor” şeklinde görüş bildirdi.
Ölçüm zorunlu
“Depreme dayanıklı bir yapı kullanmak istiyorsanız, yapının her aşamasını kontrol edebiliyor olmanız lazımdır” sözleriyle yapı denetiminin önemini tanımlayan Çelik, “2000 öncesi ve sonrası yapılan binaları karşılaştıralım. 2000 öncesinde yapının sadece yapım sırasında projeye uygun olup olmadığına bakılıyordu. 2000 sonrasındaysa yapının yalnızca projesi değil malzemenin kalitesi de kontrol ediliyor. Malzeme kaliteli değilse müdahale edebiliyorsunuz. Eski yapılarda beton kalitesini ölçemiyorduk. Bu ölçüm zorunlu. Bunu size sağlayan en önemli yer yapı denetimdir” dedi.
