2021 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürürlüğe konan Bina Kimlik Sistemi, bir binanın veya yapının kimlik bilgilerini tanımlamak ve takip etmek amacıyla kullanılan bir sistemdir. Bu sistem, binaların ve diğer yapıların çeşitli özelliklerini kayıt altına alır ve organize bir şekilde saklar. Her binaya veya yapının eşsiz bir kimlik numarası atanır, bu sayede bina veya yapı diğerlerinden ayırt edilir. Sistem, binaların fiziksel konumları, adresleri, yapı bilgileri, kullanılan malzemeler ve teknik özelliklerini içerir. Ayrıca, binaların mülkiyet ve işlem geçmişi, risk durumları ve varsa koruma statüsü gibi bilgiler de bu sistemde saklanır.
Bina kimlik sistemi, genellikle devlet veya yerel yönetimler tarafından yönetilir. Bu sistem, binaların güvenliği, planlama, denetleme, vergilendirme ve acil durum hizmetlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesine yardımcı olmak amacıyla oluşturulur. Özellikle deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerde, bina kimlik sistemi, yapıların deprem güvenliği açısından da değerlendirilmesi ve izlenmesi için kritik bir öneme sahip olabilir. Bu sayede riskli binalar tespit edilip gerekli önlemler alınabilir.
BKS nasıl uygulanır?
Bina kimlik sistemi, her binaya özgü bir kimlik belgesi verilmesi anlamına gelmektedir. Bu kimlik belgeleri, QR kodlu ve RFID çipli elektronik etiketler şeklinde tasarlanmış ve teknolojik bir levha şeklinde binanın belirli bir bölümüne monte edilecektir.
Binan kimlik belgesinde, binanın yapımında kullanılan malzemeleri, inşaat aşamasında gerçekleştirilen denetimler ve zemin bilgileri gibi detayları içerecek ve tüm bu verilere vatandaşların e-Devlet platformu üzerinden erişebilmesi amaçlanmaktadır.
Özellikle doğal afetlerde bu sistem hayati bir öneme sahiptir. RFID okuyucular aracılığıyla, binanın etiket bilgilerine uzaktan erişilebilecek ve böylece yapının kat planları, genel verileri ve içinde yaşayan kişilerin bilgilerine hızlı bir şekilde ulaşılabilecektir.
Ayrıca, bina kimlik sistemi binaların 3 boyutlu görsellerini de içerecek, bu sayede beş yılda bir yapılan denetimler sırasında yapıya sonradan eklenen katlar, kesilen kolonlar, bodrumun yaşam alanına dönüştürülmesi gibi kaçak ve aykırı durumlar kolaylıkla tespit edilebilecektir. Bu sayede, binaların bu tür aykırı değişikliklere uğramasının önüne geçilmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması hedeflenmektedir.
BKS'nin önleyeceği problemler, sağlayacağı avantajlar nelerdir?
Bina kimlik sistemi, kentleşme ve yapılaşma süreçlerinin getirdiği zorluklara çözüm oluşturmayı hedefleyerek birçok farklı problemi önlemeye yönelik olarak tasarlanmış veri yönetim sistemidir. Bu sistem sayesinde, binalar ve diğer yapılarla ilgili daha bilinçli ve etkin kararlar almak mümkün olabilir. İşte bina kimlik sisteminin önlemeye yardımcı olabileceği problemlerden bazıları:
Güvenlik Riskleri: Bina kimlik sistemi, binaların yapısal durumlarını ve güvenliklerini değerlendirmeye yardımcı olur. Bu sayede, riskli binaların erken tespiti ve gerekli önlemlerin alınması sağlanabilir. Özellikle deprem, yangın ve diğer doğal afetler söz konusu olduğunda, bu sistem kritik öneme sahip olabilir.
Yasadışı Yapılar: Bina kimlik sistemi, ruhsatsız veya kaçak yapıların tespit edilmesine yardımcı olur. Bu sistem sayesinde, yasadışı yapılaşma daha etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir ve gerekli yasal işlemler hızla başlatılabilir.
Planlama ve Koordinasyon Sorunları: Bina kimlik sistemi, şehir ve bölge planlama süreçlerinde daha bilinçli kararlar alınabilmesine yardımcı olur. Bu, arazi kullanımı, altyapı planlaması ve kentsel dönüşüm projeleri gibi konular için kritik öneme sahip olabilir.
Mülkiyet Anlaşmazlıkları: Bina kimlik sistemi, binaların mülkiyet ve işlem geçmişi bilgilerini saklar. Bu sayede, mülkiyet anlaşmazlıklarının önüne geçilmesi ve daha hızlı ve adil çözümler bulunması sağlanabilir.
Vergi Kaçakları: Bu sistem, binaların doğru ve güncel değerlemelerinin yapılmasına yardımcı olarak, vergi kaçaklarının önlenmesine katkı sağlar. Böylece, devlet vergi gelirlerini daha etkili bir şekilde toplayabilir.
Enerji Verimliliği: Bina kimlik sistemi, binaların enerji verimliliği hakkında bilgi sağlar. Bu, enerji tasarrufu ve sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Riskli ve enerji verimliliği düşük binaların tespiti ve iyileştirilmesi için gerekli adımlar bu bilgiler doğrultusunda atılabilir.
Kültürel Mirasın Korunması: Bina kimlik sistemi, binaların inşa tarihlerini, mimari özelliklerini, kullanılan malzemeleri ve diğer önemli detayları kayıt altına alarak, tarihi ve kültürel mirasın belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Ayrıca, bu yapılarda zamanla meydana gelen değişikliklerin veya onarımların izlenmesi, koruma ve restorasyon çalışmalarının daha bilinçli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur. Böylece, bina kimlik sistemi, kentlerin tarihi dokusunun ve kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasında önemli bir araç haline gelir.
Bina Kimlik Sistemi ücreti nedir, nasıl alınır?
Yapı sahibi ve denetim şirketi arasında yapılan yapı denetim hizmet sözleşmesi sonucunda, yapı sahibinin firmaya bina kimlik sistemi ücretini yapması gerekmektedir ve bu bedel Bakanlık döner sermaye hesabına yatırılmaktadır. Ayrıca, Bakanlığa ait olan bu mobil uygulamayı indirmek de ücretsizdir.
