Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın, başkent Şam'dan uçakla ayrıldığı iddia edildi. Esad, bir zamanlar Londra'da göz doktorluğu eğitimi alarak sivil bir meslek yolunda ilerlerken, son 10 yılı aşkın süredir ülkesini etkisi altına alan yıkıcı iç savaşın simge isimlerinden biri haline geldi. İşte detaylarıyla Esad ailesi kimlerden oluşuyor? Beşşar Esad kimdir? Esad (Baas) rejimi nasıl sona erdi?
Esad aile üyeleri ve rolleri
Suriye’de yarım asırdan fazla bir süredir siyasi sahnede etkili olan Esad ailesi, ülkenin Lazkiye bölgesindeki Kardaha şehrinden gelen Arap Alevi kökenli bir aile olarak tanınıyor. 1970 yılında başlayan iktidar yolculukları, ülkenin yönetiminde derin izler bırakan bir dönem olarak dikkat çekmektedir.
- Hafız Esad: Ailenin liderliğini üstlenen Hafız Esad, 1970 yılında Suriye Başbakanı olarak göreve başladı. 1971-2000 yılları arasında ise Devlet Başkanı olarak ülkeyi yönetti ve modern Suriye'nin siyasi yapısında önemli bir rol oynadı.
- Enise Mahluf: Hafız Esad’ın eşi olan Enise Mahluf, ailedeki önemli figürlerden biri olarak kabul ediliyor.
- Beşşar Esad: Beşşar Esad, 2000 yılında babasının ölümünün ardından Devlet Başkanı olmuştur.
- Basil Esad: Hafız Esad’ın en büyük oğlu olan Basil Esad, ailenin gelecekteki lideri olarak görülüyordu ancak 1994 yılında bir trafik kazasında hayatını kaybetti.
- Mecd Esad: Ailenin ortanca oğlu olan Mecd Esad, hayatını gözlerden uzak bir şekilde sürdürdü ve genç yaşta yaşamını yitirdi.
- Mahir Esad: Hafız Esad’ın en küçük oğlu ve Beşşar Esad’ın kardeşi olan Mahir Esad, Suriye ordusunda Tuğgeneral rütbesiyle görev yapıyor. Cumhuriyet Muhafızları ve Dördüncü Zırhlı Tümen’in komutanı olarak askeri alanda önemli bir etkiye sahip.
- Rıfat Esad ve Cemil Esad: Hafız Esad’ın küçük kardeşleri olan Rıfat ve Cemil Esad, ailenin genişleyen siyasi ve sosyal ağında yer almış önemli isimler arasında bulunuyor.
- Büşra Esad: Beşşar Esad’ın ablası olan Büşra Esad, ailenin diğer üyelerine göre daha az görünür bir figür olsa da siyasi çevrelerde bilinen bir isimdir.
Beşşar Esad kimdir?
Beşşar Hafız Esad, ya da bilinen diğer adıyla Beşşar Esed, 11 Eylül 1965'te Şam'da dünyaya geldi. 2000-2024 yılları arasında Suriye'nin 6. devlet başkanı olarak görev yapan Esad, aynı zamanda Suriye Baas Partisi'nin lideri olarak bilinir. Kendisi, 1971-2000 yılları arasında Suriye'nin 5. devlet başkanlığı görevini yürüten Hafız Esad'ın oğludur.
Türk basın-yayın organlarında ismi "Beşar Esad" veya "Beşşar Esed" olarak anılan Esad, Arap Alevi inancına mensup bir aileden gelmektedir. Şam Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden 1988 yılında mezun olan Esad, mezuniyetinin ardından askerî tabip olarak Suriye ordusunda görev yaptı. Daha sonra İngiltere'ye giderek Londra'da oftalmoloji alanında uzmanlık eğitimini tamamladı. Esad, 1994 yılında ağabeyinin hayatını kaybetmesinin ardından Suriye'ye döndü ve aile içinde liderlik rolünü üstlendi. Bu süreçte eğitim alanında çeşitli sosyal sorumluluk projeleri düzenledi. 2000 yılında üst düzey bir bankacı olan Esma Ahras ile evlenen Esad, aynı yıl babasının ölümüyle boşalan cumhurbaşkanlığı makamına seçilmişti.
Esad (Baas) rejimi nasıl sona erdi?
Suriye'de 61 yıldır hüküm süren Baas rejimi, rejim karşıtı grupların başkent Şam'a girmesiyle tarih oldu. 1963 yılında askeri bir darbeyle iktidarı ele geçiren Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970'te parti içi bir darbenin ardından Hafız Esad'ı iktidara taşıdı. Esad, 1971 yılında Suriye Devlet Başkanı olarak göreve başlamış ve ülke yönetimini aile mirasına dönüştürmüştü.
2000 yılında Hafız Esad'ın hayatını kaybetmesinin ardından oğlu Beşşar Esad, Baas rejiminin liderliğini üstlenerek, Suriye'deki otoriter yönetimi sürdürdü. Ancak bu yönetim, 2011 yılında halkın özgürlük ve demokrasi talepleriyle başlayan protestolar karşısında sert önlemler aldı. Rejimin bu talepleri şiddetle bastırma girişimleri, binlerce insanın hayatını kaybetmesine yol açtı ve ülkeyi kanlı bir iç savaşa sürükledi. Yıllarca süren çatışmalarda rejim, uluslararası toplumun diplomasi çağrılarına rağmen barışçıl çözüme yanaşmadı. Silahlı muhalif grupların rejim güçlerine karşı başlattığı mücadele ise giderek genişledi. Son olarak, 27 Kasım'da yoğunlaşan çatışmalar, rejimin Halep, İdlib ve Hama başta olmak üzere birçok bölgedeki kontrolünü kaybetmesine neden oldu.
Başkent Şam'da halkın sokaklara dökülmesiyle rejim güçleri geri çekilmeye başladı. Kamu kurumları üzerindeki hakimiyetini yitiren rejim, kent merkezinde kontrolü tamamen muhalif gruplara kaptırdı. Böylece 61 yıllık Baas rejimi ve Esad ailesinin 53 yıllık iktidarı, Suriye'de tarihe karışmış oldu.
