İzmir'in Urla ilçesine bağlı Gülbahçe, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir yerleşim alanıdır. Özellikle, köyün yüksek noktasında bulunan ve günümüzde cami olarak kullanılan yapı, geçmişin izlerini taşımaktadır. 19. yüzyıldan kalma bu tarihi yapı, aslında eski bir kilise olup, hala köyün kültürel mirasını yaşatmaktadır.
Gülbahçe, eski adıyla Rodones, 1922 yılına kadar Rumlar tarafından yerleşim yeri olarak kullanılıyordu. O dönemde köy halkı, tarlalarda çalışırken sıkça antik döneme ait kalıntılarla karşılaşıyorlardı. Rodones adı, bölgenin tarihsel olarak ne kadar derin bir geçmişe sahip olduğunu gözler önüne seriyor.
İbadethanenin dönüşümü
Bugün Gülbahçe Camii olarak bilinen yapı, aslında 19. yüzyıldan kalma bir kilise. Bu yapıya ait kesin bilgiler olmamakla birlikte, bazı kaynaklar yapıyı Agios Georgios Kilisesi olarak adlandırmaktadır. Ancak bu isim, yapılan araştırmalarla kesinlik kazanmamıştır. Kilisenin, daha sonradan camiye dönüştürülmesinin ardından, ana giriş kısmına bir minare eklenmiştir.
Mimarisi bakımından Gülbahçe Camii
Gülbahçe Camii’nin mimarisi, antik ve erken dönem yapılarının izlerini taşımaktadır. Yapının kuzeydoğu kısmında yer alan zemin katta 4 oda bulunuyor. Bu odaların, eski dönemlerde kilisenin derslikleri olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, camiye ait eşyaların bir dönem burada depolandığına dair bazı bulgular da mevcuttur.
Gülbahçe Camii'nin doğu kısmında bulunan üçgen alınlıklı giriş, dikkatlice incelendiğinde oldukça dikkat çekicidir. Girişin sağ ve sol kısımlarında baklava şeklinde bir süsleme yer alırken, solda "IA", sağda ise "XPI" yazıları görülebilir. Bu yazılar, Hristiyanlıkta önemli olan Ocak ayını ve Noeli simgeliyor. Ayrıca, kare taşın üzerinde bulunan yazılar da oldukça ilgi çekicidir. Soldaki yazıda "1844", sağdaki yazıda ise "MΣXP" ifadesi yer almaktadır. Bu yazılar, eski dönemin kültürel dokusunu ve dini önemini yansıtan birer işaret olarak değerlendirilmelidir.
Gülbahçe Camii'nin duvarlarında yer alan kaba yonu taş örgüsü, yapının antik taşlarla harmanlanmış bir şekilde inşa edildiğini göstermektedir. Bu taşlar, binanın ne kadar eski ve farklı medeniyetlerden izler taşıdığını gösteren önemli bir detaydır.
Gülbahçe Camii'ne nasıl gidilir?
Bölgeye ulaşım sağlamak için en mantıklı yöntem ESHOT otobüs hatlarını kullanmaktır. Gülbahçe Mahallesi'nden geçen ESHOT hatları şunlardır:
761-KARABURUN-URLA
978-PARLAK-URLA
981-BALIKLIOVA - F.ALTAY AKTARMA MERKEZİ
Şehir içinden ulaşımda genellikle Fahrettin Altay Aktarma Merkezi'ne gidilir, daha sonra buradan 981 numaralı otobüse binilerek Urla'ya gidilir. Bu yol, şehir içinden Gülbahçe Mahallesi'ne gitmek için en pratik yoldur. Otobüsten indikten sonra kısa bir yürüyüşün ardından caminin bulunduğu bölgeye varabilirsiniz.
