Gazoz, 60'lı 70'li yıllarda hayatımıza girmiş. Kimi zaman uğruna maçlar yapılmış, kimi zaman yazlık sinemaların vazgeçilmezi olmuş.

Gazozun geçmişi Osmanlıya kadar dayanıyor. İlk gazoz 1908 yılında Mısırlıoğlu markası ile yapılmış. Daha sonra Hasanbey, Neptün, Hürriye gibi markalar çıkmaya başlamış. Cumhuriyet markalı gazoz ise Cumhuriyet'in ilan edildiği 1923 tarihinde çıkmış. Markalar bununla kalmamış tabi. Gazoza rağbet arttıkça Cincibir, Ankara, Elvan, Kocataş, Olimpos, Recep, Şirin Ada, Güven gibi markalar sırasıyla raflarda yerini almış.

Yirminci Yüzyıl başında İzmir'de dört gazoz imalatçısının varlığı bilinmektedir. Dördü de Rum olan bu işletmeciler D. Boyacis, E. Evstathiu, K. Konstantinidis ve Th. Mangariotis olarak bilinir.

İzmir'deki en önemli gazoz imalatçılarından ikisi de İsmail Hakkı Bey ile Hacı Zülfikarzade Mehmed Said Bey'dir.  İsmail Hakkı Gazoz Fabrikası'nda gazoz, limonata, sinalko ve sifon adıyla soda imal edilmektedir. Mehmed Said Bey'in gazoz imalathanesi ise Asmalımescit civarında, İkiçeşmelik yokuşu 139 numaradadır. Bu imalathanede de Halkapınar suyu kullanılmakta ve rakibi gibi gazoz, limonata ve sinalko üretilmekte ve bunlar büyük gazino ve kıraathanelerle büyük bakkal dükkânlarından sağlanabilmektedir.
 
1930'lu yıllara gelindiğinde bu imalathanelere İzmir'in belki de en önemli gazoz imalatçılarından biri olarak kabul edebileceğimiz Çeşmeli İsmail Hasan Bey işletmesinin katıldığını görüyoruz. Eski İkiçeşmelik Caddesi üzerinde Yıkık Minare bölgesinde, 126 numarada yer alan imalathanede çeşitler de arttırılmış ve esans yerine mevsiminde taze meyveler kullanılarak çilek, kayısı, portakal, mandalina, limon ve vişneli gazozlar üretilmeye başlanmıştır.

İzmir'in en eski markalarından biri de İmren gazozu. Bu gazozu üreten kişi ise Nurettin Özertuğrul'muş. 1945'li yıllarda üretime başlamış.

Gazoz o kadar meşhurmuş ki gazetelere reklamlar da verilirmiş. Hatta bir reklamda gazoz şiir olarak anlatılmış. Şiirin şairi ise Ali Kaplan olarak biliniyor.

Güzelbahçe’de deprem paneli: Deprem affetmez, hatayı bulur çıkartır! Güzelbahçe’de deprem paneli: Deprem affetmez, hatayı bulur çıkartır!

Ah o güzel İzmir gazozları

Türkiye'nin her yerini baştan başa dolaştım
"Güzel İzmir" gazozuna bir eş asla bulamadım
Arif Zorer pek zorludur gazoz yapma işinde
"Güzel İzmir" gazozunu içtim içtim kanmadım.

"Güzel İzmir" gazozuyla İzmir elbet fahreder
Başka yerin gazozları tırıs gelir boş gider
Gazoz değil ab-ı hayat, içen bilir tadını
İçen içer, demez asla vermeyiniz, dur yeter.

"Güzel İzmir, Güzel İzmir Güzel İzmir" gazozu
Seni içmek öyle ölmek, budur bence son arzu
Yetmiş iki derdine derman arayan seni içmekle bulur
Yaresine merhem, hastasına Lokman arayan seni içmekle bulur.

Güzel İzmir gazozunun Türkiye'de bilmeyen yoktur tadını
Esansı mis kokusu lezzetidir tanıtan Arif Zorer'in adını.

İzmir'de üretilen gazozlar ise şu şekilde:

9 Eylül Gazozu (Tepeköy - Torbalı), 35,5 Gazozu (Karşıyaka), Ada Gazozu (Kemalpaşa), Alacaat Gazozu (Çeşme), Bahar Gazozları (Tire), Başargan Gazozu (Tire), Benda Gazozu, Beyoğlu Gazozu, Bir Can Gazozu (Karşıyaka), Blonde Cola, Bozdağ Gazozu, Bugün Gazozu (Karşıyaka), Bulgurca Gazozu, Buzzy Gazoz (Torbalı), C. N. Constantinidi Smyrne Gazozu, Cansu Gazozu, Cincibir Gazozu, Çağlayan Gazozu (Menemen), Çamlıdağ Gazozu (Kınık), Çeşmeli Hasan Gazozu, Çınarlı Gazozu, Diyarbakırlızade Gazozu, Dost Gazozu, Dört Mevsim Gazozu (Bayındır), Dört Meyva Gazozu (Ödemiş), Dört Meyva Gazozu (Bayındır), Efes Gazozu (Bornova), Efes Kokteyl, Efsun Gazozu (Menemen), Ege Mehmet Gazozu, Ender Gazozu (Bergama), Erşen Gazozları, Giritli Kamuran Gazozu, Grapet Gazozu (Bergama), Göksu Gazozu, Göztepe Gazozu, Güneri Gazozu, Gürdeniz Gazozu, Güven Gazozu, Güzel İzmir Gazozu, Güzel Karşıyaka Gazozu, Güzel Türkiye Gazozu (Karşıyaka), Huzur Gazozu, İçenbilir Gazozu, İmbat Gazozu, İmren Gazozu (Bornova), İsmail Hakkı Gazozu, Lider Gazozu (Bayındır), İzmir Manduzlar Gazozu, Libero Gazozu (Ödemiş), Kemal Keklik Gazozu (Bergama), Kermes (Bergama), Memba Gazozları, Mercan Gazozu (Ödemiş), Meşhur Yamanlar Gazozu, Mis Kola (Pınarbaşı), Neşe Gazozu, Olimpiyat Gazozu, Peynircioğlu Selim Gazozu, Pınar Kola, Pomonti Gazozu, RC Kola (Huzur Meşrubat), Seç Sun Gazozu, Sen Sun Gazozu, Sevilen Gazozu, Sprite Gazozu (İmbat), Su-Ga Gazozu (Bornova), Sun Gazozu, Sunal Kokteyl, Sunpride Gazozu (Torbalı), Somalı Gazozu (Çeşme), Şehir Gazozu, Tatsun Gazozu (Çeşme), Tuborg Gazozu, Venüs Gazozu, Vinanko Gazozu (Karşıyaka), Vittakis Damla Sakızlı Gazoz (Yenişehir), Yamanlar Gazozu (Karşıyaka), Yayla Gazozu, Yeni Hayat Gazozu, Yeşil Tire Gazozu, Yüksel Türkiye Gazozu (Karşıyaka)

Kaynak: HABER MERKEZİ