Türkiye siyasi tarihinde önemli izler bırakan Celal Bayar adıyla bildiğimiz esas adı Mahmut Celalettin Bayar olan başarılı siyasetçi Türkiye'nin 3. cumhurbaşkanıdır.
Celal Bayar kimdir?
1883 yılında Bursa’nın Gemlik ilçesi Umurbey köyünde dünyaya gelen Celal Bayar, Türkiye siyasi tarihinde derin izler bırakan bir devlet adamı olarak anılmaktadır. Bayar’ın ailesi, Plevne’den Bursa’ya göç etmiştir. Babası Abdullah Fehmi Efendi, ilmiye sınıfına mensup bir fıkıh alimi olarak bölgedeki okullarda müdürlük ve müftülük görevlerinde bulunmuştur.
Celal Bayar, eğitimini tamamladıktan sonra kamu hizmetinde çeşitli görevlerde bulunmuştur. Gemlik’te başlayan iş hayatı, Bursa’da Ziraat Bankası ve Deutsche Orientbank gibi kurumlarda devam etmiştir. Bayar, aynı zamanda Collège français de l'Assomption’da eğitim almıştır.
1908’de İkinci Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılan Bayar, Bursa’da cemiyetin genel sekreterliğini üstlenmiştir. 1918’de Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti’ne de katılarak, dönemin etkili cemiyetlerinden biriyle bağlarını güçlendirdi. 1920’de Osmanlı Mebusan Meclisi’ne Saruhan Sancağı milletvekili olarak seçildi ve Millî Mücadele’ye “Galip Hoca” adıyla destek verdi. Savaş sonrası, Batı Anadolu’da önemli faaliyetlerde bulunmuş ve Birinci Büyük Millet Meclisi’nde Manisa Milletvekili olarak görev almıştır.
Bayar, 1924’te Türkiye İş Bankası’nın kuruluşunda önemli bir rol oynamış ve Cumhuriyet’in ekonomik temellerinin atılmasında öncülük etmiştir. 1932-1937 yılları arasında İktisat Vekilliği, 1937-1939 yılları arasında ise Başvekillik görevlerini üstlenmiştir.
1946’da, Türkiye’nin çok partili hayata geçiş sürecinde Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer almış ve partinin ilk genel başkanı olmuştur. 1950’de Demokrat Parti seçimleri kazanınca Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye’nin üçüncü Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Bayar’ın on yıllık cumhurbaşkanlığı dönemi, 27 Mayıs 1960 darbesiyle sona ermiştir. Darbe sonrası Yassıada Mahkemesi tarafından idama mahkum edilen Bayar’ın cezası yaşından ötürü müebbete çevrilmiş ve 1964 yılında sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilmiştir. 103 yaşında, 22 Ağustos 1986’da İstanbul’da vefat eden Celal Bayar, doğduğu yer olan Bursa Umurbey’de toprağa verilmiştir.
