Döviz kurunun olması gereken seviyeden düşük kaldığını ve bu nedenle Avrupalı müşterilere fiyatlarının pahalı geldiğini söyleyen Deri ve Deri Mamulleri İhracatçı Birliği (DDMİB) Başkanı Erkan Zandar, kurdaki gelişimin bu şekilde devam etmesi halinde ne yapacaklarını bilmediklerini aktardı. Zandar, “Yanımızda usta haricinde kalifiye olmayan eleman çalıştıramıyoruz. Yaklaşık 2 yıldan beni asgari ücrete uygulanan zamların aynısını ustalarımıza uygulamak zorunda kaldık. Maliyetlerin maliyetin yüzde 40’ını geçmemesi gerekirken yüzde 62’lere çıktı. Artık bu gemi su alıyor” diye konuştu. Vergisel veya SGK anlamında düzenlemelere ihtiyaç duyduklarını açıklayan Zandar, “Önümüzdeki 5 yıl ne yapacağımızı artık konuşmamız lazım. Bizim üretime devam etmemiz isteniyor mu, istenmiyor mu buna karar verilmesi gerek. Tekstilciler nasıl ki maliyetlere yetişemediği için yurtdışına gidiyorsa biz de gitmeyi düşüneceğiz. Herhalde istenen bu” ifadelerini kullandı.
İhracatta ciddi düşüş var
Zor bir süreçten geçtiklerini ve üretim maliyetlerinin de kur etkisiyle arttığını vurgulayan Erkan Zandar şunları söyledi: “Yılın ilk 4 ayında deri ve demi mamulleri ihracatımız geçtiğimiz yıla oranla yüzde 28 oranında düştü. Bu değerler 2019’daki pandemi döneminin bile altına indi. Deri ayakkabıda ise yüzde 30’luk bir düşüş yaşarken deri kürk ve konfeksiyonda ise yüzde 36’lık düşüş yaşadık. Ülkeler bazında da çok büyük düşüşler yaşıyoruz. En büyük ihracat kapımız olan Almanya’ya yüzde 12, İtalya’ya yüzde 23 ve Rusya’ya yüzde 72’lik bir düşüş yaşıyoruz. Rusya’nın deri ve mamulleri almıyor olması sektörün çalışmıyor olduğunu gösteriyor. Eğer biz bu yıl kurdaki değişim, enflasyon oranında olmazsa ve yine ocakta asgari ücrete yüzde 40-50’lik bir zam gelirse yeni yılda fabrikaların hepsi kapatıp, fabrikalarını Çin’e, Vietnam’a taşır. Yani Türkiye’de üretimin olmaması anlamına gelir, işsizlik artar. Biz ülkemize elimizden geldiğince destek olmaya çalışıyoruz. Fakat biz de yetkililerden destek bekliyoruz.”
Bu işi yapmayın diyorlarsa yapmayız
İhracat yaptıkları pazarların 2023’ten sonra toparlanırken Avrupa pazarında önümüzdeki yıllar için enflasyonda bir artış beklenmediğinde sözlerine ekleyen Zandar, “Bizde enflasyona bağlı asgari ücret zamları ve kurun sabit kalması halinde maliyetlerimiz rakiplerimizin çok üstüne çıkacağı için Avrupa pazarını unutalım. Çünkü o fiyatlarla Avrupa’da müşteri bulamayız. Kur etkisi ve enflasyonla artan maliyetlerimizi artık tolare edemez hale geldik. Biz yurtdışına fiyat arttıramazken iç piyasa istediği fiyata bunu satıyor. Bizim kur fiyatımız belli ama iç piyasada kur hesabı yok ve kafalarına göre fiyat belirliyorlar. Eğer bize bu işi Türkiye’de bu işi yapmayın diyorlarsa biz de yapmayız arkadaşlar” dedi.
Devletten destek istiyoruz
DDMİB Başkan Yardımcısı Halil Gündoğdu ise ithalatın ek vergilere rağmen yüzde 172 oranında arttığına dikkat çekti. İşçilik maliyetlerinde ciddi artışlar yaşandığını aktaran Gündoğdu, “Uzakdoğu ile yarışamazken şimdi Avrupa ülkeleri bile bizden yüzde 25-30 daha ucuz fiyat veriyor. En ufak bir maliyet artışı yaptığımız az sayıdaki ihracatı da durduracaktır. Kur artışının böyle gitmesi halinde ne yapacağımızı bilmiyoruz. Biz devletimizden destek istiyoruz” şeklinde konuştu.
Deri OSB kurulmalı
Basmane, Pınarbaşı ve Karabağlar bölgesinde kümelenen işletmeleri de bir araya toplanıp Deri Mamulleri OSB’nin kurulması gerektiğini vurgulayan Gündoğdu, “Diğer türlü yabancı müşterilerimizi biz bu işletmelere götüremeyiz. Oraları görenler bizden ürün almaktan vazgeçer. İzmir özelinde Deri OSB konusunda da taleplerimizi 2018’den beri sürekli dile getiriyoruz çünkü bu acil ve elzem bir konu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Cemil Tugay’a da bunu ilettik. Artık atölye tarzı değil fabrika tarzı yerlerde çalışmamız gerek.
