İzmir’de eğitim gören peyzaj mimarlığı, şehir ve bölge planlama ile mimarlık bölümü öğrencileri, İzmir Büyükşehir Belediyesi organizasyonunda Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde düzenlenen 2. İnovasyon Kampı-Şehrini Yapay Zekâ ile Tasarla başlıklı atölye çalışmasında buluştu. Pilot bölge olarak seçilen Alsancak’ı yapay zekâ kullanarak yeniden tasarlayan öğrenciler, interaktif bir deneyim yaşadı. Avrupa kıyı şehirlerinde kentsel kalite ve iklim nötrlük kavramlarına yeniden değer vermeyi amaçlayan ve İzmir’in Avrupa Komisyonu’ndan 239 bin 625 Euro (7 milyon 131 bin TL) hibe almaya hak kazandığı Re-Value projesi kapsamında yapılan etkinlik, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Genç Başarı Eğitim Vakfı iş birliği ile düzenlendi. Alsancak’ın kültürel dokusunu ve dinamik ruhunu yapay zekâ ile yeniden keşfeden katılımcılar, beyin fırtınası yaparak yenilikçi tasarımlar oluşturdu.
Yapay zeka diye bir gerçek var
Atölye çalışmaları öncesinde “Yapay Zeka Temelli Şehircilik” sunumu yapan İzmir Planlama Ajansı Başkanı ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, “Bu atölyede, yenilikçi bakış açısını yakalamayı umuyoruz. Gençlerin varlığı ile fikirler gelişip ortaya çıkacak. Bizim yeni düşüncelere, fikirlere çok ihtiyacımız var. Bugün yapay zekâ diye bir gerçek var. Bu teknolojiler, sizin daha önce göremediğiniz detayları ortaya koyuyorsa ve daha farklı bir açıdan görmenizi, analiz etmenizi sağlıyorsa yaratıcılığınızı tetikliyor demektir” dedi. Konuşmasında tasarım prensiplerini anlatan Prof. Dr. Velibeyoğlu, şehir tasarımlarında yapay zekâ ile neler yapılabildiğini ve gelecekte nelerin yapılabileceğini de aktardı.
“Amacımız, yapay zekâya net ve detaylı talimatlar vermek”
İzmir İnovasyon ve Teknoloji AŞ Yapay Zeka ve Akıllı Şehir Teknolojileri Müdürü Doruk Yazıcıoğlu da katılımcılara “Yapay Zekâ Kullanımı Eğitimi” verdi. Yapay zekânın bağlam anlamında henüz zayıf bir yapıda olduğunu kaydeden Yazıcıoğlu, “Yapay zekâ, şu an insan deneyimleri üzerinden sonuçlar çıkartıyor. Yapay zekânın bizim ne düşündüğümüze ya da ne çıktı almak istediğimize dair bir fikri yok. Bu fikri bizim ona vermemiz gerekiyor. Bu organizasyonda temel amacımız, yapay zekâya net ve detaylı talimatlar vermek” bilgisini verdi.
Sürdürülebilir çözümler
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Tasarım ve Kent Estetiği Şube Müdürü Yüksek Mimar Aylin Göknur ise “Re-Value projesi kapsamında 2023 yılında gerçekleştirdiğimiz 1. İnovasyon Kampı’nda çalışma alanımız, gençlerin yoğun olarak tercih ettiği Alsancak bölgesiydi. Katılımcılar saha çalışması ve araştırmalar yaparak projenin veri tabanını zenginleştirdi. Bugün düzenlenen 2. İnovasyon Kampı’nda ise ilk kampta attığımız adımları bir üst seviyeye taşımayı amaçlıyoruz. Bu atölye ile kentsel estetik, sürdürülebilirlik ve kapsayıcılığı bir araya getirerek şehir planlamasında yenilikçi düşünceler üretmeyi ve yaratıcı fikirleri teşvik etmeyi hedefliyoruz. Atölyenin temelinde, kent yaşamının estetik ve fonksiyonel ihtiyaçlarını yapay zekâ destekli araçlarla analiz etmek ve sürdürülebilir çözümler üretmek yer alıyor. Ayrıca yapay zekânın kent tasarımına entegrasyonu deneyimlenecek. Kamp serisinin üçüncüsü 2025 yılında olacak. Temamız ise Şehrine Değer Kat olacak” ifadelerini kullandı.
Alsancak için dijital ikiz oluşturuluyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kentsel Tasarım ve Kent Estetiği Şube Müdürlüğü’nden Dr. Mimar Çelen Ayşe Ünal “Bu kampta pilot bölgemiz olan Alsancak’ta dijital ikiz oluşturacağız. Bu dijital ikiz de oradaki problemlerin çözümü için bize yol gösterecek” diye konuştu.
Tasarım Odaklı Düşünce Eğitimi
Genç Başarı Eğitim Vakfı Genel Müdürü Seçil Yıldırım Çelebi ise Tasarım Odaklı Düşünce Eğitimi sunumu gerçekleştirdi. İnteraktif bir sunum yapan Çelebi, tasarım yaparken uygulanması gereken aşamaları anlatarak tasarımda empati duygusunun önemine vurgu yaptı.
İklime duyarlı bir İzmir
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü adına konuşan Araştırmacı Pınar Ergül Taşkıran da “Kamp süresince kapsayıcılığı ön plana alarak yapay zeka teknolojisini kentsel tasarıma nasıl entegre edeceğimizi sizlerle birlikte keşfedip iklime duyarlı bir İzmir tasarlamayı diliyoruz” dedi. Daha sonra İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Dr. Pelin Özden geçen yıl gerçekleştirilen 1. İnovasyon Kampı deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.
Doğal afet canavarı tasarladılar
Atölye çalışmaları bölümünde, öğrencilerden yapay zekâyı kullanarak İzmir’de yaşanan doğal afetleri betimlemesi ve bunun üzerine bir doğal afet canavarı oluşturması istendi. Gruplara ayrılan öğrenciler yangın, deprem gibi doğal afetleri düşünerek yapay zekâ desteği ile bu canavarları oluşturdu. Atölye çalışması deneyimi hakkında konuşan İzmir Demokrasi Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencisi Sargın Avcı, “Yapay zekâyı günlük hayatımda kullanıyorum. Kendimi geliştirme amacıyla etkinliğe geldim. Her şey çok güzel gidiyor” diye belirtti.
“Atölye çalışması çok faydalı oldu”
Atölyenin ikinci aşamasında yapay zekâ ile şehir tasarımı bölümüne geçildi. Gruplar halinde çalışma yapan katılımcılardan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Bölümü öğrencisi Damla Su Akçay, “Yapay zekâyı kullanarak çözümler üretmek amacıyla atölye çalışmasına katıldım. Ulaşım, nüfus yoğunluğu ve kentsel dönüşümü ele alarak tasarım yapmak istiyoruz. Alsancak bölgesinde buna uygun binalar tasarlamayı hedefliyoruz. Yapay zekâ, hayatımızda ciddi biçimde yer alıyor. Mimarlık ile yapay zekâyı etkileşimde bulundurarak gelişim göstermek istiyorum. Bu yüzden atölye çalışması çok faydalı oldu” dedi.
Hayallerindeki Alsancak’ı tasarladılar
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Bölümü öğrencisi Gülsev Ay da “Bugün kentteki problemleri anlamaya yönelik çalışmalar yaptık. İzmir bir kıyı kenti olduğu için kenti ve insanların beklentilerini anlamaya yönelik çalıştık. Alsancak bölgesini baz alarak tasarım yapıyoruz. Bu kapsamda hedef kitlemizi analiz ederek çözeceğimiz problemi belirledik. Birbirimize sorduğumuz sorularla beyin fırtınası yaptık. Yapay zekâ, çalışırken işimizi hızlandırdı. Grup çalışması sayesinde ufkum açıldı. Yapay zekâyı kullanarak yeşil alanlı, trafik sorunu çözülmüş, insanların kültürel ve sosyal anlamda konforlu hissettiği bir Alsancak tasarlamak istiyorum” diye konuştu.
9 Avrupa kıyı kenti var
İnovasyon kampları, 2030 yılına kadar şehirleri eşit, sürdürülebilir, dirençli ve iklim nötr hale getirmeyi hedefliyor. Dokuz Avrupa kıyı kentinin katılımıyla yürütülen projede, sera gazı salımlarını azaltırken kıyı bölgelerini dönüştüren bir etki modeli üzerinde çalışılıyor. New European Bauhaus (NEB) prensipleri ışığında düzenlenecek inovasyon kampı adı altındaki atölyeler; estetik, sürdürülebilirlik ve kapsayıcılığı bir araya getirerek şehrin geleceğini yeniden tasarlama fırsatı sunuyor.
Re-Value projesi
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Re-Value projesi kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından 239 bin 625 Euro hibe bütçesi almaya hak kazandı. Avrupa Komisyonu tarafından alınan kararla İzmir ile Ålesund (Norveç), Bruges (Belçika), Burgas (Bulgaristan), Rimini (İtalya), Cascais (Portekiz), Constanta (Romanya), Písek (Çek Cumhuriyeti) ve Rijeka (Hırvatistan) kentleri paydaş olarak belirlendi. Proje, 2027 yılına kadar devam edecek.
Re-Value projesi kapsamında İzmir, halkın denizle etkileşimini güçlendirmek için bütünsel tasarım stratejisini genişletecek, kentin belirlenen kesimlerinde doğaya ve kent estetiğine uygun şekilde kıyı bölgelerini yenileyecek. Ayrıca kentin mirası ve turizmi açısından önemli olan noktalarını birbirine bağlamak için “Kentsel Yeşil Alan” konsepti oluşturularak, kent geneli için çoğaltılabilecek çalışmalar yapılacak. Ayrıca dijital ekosistem modelleme çözümleri ile kentsel sel riskinin azaltılması için kentin mavi-yeşil altyapıları güçlendirecek.
