İzmir Kemeraltı Antikacılar Çarşısı’nda bulunan özel koleksiyonlardan biri, Çanakkale Zaferi’ne ithafen düzenlenen bir yardım gecesinde verilen tarihi bir kupa. Bu eşsiz eser, Osmanlı Devleti’ne destek amacıyla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun başkenti Budapeşte’de düzenlenen yardım etkinliğinin bir simgesi olarak günümüze ulaşmış durumda.
Çanakkale Savaşı’nın ardından dünya genelinde Osmanlı ordusunun zor durumda olduğu konuşulurken, Budapeşte’de yaşayan “Kızıl Türkler” olarak bilinen topluluk, Osmanlı’ya destek olmak için harekete geçti. 27 Mart 1915’te, kentin ünlü Gambrinus Lokantası’nda bir yardım gecesi düzenlendi. Bu etkinlikte marşlar söylendi, “Türk Ordusu Çok Yaşa” nidaları yükseldi ve Osmanlı Devleti’ne destek olmak için bağışlar toplandı. Gecede en yüksek bağışı yapan kişiye özel olarak hazırlanan bir kupa hediye edildi.
Kızılay'ı simgeliyor
Kupada, “Gambrinus Ves Felt Hold Best 1915” yazısı ve Osmanlı’nın ay-yıldız kazıması bulunuyor. “Ves Felt Hold” ifadesi, eski Macarca’da “Hilal-i Ahmer” yani günümüz Kızılay’ını simgeliyor. Gambrinus ise, dünya genelinde bira üretiminin öncüsü olarak bilinen ve aynı zamanda etkinliğin düzenlendiği birahanenin adı olan bir figür.
Bu tarihi kupa, günümüzde İzmir Antikacılar Çarşısı’nda, antikacı ve koleksiyoncu Erkan Sert’in koleksiyonunda yer alıyor. iz Gazete’ye konuşan Erkan Sert, 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin Türk tarihi açısından en önemli zaferlerden biri olduğunu vurgulayarak, bu kupanın Osmanlı’ya duyulan uluslararası desteğin ve dayanışmanın önemli bir simgesi olduğunu belirtiyor.
Gambrinus Lokantası’nın anıları ve günümüzdeki izleri
Macaristan’da, Erzsebet Körút No: 27 ile Wesselenyi Uçla Sokağı’nın karşısında yer alan ünlü Gambrinus Lokantası, o dönem tarihi olayların merkezinde bulunuyordu. Bugün bu mekanın yerinde Spar isimli bir market yer alsa da, Gambrinus lokantası o gece düzenlenen yardım gecesiyle hafızalara kazınan bir mekândı. Burada, Osmanlı Devleti’nin uluslararası arenada yankı bulan büyük zaferi kutlanmış, uluslararası dayanışmanın ve dostluğun simgesi haline gelmişti.
18 Mart 1915: Uluslararası bir zaferin doğuşu
18 Mart 1915 tarihinde elde edilen bu zafer, yalnızca Osmanlı Devleti içerisinde değil, müttefik ülkelerde de coşku ve destekle karşılandı. Budapeşte’de Gambrinus Lokantası’nda düzenlenen yardım gecesinde, Türk ordusuna destek olmak amacıyla marşlar söylenip bağışlar toplandı. O gece, “Türk Ordusu Çok Yaşa” nidası yükselirken, en yüksek bağışı sağlayanlara özel olarak hazırlanan bir kupa takdim edildi. Bu olay, zaferin askeri boyutunun ötesinde uluslararası bir dayanışmanın ifadesi olarak tarihe geçti.
Osmanlı Sultanı Beşinci Mehmet Reşat’ın şahsi onayı
Müttefik ülkelerin önde gelen yöneticileri, Osmanlı Sultanı Beşinci Mehmet Reşat’ın şahsında bu büyük zaferi kutladı. O dönemin en üst düzey yöneticileri, sultanın himayesinde gerçekleşen kutlamalarla hem askeri başarıyı hem de uluslararası destek mesajlarını paylaştı. Bu yöneticiler, diğer üst düzey yetkililere de tebriklerini ileterek, zaferin sadece bir askeri başarı olmadığını; aynı zamanda uluslararası dostluk ve dayanışmanın bir sembolü olduğunu vurguladılar.
Sivili kuruluşlardan gelen tebrik ve destek mesajları
Zaferin yankıları, ilgili ülkelerdeki sivili kuruluşlara da ulaştı. Bu kuruluşlar, Osmanlı’nın büyük başarısını kutlayan haberler yayınlayarak ve tebrik mesajları göndererek, hem siyasi arenada hem de toplumda moral ve motivasyon kaynağı oluşturdu. Gönderilen bu destek mesajları, uluslararası kamuoyunun Osmanlı’ya olan inancını pekiştirdi ve zaferin evrensel boyutunu ortaya koydu.
Tarihi kupanın anlamı ve günümüzdeki değeri
O gece elde edilen ve üzerinde “Gambrinus Ves Felt Hold Best 1915” yazan kupa, o tarihi gecenin ve uluslararası desteğin en çarpıcı simgesi olarak günümüze ulaşmıştır. Kupada yer alan “Ves Felt Hold” ifadesi, eski Macarca’da “Hilal-i Ahmer” yani günümüz Kızılay’ını simgelerken, “Gambrinus” kelimesi aynı zamanda o gece düzenlenen ve etkinliğin gerçekleştiği Gambrinus Lokantası’nın adıdır. Bu eşsiz eser, Osmanlı’nın zaferini ve uluslararası dostluk mesajlarını yansıtan değerli bir anı olarak İzmir Kemeraltı Antikacılar Çarşısı’nda, antikacı ve koleksiyoncu Erkan Sert’in özenle koruduğu koleksiyonda yer almaktadır.
18 Mart 1915, sadece bir askeri zafer değil; uluslararası dayanışma, dostluk ve kültürel mirasın da bir sembolüdür. Gambrinus Lokantası’nın tarihi mekanı, günümüzde Spar marketi olarak anılsa da, o gece düzenlenen yardım gecesi ve alınan bu özel kupa, Osmanlı’nın evrensel destekle kutlanan büyük zaferinin hikâyesini gelecek nesillere aktarırken, tarihe ilham vermeye devam ediyor.
