1993 yılında keşfedilen Kızılburun Batığı, Ege Denizi'nde, Çeşme'nin güneyindeki 45-48 metre derinlikte Roma dönemine ait önemli bir su altı arkeolojik alan olarak dikkat çekiyor. Bu batık, taş taşımak için kullanılan bir gemiye ait olup, yaptığı uzun yolculuk esnasında fırtınaya yakalanarak batmıştır. Yapılan kazılar ve analizler, batığın tarihlendirilmesi ve yükünün ne amaçla taşındığına dair önemli bulgular sunuyor.
Kızılburun batığı'nın önemi
Kızılburun Batığı, 1993 yılında Cemal Pulak tarafından Ege Denizi'nde yapılan sualtı araştırmalarında keşfedildi. Sualtı Arkeoloji Enstitüsü (INA) tarafından yürütülen kazı çalışmaları, batığın Roma dönemi yapısal taş taşımacılığında önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Gemi, özellikle inşaat sektörüne yönelik taş bloklar taşıyan bir yük gemisidir. Batık, aynı döneme ait başka batıklarla birlikte keşfedilmiş olup, bu buluş bölgenin deniz ticaret yolları ve taş taşımacılığı hakkında yeni bilgiler edinilmesine olanak sağlamıştır.
2005 ile 2011 yılları arasında yapılan kazılarda, batık gemiye ait çok sayıda değerli eser bulunmuştur. Arkeologlar, batığın enkazından toplamda 50 ton ağırlığında taş bloklar, Dor düzeninde yapılmış sütun başlıkları ve sütun tamburları çıkarmıştır. Bunlar arasında en dikkat çekici bulgular, Marmara Adası'ndan çıkarıldığı tespit edilen mermerlerdir. Bu mermerler, Klaros Apollon Tapınağı'nın inşasında kullanılmak üzere taşınan malzemeler olarak belirlenmiştir.
Sütunlar ve yükün amacı
Batığın yükü, dor düzeninde yapılmış sekiz sütun tamburu ve bir sütun başlığından oluşuyordu. Yapılan analizlerde, bu sütunların Ahmetbeyli'deki Klaros Apollon Tapınağı'nın inşasında kullanılmak üzere taşındığı anlaşılmıştır. Tapınak yapımında kullanılan 30 sütun için en az 30 gemi seferinin yapılmış olması gerektiği düşünülmektedir. Bu bulgu, taşların uzun mesafeler üzerinden taşınmasının arkeolojik ve ticari açıdan büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir.
Sualtı kazılarındaki zorluklar
Kazı ekipleri, 45-48 metre derinlikteki batıkta çalışmalar yaparken birçok zorlukla karşılaşmış, özellikle her biri 5-7 ton arasında değişen sütun tamburlarının çıkarılması en büyük engel olmuştur. Yine de, yapılan teknik çalışmalar sonucunda bu eserler başarılı bir şekilde çıkarılarak Bodrum'daki Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmeye başlanmıştır.
Kızılburun batığı'nın tarihsel değeri
Kızılburun Batığı, Ege Denizi'nin derinliklerinde kaybolmuş bir Roma dönemine ait denizcilik mirasıdır. Sadece taş taşımacılığına dair bilgi sunmakla kalmaz, aynı zamanda dönemin inşaat yöntemlerine dair eşsiz ipuçları sağlar. Batığın korunmuş ve çıkarılmış eserleri, antik denizcilik ve ticaret yollarının nasıl işlediğine dair önemli bilgiler sunmaya devam etmektedir.
