İzmir'in Konak ilçesinde; Alsancak semtinin kalbinde, Şair Eşref Bulvarı ile Ali Çetinkaya Bulvarı'nın kesişiminde bulunan Hocazade Camii, şehrin en önemli dini yapılarından biridir. 1948-50 yılları arasında inşa edilen cami, Hocazade Ahmet Ragıp Üzümcü Vakfı tarafından yaptırılmış olup, hem yapım sürecinde görev alan ustaların hem de zarif mimarisiyle dikkat çeker.
Mimarisi bakımından Hocazade Camii
Caminin mimarı Fahri Nişli, camiyi kare planlı bir şekilde tasarlamış ve tek kubbe ile örtülmesini sağlamıştır. Yapı, kuzeyindeki iki katlı son cemaat yeri ve batı cephesindeki minareyle tamamlanmıştır. İnşaatında, Arnavut Şevki Kalfa ve Ragıp Kalfa gibi ustaların yanı sıra, Hattat Hacı Hilmi Efendi’nin yazıları ve Stephen Efendi’nin bezemeleri de yer alır.
Yapının dış cephesi düzgün kesme taşla yapılmış, pencereler ise alt sırada dikdörtgen, üst sırada ise sivri kemerli biçimde düzenlenmiştir. Sivri kemerler kırmızı ve beyaz renkli taşlarla örülmüş olup, camiye özgün bir görünüm katmaktadır.
Batı cephesindeki minare, kare planlı kaidesiyle dikkat çeker. Minarenin kaidesi, son cemaat yeri saçağına kadar yükselir ve üçgenlerden oluşan pabuç kısmı ile silindirik gövdeye geçiş sağlanmıştır. Minarenin gövdesi çift şerefelidir ve konik külahla sonlanır.
Son cemaat yerine, üzerinde kitabe bulunan mermer bir kapıdan girilir. Son cemaat yerinin alt katı, aynalı üç tonozla örtülmüş olup, ikinci katı ise kadınlar mahfili olarak kullanılmaktadır.
Tarihi camide iç mekan süslemeleri
İç mekanda, dikdörtgen çerçeveli mermer kapıdan harime geçilir. Harim, pandantif geçişli tek kubbe ile örtülmüştür ve alt sıra pencereleri, firuze renkli çinilerle süslenmiştir. Bu pencerelerin etrafındaki beyaz ve firuze renkli çiniler, zarif bir detay olarak göz önüne çıkmaktadır.
Mihrap, minber ve vaaz kürsüsü mermer olup, kalemişi süslemelerle bezemeleri Osmanlı bezeme sanatını yansıtmaktadır. Mihrap nişi, mukarnas kavsara sahip olup sütunçelerle desteklenmiştir. Sivri kemerli pencerelerde ise bitkisel desenli vitraylar kullanılmıştır.
Bakım ve onarım
2002 yılında caminin bakım ve onarımı yapılmış, çevre düzenlemesi de gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar, yapının tarihi ve kültürel değerini koruyarak, hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çekmesini sağlamıştır.
