İzmir'in Bornova ilçesine bağlı Erzene Mahallesi'nde bulunan Murat Köşkü'nün üzerinde bulunduğu arazi, 1820'lerde İngiliz işadamı James Whittall tarafından, İzmir'e yerleşen İngiliz Ordusu görevlisi Charles Edwards’a satılmıştır. İngiliz Ordusu’nun Mısır’dan çekilmesi sonucu İzmir’e yerleşen ordu görevlisi Charles Edwards’ın şehre yerleştikten bir süre sonra öldüğü bilinmektedir.
Charles Edwards'ın ölümünün ardından oğlu Anthony Francis Edwards, hem İzmir hem de İstanbul'da basın hayatının önemli bir figürü haline gelmiştir. Anthony Francis Edwards, İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu'nun yapımında ve İzmir Gaz Şirketi’nin kurulmasında büyük rol oynamıştır.
Köşkün bugünkü adı ve hikayesi ise, Anthony Edwards’ın damadı Constantin Murat’tan gelmektedir. Bu bağlantı, köşkün günümüze kadar ulaşan isminin kaynağını oluşturuyor.
Geçmişten bugüne Murat Köşkü
Köşk 1930’larda sahibi olan Alaiyeli Zade Mahmut Bey’den sonra 1980 yılında hükümet tarafından kamulaştırılarak İzmir Vilayeti Korunmaya Muhtaç Çocukları Koruma Birliği’ne geçmiş; 1983 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’ne devredilmiştir.
2001 yılında, Çocuk Esirgeme Kurumu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan protokol gereği, köşk İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne tahsis edilmiştir. Ancak köşkün yapısal restorasyonu, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 2003 yılında gerçekleştirilen kapsamlı bir onarım süreciyle mümkün olmuştur. Bu restorasyon, köşkün mevcut haline gelmesinde önemli bir dönüm noktasıdır.
Yapının günümüzdeki kullanımı
2005 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Ege Üniversitesi ile imzaladığı ortak protokol çerçevesinde, köşk Ege Üniversitesi’ne tahsis edilmiştir. Bu süreçle birlikte, köşk, "Halkın Üniversitesi Projesi" kapsamında toplumsal duyarlılık projelerine ev sahipliği yapmıştır. Bugün ise, öğrenci toplulukları için bir iletişim ve toplantı merkezi olarak kullanılmaktadır.
Perili köşk
Murat Köşkü'nün halk arasında en çok bilinen yönlerinden biri de "Perili Köşk" olarak anılmasıdır. Bir rivayete göre, köşke geceleri uğrayan bir kız, her gece bir şeyler taşırmış.
Zamanla bu efsane, köşkün ismiyle özdeşleşmiş ve halk arasında korkutucu bir hikaye olarak anlatılmaya başlanmıştır. Bu gizemli efsane, köşkün tarihle olan bağlantısının yanı sıra, onu İzmir’in en ilginç yapılarından biri haline getiren bir diğer unsurdur.
Murat Köşkü'ne nasıl gidilir?
Murat Köşkü'ne ulaşmanın en kolay yollarından biri ESHOT otobüs hatlarını kullanmaktır. Bu otobüs hatları şu şekilde sıralanabilir:
214-EVKA3 METRO - KEMER
313-YENİ MEZARLIK - BORNOVA METRO
314-EVKA 3 - BORNOVA METRO
330-BOSTANLI İSKELE - EVKA3 METRO
365-KAYADİBİ - EVKA3 METRO
515-TINAZTEPE - EVKA3 METRO
559-BAYRAKLI TOPLU KONUTLARI - EVKA3 METRO
963-EVKA 3 METRO - ALSANCAK GAR
