Duygu BAKKALOĞLU- İzmir'in Buca ilçesinde yer alan ve 1912 yılında inşa edilen Eski Amerikan Koleji, tarihi boyunca pek çok farklı işlev üstlenmiş, her dönemde İzmir'in kültürel yaşamında önemli bir rol oynamıştır. Mimari zarafeti ve tarihi değerleriyle dikkat çeken bu yapı, günümüzde de askeri bir tesis olarak kullanılmakta ve tarihi mirasıyla bölgeye kültürel bir derinlik katmaktadır.
Mimarisi bakımından Amerikan Koleji ve saat kulesi
1912 yılında Amerikalı eğitimci Alexander MacLachlan tarafından inşa edilen Eski Amerikan Koleji, İzmir'in tarihi yapılarından biri olarak büyük öneme sahiptir. Dikdörtgen planlı ve zemin dışında iki katlı olan bina, mimari detaylarıyla öne çıkmaktadır. Yapının köşelerindeki kule görünümlü çıkıntılar ve giriş kısmındaki dört katlı kule, binanın belirgin özelliklerindendir.
Yapının giriş kapısı, dikkat çekici bir şekilde tasarlanmış dört katlı dikdörtgen bir kule olarak inşa edilmiştir. Bu kule, dışarıya doğru taşmış bir şekilde yükselir ve yapıya zarif bir görünüm katar. Kulenin katları arasında yer alan silmeler, yapının mimarisine zarif bir hareketlilik kazandırırken, yuvarlak kemerli giriş kapısının üzerinde ince uzun dikdörtgen pencereler dikkat çeker. Dördüncü katın tepe kısmında ise dikkat çeken bir saat kadranı yer alır. Bu saat, yapının tarihi boyunca, zamanın geçtiğini simgeleyen önemli bir detay olarak dikkat çeker.
Yapının kısa tarihi
Eski Amerikan Koleji binası, ilk olarak 1912 yılında Amerikan Erkek Lisesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu okul, İzmirli Levanten ailelerin çocuklarının eğitim aldığı prestijli okullardan biriydi. Cumhuriyet'in ilanı sonrası ise yapı, 1938-1949 yılları arasında Kızılçullu Köy Enstitüsü olarak hizmet vermiştir. Eğitimde önemli bir rol oynayan bu yapı, dönemin eğitim sistemine katkı sunmuştur.
1952-1953 yıllarında ise binada önemli bir dönüşüm yaşanmış ve L.SE. Karargâhı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1953'ten itibaren NATO'ya devredilen bina, 6. ATAF Karargâhı olarak önemli askeri işlevler üstlenmiştir. Bu değişiklik, binanın askeri bir tesis olarak kullanımını pekiştirmiştir.
Güncel durum
Bugün, Eski Amerikan Koleji, NATO Karargahı olarak kullanılmakta ve askeri bir bölge içinde yer almaktadır. Yapı, askeri alan içinde yer alması nedeniyle fotoğraflanması ve detaylı incelenmesi için erişim kısıtlamalarına tabidir. Saat kulesi ve diğer mimari detaylarının fotoğraflanması yasaklanmıştır.
