Semra İĞTAÇ- İzmir’in simgelerinden biri olan Kültürpark’ta yer alan “Emekçi Atlar Heykeli”, inşaat sürecinde hayatını kaybeden 168 atın anısına 1940 yılında dikildi. Heykeltraş Mehmet Sadi Çalık’ın eseri olan bu heykel, kentin tarihindeki bu hüzünlü anıyı yaşatmaya devam ediyor.
Kültürpark’ın yapımı, 1922’deki İzmir Büyük Yangını sonrasında harabeye dönen “Yangınlık Mevkii”nin temizlenmesiyle başlamıştı. Bu süreçte moloz ve kül yığınlarının taşınmasında kullanılan 168 at, yorgunluk ve ağır şartlar altında hayatlarını kaybetti. Onların anısına yapılan “Emekçi Atlar Heykeli”, parkın bir köşesinde yer alarak ziyaretçilerine bu zorlu dönemi hatırlatıyor.
Moskova’daki Gorki Parkı’ndan esinlenerek 1936 yılında hizmete açılan Kültürpark, hem İzmir’in sosyal ve kültürel hayatına katkıda bulunmaya devam ederken, aynı zamanda bu heykelle şehrin tarihindeki emekçi hayvanları da unutturmuyor.
Bu anlamlı heykel, genç bir yetenek olan Şadi Çalık tarafından, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'nde henüz birinci sınıf öğrencisiyken aldığı bir siparişle ortaya çıkmıştır. Çalık, Kültürpark’ın inşasında moloz taşırken hayatını kaybeden atları ölümsüzleştirmek için bu anıtı tasarlamıştır. Heykelde, birbirine bitişik üç at başı, yalaktan su içerken tasvir edilmiş, dıştan ise bu at başlarını çevreleyen büyük bir nal yer almıştır. Nalın üzerinde "Kültürpark’ın kuruluşunda emeği geçen atlar için" yazısı dikkat çekerken, bu eser Türkiye’de hayvan haklarına vurgu yapan ilk sanat yapıtlarından biri olarak kabul ediliyor.
