İzmir’in kültürel belleğine ışık tutan araştırmacı-yazar Yaşar Ürük, 52 yıllık İzmir araştırmalarının en önemli eserlerinden biri olan Sinema Tarihinde İzmir kitabını, Ala Yayıncılık iş birliğiyle sanatseverlerle buluşturdu. Etkinlik, İzmir’in sinema tarihinin en görkemli yapılarından biri olan Elhamra Sahnesi’nde gerçekleştirildi.
Nostalji dolu etkinlikte, davetlilere gazoz ve patlamış mısır ikram edildi. Ayrıca, “Yaşar Ürük’ün İzmir Araştırmalarının 50. Yılı” belgeseli izleyicilere sunulurken, Ürük, İzmir Sinema Tarihinde Bir Mücevher: Elhamra Sineması başlıklı bir sunum yaptı. Etkinlik, kitabın imza günüyle sona erdi.
Ürük, Elhamra’nın yanı sıra İzmir’de Cumhuriyet öncesine dayanan ve günümüze kadar ulaşan iki sinema binasına daha dikkat çekti: Basmane’deki eski Melis Sineması (şimdi Akdeniz Tekstil mağazası) ve İkiçeşmelik’teki Tan Sineması (şimdi spot eşya mağazası). Bu binalar, İzmir’in sinema tarihine dair önemli izler taşıyor.
Elhamra’nın 1926 yılında Milli Sinema adıyla kapılarını açtığını hatırlatan Ürük, İzmir’in kültürel mirasını yaşatmaya yönelik çalışmalarının devam edeceğini vurguladı.
“İzmir’in Sinema Tarihiyle Bağlantılı Unutulmaz Detaylar”
Araştırmacı-yazar Yaşar Ürük, İz Gazete’ye yaptığı açıklamada, İzmir’in sinema tarihiyle ilgili çarpıcı bilgiler paylaştı. İzmir’de günümüze ulaşan üç tarihi sinemadan biri olan Elhamra’nın Cumhuriyet dönemi yapısı olduğunu ve 1926 yılında açıldığını belirten Ürük, Cumhuriyet öncesinden kalan iki sinemaya da dikkat çekti.
Eşrefpaşa Caddesi’ndeki, farklı dönemlerde Ankara, Tan, Yenitan, Laletan ve İmren isimleriyle bilinen sinemanın Türkiye için çok özel bir önemi olduğunu vurguladı. Ürük, “Bu sinema, Atatürk’ün İzmir’de kadınlarla birlikte ilk kez film izlediği yerdi. Böylece Türkiye’de kadınlar ve erkekler bir arada film izleme deneyimini ilk kez yaşadı. İzmir Büyükşehir Belediyesi bir dönem burayı kamulaştırdı, ancak süreç mahkemelerden geri döndü. Şu anda bir spot eşya mağazası olarak kullanılıyor ama salon ve perde hâlâ duruyor” dedi.
Ürük, Cumhuriyet öncesinden kalan diğer sinemanın ise Basmane’de, Akdeniz Tekstil’in konfeksiyon mağazası olarak kullanılan eski Melis Sineması olduğunu ifade etti. Binanın ön cephesindeki kabartmaların büyüleyici olduğunu belirten Ürük, bu yapının dikkatle incelenmesini önerdi.
Türkiye’deki ilk film gösteriminin İzmir’de gerçekleştiğine de değinen Ürük, “Dünyada ilk film gösterimi 1894 yılında Paris’te yapıldı. Türkiye’de ise bu gösterim, Paris’ten yalnızca 10 ay sonra, 1895 yılı Aralık ayında İzmir’de Apollon Kafe’de gerçekleştirildi. Ancak bu mekan sinema olarak inşa edilmiş bir yapı değildi. Sinema olarak yapılan ilk binalar 1908 yılında İzmir’de inşa edilmeye başladı” açıklamalarında bulundu.
