İzmir’in Bornova ilçesinde yer alan Davy Köşkü, yalnızca şehrin tarihi değil, Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün de bir dönüm noktası olmuştur. 1890’larda Levanten bir işadamı tarafından inşa ettirilen bu yapı, 20. yüzyılda çeşitli mülkiyet değişiklikleri yaşamış, son olarak askeriyenin kullanımına geçmiştir. Günümüzde, köşk, Subay Ordu Evi olarak kullanılmakta olup, Türkiye’nin önemli tarihi mekanlarından biri olma özelliğini taşımaktadır.
Davy Köşkü’nün inşa süreci
Davy Köşkü’nün inşa edilmesinin ardında Amerikalı bir işadamı olan Davy’nin katkıları bulunmaktadır. 20. yüzyılın başlarında, bu köşk Macropodere isimli bir kişi tarafından sahiplenilmiştir. Zamanla, köşkün bulunduğu cadde, bu kişinin ismiyle anılmaya başlanmıştır. 1890 yılında Bornova eşrafından Levanten bir şahsiyetin inşa ettirdiği belirtilen bu yapının, 1913-1917 yılları arasında İzmir Valisi Rahmi Bey'in konutu olarak kullanıldığı bilgisi de kayıtlarda yer almaktadır.
Mülkün askeriyeye devri
1922 yılından itibaren askeriye tarafından kullanılan köşk, Askeri Gazino (57. Tümen Mahvel’i) olarak işlev görmeye başlamıştır. Bu dönemde, yapının bulunduğu mahalle, Bornova’da “Mahvel” olarak bilinmeye başlamıştır. 11 Nisan 1934 tarihinde, dönemin İzmir Valisi Kazım Dirik’in, Mustafa Kemal Atatürk’ü bu köşkte ağırladığı ve o günün anısına çekilen fotoğraflar, köşkün tarihi açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Bu tarih, hem İzmir hem de Türkiye tarihine damgasını vuran bir ziyaret olarak kayıtlara geçmiştir.
Restorasyon çalışmaları
Davy Köşkü, yıllar içinde iki kez restorasyon geçirmiştir. İlk olarak 1983 yılında, ardından 1996 yılında restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Günümüzde köşk, Subay Ordu Evi olarak kullanılmaktadır ve geçmişindeki tarihi dokuyu koruyarak günümüz ihtiyaçlarına hizmet vermektedir. Bina, neoklasik tarzda inşa edilmiş olup, dış cepheleri, kesme taş izlenimi veren sıva teknikleriyle tasarlanmıştır. Kiremit kaplı kırma çatı ise yapıya klasik bir görünüm katmaktadır.
Mimarisi bakımından Davy Köşkü
Davy Köşkü, geniş bir araziye sahip olup, bahçesi batıda yer almaktadır. Bahçenin genişliği ve düzeni, köşkün tarihsel kimliğini yansıtan önemli unsurlardır. Bahçeye giriş, kuzeydeki bir kapıdan sağlanmaktadır. Ancak, köşkün dikkat çeken bir özelliği de, geniş bahçesine rağmen binanın arazinin ortasına değil, iki yan sokağa cephe verecek şekilde tasarlanmış olmasıdır. Bu da, köşkün kamu yapısı gibi ağırbaşlı bir görünüm sergilemesini sağlamaktadır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün ziyareti
Köşk, 1934'teki Mustafa Kemal Atatürk’ün Bornova ziyaretiyle de önemli bir tarihî olaya şahitlik etmiştir. Atatürk, burada halkla bir araya gelmiş ve köşkün önünde fotoğraf çektirmiştir. Bu fotoğraf, Türk Cumhuriyeti tarihinin simgesel anılarından biridir. Bugün ise, köşkün içinde Atatürk’ün dinlendiği ve üzeri Türk Bayrağı ile örtülü yatağın bulunduğu bir anı odası mevcuttur. Bu oda, köşkün ziyaretçilerine, tarihî bir anıyı yaşatmak amacıyla düzenlenmiştir.
Davy Köşkü'ne nasıl gidilir?
Davy Köşkü, Bornova'nın Kazımdirik Mahallesi'nde bulunmaktadır. Bölgeye ulaşmak için en mantıklı yol, ESHOT otobüslerini kullanmaktır. Köşkün yakınından geçen ESHOT hatları şu şekildedir:
313-YENİ MEZARLIK - BORNOVA METRO
314-EVKA 3 - BORNOVA METRO
328-BORNOVA METRO - SALHANE AKTARMA MERKEZİ
498-BORNOVA METRO - HALKAPINAR METRO
565-EVKA 4 - BORNOVA METRO
566-EVKA 4 - BORNOVA METRO
568-EVKA 4 - BORNOVA METRO
570-LAKA MAHALLESİ - BORNOVA METRO
584-İNÖNÜ MAH. - BORNOVA METRO
585-EVKA 4 - BORNOVA METRO
-İzmir Metro'yu kullanmak isteyen ziyaretçiler, Bornova istasyonunda indikten sonra kısa bir yürüyüşün ardından bölgeye varabilirler.
