AKP iktidarının sağlıkta özelleştirme politikalarının sağlık sistemini getirdiği son noktada, yurttaşların sağlık hizmeti alacağı ilk basamak olan aile hekimlikleri, özellikle büyük şehirlerde çökme noktasına geldi. İzmir’in merkez ilçelerinde aile hekimi değiştirmek kontenjanların dolu olması nedeniyle imkansız hale gelirken, yurttaşların taşınması ya da zorunlu ikamet değişiklikleri durumunda aile hekimlerini yeniden seçmek için girdikleri e-Nabız sisteminde, özellikle merkez ilçelerde aile hekimlerinin neredeyse tamamının kontenjanının dolu olduğu görüldü.
Yurttaşların birinci basamak sağlık hizmetlerini alacağı aile hekimliklerinden yararlanamaması, bu seviyede verilmesi gereken sağlık hizmetlerinin, 2. ve 3. basamak olan devlet hastaneleri ya da Eğitim ve Araştırma Hastaneleri’nde verilmesini sağlıyor. 2. ve 3. Basamak hastanelerde oluşan yoğunluk ise, sağlık sistemini neredeyse tamamen çalışamaz hale getiriyor.
Bornova’da yüzde 90 doluluk
İzmir’in merkez ilçelerinden olan ve Ege Üniversitesi’nin yarattığı öğrenci yoğunluğuyla da öne çıkan ilçelerinden Bornova’da, onlarca aile hekimliği bulunurken bu hekimliklerdeki 139 hekimin 110’unun seçilmesine sistem, doluluk nedeniyle izin vermiyor. Sistem, 110 hekimin dolu olduğu olduğunu söyleyerek bu hekimlerin seçilmesine izin vermezken, kalan 29 hekimin 17’sinin ise kontenjanı dolmak üzere ve 12 hekimin de kontenjanı boş.
Hasta kontenjanı dolmak üzere olan 17 hekim ve kontenjanı boş olan 12 hekimin ise, Bornova ilçe merkezine uzak olduğu görülüyor.
Doktor mu emlakçı mı?
Aile hekimlikleri, hekimliklere ödenen cari ödenek üzerinden döndürülürken, bu ödeneğin kullanımı hekimlikteki doktorlara veriliyor. Bu cari ödenek üzerinden aile hekimliğinin ihtiyaçlarını karşılayan doktorlar, çalışanların, aile hekimliğinin ihtiyaçlarının, tıbbi malzemelerin ödemelerini de bu ödenekten karşılıyor. Doktorların kontrolüne böyle bir ödenek verilirken, aile hekimliklerinin hizmet vereceği binayı dahi bulmak ve kiralamak doktorların sorumluluğu haline getiriliyor. Konut krizinin tavan yaptığı bugünlerde özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir’de, birçok aile hekimliği hizmet verebilecekleri bir alan bulamaması nedeniyle kapanma tehlikesiyle karşı karşıya.
Yeni birim açamıyorlar
İzmir Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Muhteber Çolak, aile hekimliklerindeki yoğunluğun nedenini, yeni aile hekimlikleri açılamaması olarak açıkladı ve şöyle konuştu:
“Aile hekimlikleri normalde 4 bine kadar nüfus alabiliyordu, yeni yönetmelikle bunu 3 bin 500’e çektiler. 3 bine kadar nüfusları da e-Nabız’da kırmızı (seçilemez) olarak göstermişler. Yoğunluğun ilk nedeni budur. İkincisi de Sanal ASM denen bir şey açmak istiyorlar. Bir yere, bir mahalleye Aile Hekimliğini kuraya açıyor ama yer yok. Yeri hekimin yapmasını istiyor ama bugün ki fiyatlarla bu mümkün değil. Başka bir ASM içine 0 birim atıyor ama orayı da kimse tercih etmiyor ve yeni birim açamıyorlar.”
