İzmir Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından, Öres Elektrik Üretim A.Ş tarafından Karaburun İlçesi Parlak Mahallesi 116 Ada 325 Parsel’de yapılması planlanan Salman Rüzgar Enerji Santraline Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi’nin 15.11.2024 tarihinde İDK toplantısında değerlendirileceği duyuruldu.
Projeye ilişkin itirazlar Parlak Muhtarlığı tarafından ilgili birimlerle paylaşıldı. Parlak Muhtarı Kadriye Gültekin tarafından yapılan açıklamada;
“Salman RES alanı ve yapılması planlanan yardımcı Güneş Enerji Santrali, “Karaburun – Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB)” sınırları içinde kalmaktadır. Aynı zamanda GES yapılması planlanan arazi hazineye ait mera vasıflı bir arazidir. Mera Kanunu gereğince, mera alanları vasfı dışında kullanılamaz ve daraltılamaz. Ancak 2008 yılı sonrası yapılan yasa değişiklikleri gerekli görülen enerji yatırımları için tahsis ve kiralama işlemini mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda GES kurulması planlanan hazine arazisine ilişkin Mera Kanunu uyarınca Mera Tahsis Amacı Değişikliği Yapılması planlanmaktadır. 1/100.000 İzmir – Manisa Çevre Düzeni Planı’nda da arazi tarım alanı kullanımındadır. Bölgenin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Parlak ve Badembükü ovasında Mandalina, Nergis, Nar, Kayısı ve Kiraz yetiştiriciliği yapılmaktadır. Proje, alana zarar verecektir. Yarımadada RES proje sahaları genel olarak mera, tarım ve orman alanların üzerinde yer almaktadır. Bu yatırımlar tarım ve hayvancılığı olumsuz etkilemektedir. Alandaki kadimden beri kullanılan tescilli meralar, zeytinlik ve rüzgar enerjisi santralleri için tahsis edilmesi sebebiyle daraltılmıştır.
2018 yılı Karaburun Milli Emlak Şefliği verilerine göre Parlak Mahallesi’nde toplam 753 hektar tarım ve mera alanı zeytinlik faaliyetleri için (ağaçlandırma) tahsis edilmiş durumdadır. Şimdi bu alanlar RES ve GES projelerinin kullanımına açılmak istenmektedir.. Öres Elektrik Üretim A.Ş tarafından Karaburun İlçesi Parlak Mahallesi 116 Ada 325 Parsel’de yapılması planlanan Salman Rüzgar Enerji Santraline Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi ile ilgili 15.11.2024 tarihinde yapılacak olan İDK toplantısında projenin ÇED sürecinin durdurulması ve iptal edilmesini Parlak Mahallesi halkı olarak istiyoruz” denildi.
Alanın yapısını tümüyle değiştirecek
Proje ÇED Dosyasını inceleyerek değerlendirme raporunu ilgili birimlerle paylaşan Karaburun Sivil İnisiyatif ve Karanburun Yerel Fok Komitesi’nden yapılan açıklamada ise;
“2022 yılında yapılan itirazlarla geri çekilen Salman Rüzgar Enerji Santraline Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali Projesi, hiç bir değişiklik yapılmadan tekrar İDK’nın gündemine alınmıştır. Projenin ÇED raporunda; GES projesinin alanın yapısını tümüyle değiştireceği, vejetasyonunu tamamen yok edeceği, habitat kaybına yol açacağı ve çevresindeki rüzgar enerji santrali yapıları ile kümülatif etkisinin düşünülmesi gerektiği belirtilmektedir. Projenin, çevresindeki RES yatırımları ile bölgede yaratacağı 'yıkım' ortadadır. ÇED raporunda ayrıca; güneş enerji santrallerinin duyarlı yörelere mesafeli alanlarda kurulması gerektiği belirtilmektedir, ancak “Karaburun – Ildırı Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi “ duyarlı yöre sayılmamaktadır" ifadeleri kullanıldı.
Koruma kalkanı, yerini yatırım yağmasına bıraktı
Karaburun Sivil İnisiyatif ve Karanburun Yerel Fok Komitesi tarafından yapılan açıklamalar ise şu şekilde devam etti:
"2019 yılında kentsel sit ilan edilen Sazak Köyü, Öres Elektrik A.Ş’nin Salman RES ve GES projesi bağlantı yolları üzerindedir. Salman RES türbinlerinin bozduğu silüet, şimdi GES projesiyle kültürel mirasa zarar verecektir. Kentsel Sit ilan edilmiş Sazak Köyü’nde koruma amaçlı imar planları yapılmadan alan çevresine yatırım onayları verilmesi, Yerel Yönetim ve Kamu Kurumlarının ne kadar iletişim içinde olduğunun somut göstergesidir. Parlak Mahallesi sınırları içinde yapılması planlanan Salman GES proje alanında; Uluslararası ve ulusal ölçekte koruma altına alınan bitki, sürüngen, memeli ve kuş türleri mevcuttur. Tüm bu canlı türleri zarar görecektir. Ayrıca GES projesi, konumu itibarı ile kuşlar için önemli tali göç yollarının üzerinde bulunmaktadır.
Karaburun – Ildırı Körfezi ÖÇKB ilanı sonrası bölgenin biyoçeşitliliğini ve sosyo-ekonomik yapısını önde tutan kararlar gereklidir. Bu bölge ve sahip olduğu değerler enerji faaliyetleri için feda edilmektedir. Projeye ilişkin ÇED raporuna göre, ilgili projenin ekonomik ömrünün 25 yıl olduğu belirtilmektedir. Koruma bölgesinde binlerce yılda oluşan bitki örtüsü ve habitat alanlarının tahribatına izin verilmemelidir. Koruma bölgesine ilişkin yönetim planlaması süreci bitmeden, alana ilişkin bütüncül kararlar verilmeden, kurum görüşleri tamamlanmadan enerji projelerine ilişkin ÇED raporları değerlendirilmemelidir. Projenin ÇED raporu incelendiğinde bölgenin biyoçeşitliliğine verilecek zarar ortadadır. Öres Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılması planlanan Salman GES projesinin ÇED dosyası geri çekilmeli ve iptal edilmelidir.”
Ne olmuştu?
Öres Elektrik Üretim A.Ş. tarafından Karaburun İlçesi, Parlak Mahallesi, 116 Ada 325 Parsel’de yapılması planlanan “27,5 MWm /23,75 MWe Salman Rüzgar Enerji Santraline Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali (Yardımcı Kaynak GES Kapasitesi: 23,7497 MWm/23,7497 MWe, Toplam Tesis Kapasitesi: 51,2497 MWm/23,75 MWe)” projesi ile ilgili olarak, ÇED halkın katılımı toplantısı 09/05/2022 tarihinde Parlak Mahallesi Köy Kahvesinde yapılamamış, T.C. Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yetkilileri tarafından tutulan tutanakta da; Bölgede yoğun RES projelerinin olduğu GES projeleri ile kalan mera alanlarının da yok olacağı, faaliyetin istenmediği protestolarla yoğun bir şekilde dile getirilerek, halk bilgilenmek istemediği için toplantı alanında düzenlenen tutanakla alandan ayrılındı” denilmişti.
Proje ile ilgili yeni bir inceleme ve değerlendirme süreci başlamış, 11/01/2024 tarihinde İDK toplantısı gerçekleştirilmişti.
Karaburun Sivil İnisiyatif ve Karanburun Yerel Fok Komitesi tarafından Salman Rüzgar Enerji Santraline Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali ÇED Raporu’na ilişkin değerlendirme raporu ilgili birimlere sunulmuş, Parlak Muhtarlığı tarafından da projeye ilişkin itirazlar, ilgili birimlerle paylaşılmıştı.
