TMMOB Makina Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ziya Haktan Karadeniz, son dönemde artan kazalar nedeniyle yoğun kullanılan yürüyen merdiven ve yolların bakım ve periyodik kontrol süreçlerinin önemine dikkat çekti. Karadeniz, yürüyen merdivenlerin bir iş ekipmanı olarak tanımlandığını ve bu nedenle sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin yönetmeliklere tabi olduğunu belirtti. Ancak, bu makinelerin sıkı kontrol edilmesi için başlarda alınan kararların uygulamada ihmal edilebildiğini vurgulayan Karadeniz, asansörler için net tanımlanmış bakım ve kontrol süreçlerinin mevcut olmasının, bu alanda daha olumlu sonuçlar doğurduğunu ifade etti. Karadeniz, yürüyen merdivenlerdeki kontrol süreçlerinin sıkı takip edilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlattı.
Farklı yönetmeliklerin etkisi
Karadeniz İz Gazete’ye yaptığı açıklamada sözlerini şöyle sürdürdü: “Yürüyen merdivenler, iş ekipmanı olarak tanımlandığından, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında yer alıyor. Ancak, asansörler için durum farklı; T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayımlanan asansörlerle ilgili bakım ve periyodik kontrol süreçleri ayrı ayrı yönetmeliklerle açık bir şekilde tanımlanmış durumda. Bu yönetmelikler, asansörlerin ne şekilde ve hangi sıklıkla, bakıma ve periyodik kontrole alınması gerektiğini net bir şekilde belirtiyor. Yürüyen merdiven/yollarda bakımı gerçekleştirecek firma tanımında açık bulunmasına karşın, asansör yönetmeliklerinde yetkili servis firması tanımı net bir şekilde bulunmaktadır.Bu nedenle, asansör kazaları çok daha seyrek yaşanıyor.”
Kontrol süreçlerindeki boşluklar
“Yürüyen merdivenlerde ise durum biraz farklı. İş ekipmanı olarak tanımlandıkları ve işletme tarafına bırakıldıkları için, kullanım koşullarının sıkı bir şekilde takip edilmesi ve bakımlarının daha dikkatli yapılması gerektiği görülüyor. Bu boşluk, başlangıçta daha sıkı takip ve yoğun bakım gerekliliğini düşünerek bırakılmış olabilir, ancak şimdi bu alanın daha iyi tanımlanması ve bu tanımlara ciddi şekilde uyulması gerekiyor.”
Yönetmeliklerin yetersizliği
“Yürüyen merdivenler kamuya açık alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır. İş ekipmanı olarak tanımlandıkları için periyodik muayenelerinin yapılıp yapılmadığı ve işletmeye uygun olup olmadıklarının kontrolü T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından denetlenmelidir. Ancak; iş müfettişleri tarafından yapılan denetimlerin fabrika, atölye, iş yeri vb. çalışma alanlarında yoğunlaşmış olması nedeniyle kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdivenlerin denetimleri gözden kaçabilmektedir. Asansörlerde ise bu durum; T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının İl Müdürlükleri ve İlgili İdarelerin sıkı denetimi altındadır. Özellikle kamuya açık alanlarda kullanılan ve asansörler gibi günümüzün vazgeçilmez makinalarından olan yürüyen merdivenlerde de asansör işletme ve bakım yönetmeliği ve Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği gibi yönetmeliklerin tanımlanması, yaşanan kazaların önüne geçilmesi için büyük bir kazanım olacaktır.”