Yüksek enflasyonla mücadele kapsamında yeni bir adım atılıyor. 2024 yılı itibarıyla kredi kartı limitleri, müşterilerin aylık gelirleriyle orantılı hale getirilecek. Bankalar, müşterilerin gelir bilgilerine Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veri tabanından anlık erişim sağlayacak.
Düzenleme, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) parasal sıkılaşma politikaları çerçevesinde atılan yeni bir adım olarak dikkat çekiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada, bu düzenlemenin kredi kullanımlarında gelir bazlı bir denetim mekanizması oluşturacağını belirtmişti.
Müşterilerin gelirlerinin 2 ila 4 katı arasında
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yeni talimatına göre, kredi kartı limitleri müşterilerin gelirlerinin 2 ila 4 katı arasında olacak.
- Şu anda, müşterilerin aylık kazançlarının 15 ila 20 katı limit imkanı tanınıyor.
- Yeni düzenleme, bankaların mevcut limitler üzerinde revizyona gitmesine de olanak sağlayacak.
Kart limitleri dünya genelinde yüksek
BDDK'nın son raporuna göre, Türkiye’de her iki kredi kartı kullanıcısından birinin kredi kartı limiti 100 bin liranın üzerinde. Bu durum, Türkiye’yi kredi kartı limitleri açısından dünya genelinde öne çıkarıyor. Ancak uzmanlar, gelirle uyumlu olmayan yüksek limitlerin harcama kontrolünü zorlaştırdığını belirtiyor.
OVP'de öngörülen hedeflerin bir parçası
Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında 2025-2027 yıllarını kapsayan plan, kredi kartı limitlerinin gelirle uyumlu hale getirilmesini içeriyordu. Yeni düzenleme, OVP’de öngörülen hedeflerin bir parçası olarak hayata geçirilecek.
Yeni sistemde neler olacak?
Yeni düzenlemeyle, bankaların kredi kartı limitlerini belirleme süreçlerinde SGK veri tabanından anlık gelir bilgisi görüntüleme yetkisi olacak.
- Gelir düzeyine göre limitler belirlenecek.
- Gelir artışı ya da düşüşü durumunda kart limitleri güncellenebilecek.
- Bankalar, geçmiş dönem limitlerini de düzenleyebilecek.
Düzenlemelerde amaç
Yüksek enflasyon ve gelirle orantısız kredi kullanımı, düzenlemenin arkasındaki temel nedenler olarak öne çıkıyor.
Talep enflasyonunu azaltmak: Harcamaların gelir düzeyiyle uyumlu hale getirilmesi hedefleniyor.
Borçlanma kontrolü: Gelir düzeyinin üzerinde kredi kullanımı nedeniyle artan bireysel borçlanma oranlarının düşürülmesi planlanıyor.
Ekonomik istikrar: Kredi kullanımında disiplin sağlanarak enflasyonla mücadeleye katkıda bulunulması amaçlanıyor.
Mevcut durum: Limitler yüksek, harcama kolay
Şu anki sistemde, bankalar müşterilere aylık gelirlerinin 15 ila 20 katına kadar limit tanımlayabiliyor. Bu esnek limitler, bireylerin harcama kapasitelerini artırsa da ödeme güçlüklerini beraberinde getiriyor.
Bireysel borçlanmayı kontrol altına alınabilir
Ekonomi uzmanları, bu düzenlemenin bireysel borçlanmayı kontrol altına almak için önemli bir adım olduğunu ifade ediyor. Ancak uygulamanın başarılı olabilmesi için bankalar, tüketiciler ve devlet arasında şeffaf ve uyumlu bir koordinasyonun şart olduğunu belirtiyor.
