Gizem TABAN ŞEBER- Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, yerel seçime dair İzmir hakkında ilçe ilçe değerlendirmelerde bulundu. Tosun, özellikle kentteki en güçlü parti olarak nitelendirilen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) açısından bazı ilçelerin kritik olduğuna dikkat çekerken bazı ilçelerde sürprizler yaşanabileceğini ifade etti.
Çeşme'de tablo ne olur?
Adayların belirlenmesinin ardından CHP’de en çok konuşulan ilçelerden biri Çeşme oldu. Mevcut Belediye Başkanı Ekrem Oran aday gösterilmedi. Genel Merkez, Urla’dan başvuru yapan Teknik Direktör Mustafa Denizli’nin kızı Lâl Denizli’yi Çeşme Belediye Başkan Adayı olarak açıkladı. Lâl Denizli’nin adaylığı; Çeşme’de yaşamadığı, Çeşme’yi tanımadığı gerekçeleri öne sürülerek tepki aldı. MHP ise Çeşme’de eski milli tenisçi Esat Tanık’ı aday gösterdi. MHP ile CHP arasında 2019 yerel seçimlerinde 3 bin civarında bir oy farkı vardı. Gelinen noktada; Başkan Oran’ın ilçede güçlü bir isim olduğu ve başka partiden ya da bağımsız aday olabileceği, bu durumda seçimin CHP açısından zora gireceği tartışmaları gündeme geldi. Sizce Ekrem Oran, başka partiden ya da bağımsız aday olursa CHP yerel seçimde Çeşme’de sıkıntı yaşar mı?
Çeşme’de uzun yıllar siyaset yapan başka aktörler de var. Onlar da bir oluşum içerisinde… Bu bir miktar oyların parçalanmasına neden olabilir ama son tahlilde Çeşme seçmeni de CHP ile aidiyet ilişkisi güçlü olan bir seçmendir. Bu tür kararları desteklemeyenler azımsanmayacak olsa da neticede parti aidiyeti doğrultusunda oy kullanırlar. Çeşme’de CHP için bu anlamda bir risk görmüyorum.
Çiğli kararı başarılı
Yine en çok tartışılan adaylardan biri Çiğli oldu. Genel Merkez ilk olarak Uygar Yıldırım’ı belediye başkan adayı gösterdi ancak ilçe örgütündeki tepkilerin yükselmesi üzerinde değişikliğe giderek Onur Emrah Yıldız’da karar kıldı. Bu değişikliği nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çiğli’deki değişikliğin başarılı bir değişiklik olduğunu düşünüyorum. Nitelikli bir ismi aday gösterdiler. Dolayısıyla Çiğli’de bir problem olacağını düşünmüyorum.
Karabağlar riskli mi?
Karabağlar, metropol ilçeler arasında bu seçimde CHP için ‘riskli’ olarak değerlendiriliyor. CHP Genel Merkezi, İzmir Çevre Mühendisleri Odası eski Başkanı ve 2023 genel seçimlerinde İzmir Milletvekili Adayı olarak gösterdiği Emine Helil İnay Kınay’ı Bornova’dan başvuru yapmasına rağmen Karabağlar Belediye Başkan Adayı olarak açıkladı. Kınay, toplumsal mücadeleye katkıları ve kent dinamikleri içerisinde yer almasıyla İzmir’in tüm ilçelerine dokunan bir isim olsa da AKP’nin Adayı, eski Kaymakam Mehmet Sadık Tunç da güçlü bir aday olarak ifade ediliyor. Bu tabloda Karabağlar CHP için riskli mi?
Karabağlar’da İYİ Parti ve DEM Parti seçmeni blok olarak AKP Adayı lehine tercihte bulunursa CHP açısından Karabağlar’da seçimin kaybedilme riski var diyebiliriz. Ama blok olarak çıkmazsa Karabağlar’da CHP’nin güçlü bir seçmen tabanı var. AKP Adayı güçlü bir aday olsa da mevcut sosyolojide parti aidiyeti adayın önüne geçer. Aday faktörü dolayısıyla seçmen tabanında kırılma yaşanır mı? Bu noktada CHP örgütünün süratle çalışmalara başlayacağını ve Helil Hanım’ı Karabağlar seçmenine tanıtacağı kanaatindeyim.
Gaziemir soru işareti
Sizce, yeni isimlerin aday gösterildiği metropol ilçeler arasında CHP için riskli başka ilçe var mı?
Mesela Gaziemir’de nasıl bir sonuç çıkacağını merak ediyorum. İYİ Parti’nin de AKP’nin adayı da güçlü isimler… Mevcut Belediye Başkanı başarılıydı, hangi gerekçelerle değiştirildiğine ilişkin farklı spekülatif değerlendirmeler var. Eğer o kriterler dikkat alınmışsa sıkıntı olabilir. Bir de Gaziemir sosyolojisi ‘yerlici’ bir sosyoloji, bunun göz ardı edilmemesi ve örgütün çok sıkı çalışması gerekir. Bayraklı, Çiğli gibi diğer metropol ilçelerde sorun olacağını düşünmüyorum.
Dört ilçede efor önemli
Kırsal ilçelerde CHP açısından kritik denilebilecek ilçeler var mı?
Kritik diyemem ancak özellikle geçmişte merkez sağın güçlü olduğu; Torbalı, Bayındır, Ödemiş ve Tire’de CHP örgütlerinin seçim kampanyası döneminde çok fazla efor sarf etmeleri gerekiyor. Çünkü merkezden çevreye doğru gidildikçe İzmir seçmeninin tercihlerinde hareketlilik daha fazla oluyor. Yani geçmişte CHP’ye oy vermiş olabilir ama tercihini değiştirebilir. Bunda da İYİ Parti ve DEM Parti’nin aday çıkarması bir etken…
Kemalpaşa kesin kayıp
Önceki yerel seçimde AKP’den alınan Kemalpaşa’da bu dönem CHP’nin kaybetme ihtimalinin yüksek olduğu konuşuluyor. Kemalpaşa’ya dair değerlendirmeniz nedir?
Kemalpaşa kesinlikle kaybedilir. CHP, Kemalpaşa’nın sosyolojik, ekonomik dinamiklerine uygun, Kemalpaşa’yı geleceğe taşıyacak bir aday göstermediler. Oysaki partide böyle adaylar vardı.
Menemen'de kim kazanır?
Menemen’de de AKP’nin Adayı Aydın Pehlivan’ın güçlü olduğu, CHP için seçimi kazanmanın zor olduğu değerlendiriliyor. Siz nasıl görüyorsunuz?
Menemen’de de adaylık anlamında bir tartışma var. Aydın Bey güçlü bir aday… Rakip partilerin güçlü adaylarının olduğu kimi ilçeler tabi ki riskli burada ilçe örgütlerine çok görev düşüyor. İlçe örgütleri bu süreci iyi yönetilirse o risk bertaraf edilebilir, yoksa sandığa kadar bu risk devam eder.
Aliağa'da sürpriz olabilir
CHP’nin iktidarda olmadığı, Cumhur İttifakı’nın yönettiği Bergama, Kınık, Kiraz, Bayındır, Aliağa’da sizce ne olur?
Kiraz’da CHP gerçekten güçlü bir aday çıkardı. Bergama’da da güçlü bir CHP adayı var. Bergama ve Kiraz’da sıkı bir rekabet olabilir. Aliağa’da sürpriz olabilir. CHP çok doğru bir isimle seçime giriyor. Spesifik olarak hepsini incelemedim ancak bu tür küçük ilçelerde aday faktörü çok önemli… Dolayısıyla güçlü adaylarla girerseniz, aday parti gücünüzün üstünde bir performans üretip seçimi kazandırabilir. Bahsettiğiniz ilçelerin bazılarında böyle bir tablo yaşanabilir. Bu, CHP içinde AKP içinde geçerli…
