Sosyal Güvenlik Uzmanı Dilek Ete, emeklilik sistemindeki 18 yaş kuralının yanlış anlaşıldığını belirterek, sigortalılık süresi ile emeklilik yaşının farklı kavramlar olduğunu vurguladı. 8 Eylül 1999 öncesi ve sonrası sigortalılar için farkları anlatan Ete, anne ve babası yanında çalışan 18 yaş altı bireylerin sigortalılık süresinin nasıl değerlendirildiğini detaylarıyla açıkladı.
EYT’deki hukuksuzluk ve 18 yaş kuralı
EYT kapsamında yapılan düzenlemelerin ardından, emeklilikte 18 yaş kuralı ile ilgili pek çok yanlış bilgi dolaşıyor. Dilek Ete, bu kurala dair şu açıklamayı yaptı:
“Bugün 18 yaşını dolduran bir kişi, 1950’de olduğu gibi sigortalı olarak emekli olabilir. Bu yasalarımızda zaten vardı. 15 yıl sigortalılık süresini dolduran herkes, yaş ve prim şartına bağlı olarak emekli olabilir.”
25 yaşına kadar devam ediyor
Sosyal güvenlik sisteminde sigorta primi ödeyen herkesin sağlık hizmetlerinden yararlanabildiğini belirten Ete, öğrenci olan bireyler için bu hakkın 25 yaşına kadar devam ettiğini söyledi.
Türkiye’de üç farklı sigorta sistemi mevcut
Türkiye’de üç ana sigorta türü bulunduğunu vurgulayan Ete, bunların Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı olduğunu belirtti.
“Bu sigorta türlerinin tamamında isteğe bağlı ödeme seçeneği mevcuttur. 18 yaşını dolduran herkes, ister çalışsın ister çalışmasın, gidip sigorta primini kendisi ödeyebilir. 15 yıl ve yaş şartı sağlandığında emekli olabilir.”
"18 yaş kuralı sadece sigortalılık süresini etkiliyor"
Ete, 18 yaşın emeklilik sistemindeki rolünü açıklarken şu ifadeleri kullandı:
“18 yaş kuralı, yalnızca sigortalılık süresini ilgilendirir. Emeklilik yaşını veya ödenmesi gereken prim gününü değiştirmez. Örneğin, ben 1992 Temmuz’da sigortalı oldum ama o tarihte 16 yaşındaydım. 18 yaşımı 1998’de doldurdum ve devlet bana diyor ki, ‘Bunun üzerine 20 yıl ekle.’ Yani 2018’den önce tüm şartları sağlasam bile emekli olamıyorum.”
Anne ve babasının yanında çalışanlar için özel durum
18 yaş altı sigortalıların çalıştıkları yerin önemine dikkat çeken Ete, anne ve babasının yanında çalışanların sigortalılık sürelerinin başlangıç olarak sayılmadığını belirtti. Ete, “18 yaş altında çalışan biri, anne ve babasının yanında çalışıyorsa sigortalılığı kabul edilmez. Eğer çalışmak istiyorsa, mahkemeye başvurup izin alması gerekir” dedi.
8 Eylül 1999 sonrası sigortalılar için emeklilik şartları
1999 sonrası sigortalı olan kişiler için daha farklı kuralların geçerli olduğunu vurgulayan Ete, süreci şöyle açıkladı:
“8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş ve sigortalılık süresi artık önemli değil. Ancak 2000 ve sonrası sigorta girişliler için yeni bir sistem var. Örneğin, 2000 yılında sigortalı olan bir kişi, 25 yıl sigortalılık süresini doldurmadıkça 58 yaşında bile olsa emekli olamaz.”
Dilek Ete, 18 yaş kuralının yanlış anlaşıldığını belirterek, sigortalılık süresi ile emeklilik yaşının birbirinden bağımsız olduğunu söyledi. Sigortalılık süresinin 18 yaş itibarıyla başladığını, ancak emeklilik yaşının sigorta giriş tarihine göre belirlendiğini vurguladı.
EYT ve sosyal güvenlik sistemi ile ilgili detaylı açıklamalar yapan Ete, yanlış bilgilerin önüne geçilmesi gerektiğini belirterek, vatandaşların Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) resmi kaynaklara başvurmalarını önerdi.
