Kışın en çok tüketilen sebzelerden biri de ıspanak. Ispanağın demir vitamini kaynağı olduğu belirtilir. Temel Reis filmi ile çocuklara da ıspanak sevgisi aşılanmaya çalışılır. Peki ıspanak sanıldığı kadar demir içeriyor mu? Temel Reis efsanesi gerçek mi? Ispanağın faydaları neler? Sizin için derledik.
Ispanak yüksek miktarda demir içeren sebzelerden biridir. Ispanağın 100 gramında yaklaşık olarak 2.6 mg demir bulunur. Kırmızı etin 100 gramında ise yaklaşık olarak 2.5 mg demir bulunur. Ama bu rakamlar sizi yanıltmasın. Çünkü bu iki gıdanın demir oranı hemen hemen aynı olsa da vücutta emilimi farklılık gösterir. Yani ıspanaktaki demirin vücudumuz tarafından emilimi yüzde 1.7 iken, ette ise bu oran yüzde 20 oluyor. Yani etten alacağımız demir miktarı ıspanaktan daha yüksek. Ama bu ıspanağın da bir demir kaynağı olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Ispanağı demir kaynağı sanmamızın en büyük nedeni de hiç kuşkusuz bir zamanlar televizyanlarda sıkça yayınlanan Temel Reis çizgi filmi. Çizgi filmde Temel Reis her seferinde ıspanak yiyerek güçleniyordu. Çocuklarda ıspanak yemeleri için bu şekilde ikna ediliyordu.
Aslında bunun nedeni de yapılan bir noktalama hatası. Ispanaktaki demir oranını araştıran Alman kimyager Erich von Wolf, bir porsiyon ıspanak içinde 3.5 miligram demir olduğunu bulur. Ancak bunu kayıtlara geçerken aradaki noktayı koymayı unutur ve bu kayıtlara 35 miligram olarak geçer.
Bu hatanın düzeltilmesi ise yılları bulur. Bu arada tüm dünya ıspanakta yüksek oranda demir var sanır ve buna göre davranır. Temel Reis çizgi filmi de bu hatadan payını alan filmlerden biri olur. Bu çizgi film sayesinde ıspanak tüketim oranı artmıştır.
Ispanağın faydaları nelerdir?
Tabi bu gerçek yine de ıspanağın faydasız olduğu anlamına gelmiyor. Ispanağın çok sayıda faydası bulunuyor. Ispanağın faydalarını sizin için derledik.
-Bol miktarda A vitamini bulunur
-Çiğ ıspanakta C vitamini oranı yüksektir.
-Folik asit oranı fazladır
-Ispanak yapraklarının koyu yeşil rengi, ıspanağın yüksek seviyede klorofil içerdiğini ve sağlığımız için vazgeçilmez olan karotenoidler (beta karoten, lutein ve zeaksantin) içerdiğini gösterir. Bu kimyasal maddeler, iltihap önleyici ve kansere karşı koruyucu özelliklere sahiptir.
-Ispanak, sağlık açısından önemli bir risk olan pıhtılaşmayı yavaşlatır, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağlar.
-Zengin lif miktarı ile kabızlığı önler.
-Ispanağın bir diğer önemli etkisi ise kansere karşı koruyucu etki göstermesidir.
-Karaciğerin temizlenmesine katkıda bulunur.
-Cilt sağlığına katkıda bulunur.
-Ispanağın bir diğer faydası ise kemik gelişimine katkıda bulunmasıdır. Ispanakta bulunan K vitamini menopoz sonrası kemik erimesi ihtimalini düşürür.
-Kış aylarının vazgeçilmezi olan bu bitkiyi düzenli olarak tüketenler hem enerji alır hem de kaslarını güçlendirir.
Ispanak nasıl tüketilir?
Tüketeceğimiz ıspanak yeşil ve taze görünümlü olmalıdır. Buzdolabında yaklaşık dört gün plastik bir torbanın içinde gevşek bir şekilde saklanabilir. Tüketmeden önce düzgün bir şekilde yıkandığından emin olunmalıdır. Ayrıca içerdiği besinleri korumak için kaynatmak yerine pişirme yöntemlerinden buğulama veya soteleme tercih edilmelidir.
Pişmiş ıspanak ısıtılır mı?
Ispanak da diğer yeşil yapraklı sebzeler gibi nitrat molekülleri içerir. Ancak pişmiş ıspanak tekrar ısıtıldığında nitrat molekülleri nitrit moleküllerine dönüşür. Nitrit molekülleri zararsızdır fakat hemoglobin ile reaksiyona girerek oksijeni taşıyamayan bir protein formu olan methemoglobine dönüşebilir. Bu yüzden tekrar ısıtılan pişmiş ıspanağı 6 aylık olana kadar bebeklere, yaşlılara ve hastalara yedirmekten kaçınmalıdır.
