TBMM Genel Kurulu'nda, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin görüşmeleri başladı. CHP Grubu adına, CHP Genel Başkanı ve Manisa Milletvekili Özgür Özel konuştu.
Özel, "Bugün bütçe görüşmelerini gerçekleştiriyoruz ancak asgari ücretle çalışan milyonlar yarın başlayacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısına kilitlenmiş durumdadır. Asgari ücretlilerin Avrupa Birliği ülkelerindeki toplam çalışana oranı yüzde 9'dur, Almanya'da bu oran yüzde 6'dır çünkü asgari ücret çalışanın bir yıl kıdem aldıktan sonra hızla uzaklaşması gereken bir ücrettir. Oysa ülkemizde on yıl önce asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 38'ken bugün yüzde 57'ye yükselmiştir" dedi. Özel, şunları kaydetti:
Bir yılda bir kuruş zam yapmadılar
"Asgari ücret kıdemle uzaklaşılması gereken bir ücret iken maalesef tüm emekçileri yutmaya çalışan bir canavar haline gelmiş, temel ücret haline gelmiştir. Bugün 17 bin 2 lira olan asgari ücret vatandaşın cebine girdiği 1 Şubat gününde açlık sınırı 16 bin 257 liraydı ve asgari ücret açlık sınırından sadece 745 lira fazlaydı. Seçimden önce asgari ücrete yılda 3-4 kez enflasyon ayarlaması yapacağız diyenler bir yılda bir kuruş zam yapmadılar. Bugün asgari ücretin alım gücü verildiği güne göre 6 bin lira düşmüş, Ocak ayının 11 bin 4 lirasına gerilemiştir. Bugün asgari ücret açlık sınırının 3 bin 500 lira altındadır. Bir işçinin açlık sınırında maaş alabilmesi için 30 gün değil 40 gün çalışması gerekmektedir. 11 ay önce asgari ücretle 42,5 kilo dana kıyma alınabilirken şimdi 26 kilo almaktadır. Yapılmayan zam nedeniyle her ay 16,5 kilo kıyma asgari ücretlinin sofrasından çalınmaktadır. 11 ay önce asgari ücret 5,5 çeyrek altın alırken bugün 3 çeyrek altın almaktadır. Hele iktidarınızın başına dönersek 2002'de 7 çeyrek altın alan asgari ücret şimdi 3 çeyrek altın almaktadır. Bir şey kaybedildiği yerde bulunur. Emekliler 3 Kasım 2002 sandığında kaybettiklerini bilmekte önlerinde bulacakları ilk sandıkta da kaybettiklerini geri alacaklardır.
TÜİK verilerinden bulup çıkarmanızı bekliyoruz
Asgari ücrete adaletli bir zam talebi üç büyük işçi sendikalarının konfedefasyonunun ortak talebidir. DİSK'in, TÜRK-İŞ'in, HAK-İŞ'in söyledikleri artık alın terinin daha fazla sözmürülmemesine yöneliktir. Bugün için asgari ücretlinin gerçek enflasyonu yüzde 80'i aşmışken, TÜİK enflasyonu bile yüzde 47'yken işçiye yüzde 25- 30 zammın makul olduğunu ifade eden insafsızlar vardır. Aç kalan asgari ücretli bu rakamlara alıştırılmaya çalışılmaktadır. Biz bu oyuna gelmeyeceğiz. CHP'nin 2025 yılının sadece ilk yarısı için asgari ücret önerisi 30 bin liradır. Bizim asgari ücret teklifimiz 30, bunun altında yokuz demekteyiz. Asgari ücretle ilgili 2016 yılından bugüne yani bu dengesiz, denetimsiz sisteme geçildiğinden beri Yunanistan'da asgari ücret 693 Euro'dan 969 Euro'ya çıkmış yüzde 41 zam almıştır. Almanya'da 8 yıllık asgari ücret zammı yüzde 42'dir, Estonya'da yüzde 92'dir. Savaştaki Ukrayna'da yüzde 250, Moldova'da yüzde 474'tür. Türkiye'deki artış yüzde 6,8'dir ve Euro'nun nasıl baskılandığı düşünülürse gerçek anlamda asgari ücretin Dünya'da Euro bazında gerileyen tek asgari ücret olduğunu utançla ifade etmek durumundayım. 'Asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik' propagandası yapanlara soruyorum; hangi enflasyona ezdirmediniz? 2020-24 arası asgari ücretin brüt artışı yüzde 459'ken dana etinin enflasyonu yüzde 738, kuzu eti eflasyonu yüzde 719, ilaç enflasyonu yüzde 669, kira enflayonu yüzde 580. Bu durumda sizin asgari ücretliyi hangi enflasyona ezdirmediğinizi TÜİK verilerinden bulup çıkarmanızı bekliyoruz.
Siz hangisine katılıyorsunuz?
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişte her şeyin yetkilisi olan Erdoğan'ın önemli bir ekonomik tespiti vardı; 'faiz sebep, enflasyon sonuç' diyordu. Birazdan bu kürsüye gelecek olan Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz'a soruyorum; siz hangisine katılıyorsunuz? 'Faiz sebep enflasyon sonuçtur' deyip bütün dünya makul faiz artışları yaparken inadına faizleri indirip enflasyonu bu noktaya getiren Erdoğan'a mı katılıyorsunuz yoksa biraz önce yanınızda oturan Mehmet Şimşek'in 'biz geldik bu irrasyonel işleri bıraktık rasyonaliteye döndük' sözüne mi inanıyorsunuz? Erdoğan mı irrasyoneldir, Mehmet Şimşek mi gerçekleri çarpıtmaktadır? Seçimler yaklaşırken tüketici güven endeksini 90'ın üzerine çıkartabilmek, piyasaya para pompalama noktasında bu parayı Kredi Garanti Fonu üzerinden yüzde 8 faizle övündüğünüz bir seçicilikle yandaşlara dağıttınız. Bu para lüks harcamaya yatlara, yazlıklara gitti. O para şu anda hala yüzde 8 ile ödeniyor. Aynı günlerde zor durumda kalan esnaf, yüzde 9 ile kredi kullandı. Taksitler ödenirken yüzde 25'e çıkartıldı. Yüzde 8 ile alınan kredi garanti fonu yine yüzde 8 ile geri ödeniyor. İşte bu yapılan büyük bir insafsızlıktır. Bu yapılan siyaset açısından tercih belirleme işidir. Siz zenginlerin tarafındasınız biz esnafın, gariban vatandaşın tarafındayız.
Asgari ücret 30 bin lira olmalı
Asgari ücret 2025 yılının ilk yarısı için 30 bin lira olmalıdır fakat ona bunu ödeyecek olan küçük esnafın sırtına bırakılamaz. Bunun için bir kanun teklifimiz var. Eğer asgari ücret 30 bin liraya çıkarsa SGK'nın prim tahsilatı bir trilyon lira artacaktır. Bu bir trilyonun dörtte birini biraz aşar bir tutarda bir teşvik sistemi getirirseniz yani 1-10 arası çalışanlar için çalışan başına 6 bin lira, 10-50 arası için 3 bin lira olmak üzere artan noktada azalan bir teşvikle bu küçük esnafa bir yük olmaktan çıkar. Asgari ücretin berberde çalışan kardeşim için 30 bin lira, onu berberde çalıştıran ustası için 24 bin lira olmasını ve bu paranın da devletten çıkmamasını öneriyoruz.
Bunu yapmaya hakkınız yok
Sayın Edoğan 2024 yılını 'emekliler yılı' ilan etmişti, etmez olaydı. Emekliye ilk darbe daha yılın ilk başında en düşük emekli maaşı 7 bin 500 liradan 10 bin liraya çıkartıldı. TÜİK'in 2023 enflasyonu yüzde 64 iken emekliye yüzde 33 zam yapıldı. Emekliler daha bu oranla yılın başında enflasyona ezdirildiler. Yurtdışındaki temaslarımızda en düşük emekli maaşının 280 Euro olduğunu söylediğimizde yabancı liderler yanlış telaffuz ettiğimi düşünüp 2 bin 800 diye düzeltmeye kalktılar. Emeklileri geçen yılın ilk 6 ayında mahkum ettiğiniz 280 Euro emekli maaşının yabancı dile tercümesi yoktur bunu yapmaya hakkınız yok.
Tartışmasız talebimiz şudur...
İkinci 6 ayda ise 12 bin 500 liraya çıkartıldı, sadece yüzde 25 zam yapıldı. Bugün 4 milyon emekli 12 bin 500 lira alıyor. Bu maaşa emekli kira öderse aç kalmaktadır, karnını doyurursa sokakta kalmaktadır. Emeklilerimize karşı yeni bir ihanet planının içinde olanlar var. En düşük emekli maaşının 13 bin 500 ila 15 bin lira arasında olmasını dillendirmeye kalkıyorlar. 2025 yılında da açlık sınırının altında kalsın istiyorlar. Torununa harçlık veremeyen, yılda bir kez memleketine bile gidemeyen, pazar dağıldıktan sonra ezilmiş sebze-meyveleri toplarken yüzünü kapayan emeklileri görmüyorlar. CHP olarak tartışmasız talebimiz şudur; emekliye geçim haktır, bir asgari ücret şarttır."
