Growth mindset yani gelişim zihniyetinde bireyler yeniliklere ve değişime açıktır. Fixed mindset yani sabit zihniyetteki gibi kişinin yeteneklerinin ve zekalarının doğuştan geldiğine ve değiştirilemez olmasına değil aksine yeteneklerin zamanla gelişebileceğine inanmaktadırlar. İşte detaylarıyla Growth mindset (Gelişim zihniyeti) ne demek? Gelişim zihniyeti sahibi insanın özellikleri nelerdir?
Growth mindset (Gelişim zihniyeti) ne demek?
Gelişim zihniyeti (growth mindset), bireylerin yeteneklerinin ve zekalarının geliştirilebilir olduğuna inanmasıyla ortaya çıkan bir düşünce yapısıdır. Stanford Üniversitesi’nden psikolog Carol Dweck tarafından ortaya atılan bu kavram, eğitim ve kişisel gelişim alanlarında büyük yankı uyandırmıştır. Dweck’in yaptığı araştırmalar, öğrencilerin zorluklarla karşılaştığında verdikleri tepkiler üzerine yoğunlaşmış ve sonucunda bu kavramları ortaya koymuştur.
Carol Dweck, çocuklarla yaptığı deneylerde bazı öğrencilerin zorluklardan kaçındığını ve başarısızlıkla karşılaştıklarında pes ettiklerini gözlemlemiştir. Bu çocuklar, yeteneklerinin sabit ve değiştirilemez olduğuna inandıkları için sabit zihniyetli olarak tanımlanmıştır. Diğer yandan, zorluklarla karşılaşmaktan korkmayan, hatalarını bir öğrenme fırsatı olarak gören ve yeteneklerini geliştirebileceklerine inanan çocuklar ise gelişim zihniyetli olarak nitelendirilmiştir.
Gelişim zihniyeti üzerine yapılan araştırmalar, bir okulda Carol Dweck’in öğrencilerle gerçekleştirdiği deneylerle başlamıştır. Bu deneylerde öğrenciler, çözülemeyecek zorluktaki bulmacalarla karşılaştıklarında bile yüksek moral sergilemiş ve zor görevleri bir meydan okuma olarak değerlendirmiştir. Öğrencilerden gelen zor bulmacaları severim veya burada bir şeyler öğreniyorum gibi ifadeler, Dweck’in dikkatini çekmiş ve bu yaklaşımı daha derinlemesine incelemeye başlamasına yol açmıştır.
Dweck, yıllar süren araştırmalar sonucunda sabit zihniyet ve gelişim zihniyeti kavramlarını geliştirmiştir. Araştırmalar sonucunda, büyüme odaklı bir yaklaşım benimseyen bireylerin ve kurumların çok daha başarılı oldukları kanıtlanmıştır. Gelişim zihniyeti benimseyen kişiler, başarısızlık korkusundan uzaklaşır ve hatalarını öğrenme fırsatları olarak görmeye başlar. Kişinin kendine olan güvenini artıran bu yaklaşım, potansiyelini keşfetmesine ve cesur adımlar atmasına olanak tanır.
Carol Dweck’in araştırmaları, gelişim zihniyetinin bireylerin hayatını nasıl değiştirebileceğini gösteren birçok çarpıcı sonuç ortaya koymuştur. Başlangıçta başarısız olarak değerlendirilen öğrenciler, doğru destekle derslerinde başarı göstermiş; sporla ilgisi olmayan bireyler başarılı sporculara dönüşmüş; iflasın eşiğindeki şirketler ise büyüme odaklı bir yaklaşım benimseyerek yeniden başarıya ulaşmıştır. Gelişim zihniyetini benimseyen bireyler, karşılarına çıkan zorlukları birer fırsat olarak görerek ve gelişim yolculuklarında cesaretle ilerlemektedir.
Gelişim zihniyeti sahibi insanın özellikleri nelerdir?
Gelişim zihniyetine sahip bireyler, başarıya ve öğrenmeye yönelik olumlu bir yaklaşım sergileyerek hayatlarının her alanında gelişim fırsatlarını kucaklarlar. İşte bu bireylerin temel özellikleri:
İlk olarak gelişim zihniyetine sahip insanlar, ilgi duydukları herhangi bir alanda kendilerini geliştirmek için sürekli çaba harcarlar. Doğru pratik yapmanın ve gerçekçi hedefler belirlemenin başarı için kritik olduğunu bilirler ve bu doğrultuda kararlılıkla çalışırlar.
Aynı zamanda bu kişiler, hayallerini gerçekleştirmenin tamamen kendi ellerinde olduğuna inanırlar. İstedikleri şeylere ulaşmak için gereken yetenek ve potansiyeli geliştirebileceklerini düşündükleri için cesaretle hedeflerine yönelirler.
Gelişim zihniyetine sahip bireyler için hatalar ve başarısızlıklar birer öğrenme fırsatıdır. Bu tür durumlarda geri çekilmek yerine, hangi alanlarda gelişmeleri gerektiğini analiz ederler. Bir hata, sadece henüz başaramadım anlamına gelir ve onları daha da motive eder.
Gelişim zihniyetine sahip insanlar, başarılarını doğal yeteneklerine ya da geçmişlerine bağlamazlar. Başarının, sıkı çalışma ve çaba ile geldiğine inanırlar. Yeterince pratik yapar ve emek verirlerse, her şeyin öğrenilebilir olduğuna dair güçlü bir inanç taşırlar. Kısacası bu özellikler sonucunda gelişim zihniyeti sahibi bireylerin karşılaştıkları zorlukları aşarak, başarıya ve öğrenmeye açık bir şekilde ilerlemelerini sağlar.
