Institut français Türkiye’nin bu yıl dördüncü kez ve Tahsin Yücel anısına düzenlediği Fransızca Çeviri Ödülü’nü Genel Edebiyat kategorisinde Muriel Barbery’nin Tek Bir Gül adlı romanını Türkçeye kazandıran Ekin Özlü Akseki kazandı. Çizgi roman kategorisinde ise en iyi çeviri ödülü Frederik Peeters’ın Oleg adlı eserini çeviren Damla Kellecioğlu’na verildi.
Jürinin yaptığı açıklamaya göre Institut français Fransızca Çeviri Onur Ödülü'ne ise Özdemir İnce layık görüldü.
Institut français Çeviri ödülü töreni Institut français Türkiye Genel Müdürü Gilles Roulland evsahipliğinde Fransa Sarayı’nda gerçekleşti. Törene edebiyat, yayın ve medya dünyasından çok sayıda davetli katıldı.
Başkanlığını INALCO Türkçe Kürsüsü Başkanı ve Actes Sud Yayınevi Koleksiyon Müdürü Timour Muhidine’in yaptığı ; Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr Lâle Özcan, Hacettepe Üniversitesi Çeviri Bölümü Başkanı Doç. Dr Zeynep Oral, Galatasaray Üniversitesi Öğr. Gör. ve çevirmen Dr. Şilan Karadağ ile çevirmen ve editör Ayça Sezen’den oluşan jüri, Fransızca Çeviri Ödülü’nün 4. edisyonunun gerekçeli kararını açıkladı. Kararda şu ifadelere yer verildi:
"Dördüncü yılını tamamlayan Institut français Fransızca Çeviri Ödülleri’nin olgunluk çağına girdiğini görmekten duyduğumuz memnuniyeti belirtmek isteriz. 2024 Fransızca Çeviri Ödülleri’ne bu sene çağdaş Fransız edebiyatından 16 çeviri eser başvurmuştur. Türkçe edebiyat okurlarının ve yayınevlerinin roman türüne olan ilgisi ve beğenisi bizleri memnun etmiştir.
2023-2024 yılı içerisinde yayınlanan çeviri eserler Fransız ve Frankofon edebiyatın geniş bir yelpazesini bizlere sundular. Jüri üyelerimiz, bu sene çok çeşitli konularda, dikkat çeken sayıda çeviri romanı değerlendirmeye alma fırsatı elde ettiler. Institut français Türkiye Fransızca Çeviri Ödülleri’ne başvuran, ilgi gösteren ve destek veren tüm yayınevlerine ve çevirmenlere en içten teşekkürlerimizi iletmek isteriz.
Değerlendirmeye alınan çeviri eserler öncelikle, romanın ele aldığı konuya özgü sözcük, kavram ve terimleri Türkçede aynı denklikte, eşdeğer sözcük, kavram ve terimlerle karşılamaları ölçütü üzerinden incelenmiştir. Kaynak metindeki sözcük, kavram ve terim eşdeğerliliğinin yanı sıra yazarın söylemi, biçemi ve kullanılan kesit dilde de eşdeğerliliğin sağlanması, kültürel öğelerin aktarımında çevirmenin yaratıcılığı ve zorluklarla başetme konusundaki yetkinliği değerlendirmede dikkate alınan diğer ölçütler olmuştur. Kaynak metinde yer alan söz sanatlarının Türkçe ifadesi, çevirmenin strateji ve kararlarıyla kurgulanan yapının, metnin bağdaşıklığını ve bağlaşıklığını bozmayan bir dil ve üslupla verilmiş olması değerlendirmede önem verilen özelliklerdir.
Değerlendirmelerimiz sonucunda bu sene, Ekin Özlü Akseki, Institut français Türkiye Fransızca Çeviri Ödülü’ne layık görülmüştür: Uzun yıllardır çeviri mesleğine emek veren Akseki, Muriel Barbery’nin Une Rose seule adlı eserini Türkçeye Tek Bir Gül başlığıyla kazandırmıştır.
İlk kez çizgi roman ve manga kategorisi açıldı
Bu sene ilk kez açmış olduğumuz bir diğer ödül kategorisi olan çizgi roman ve manga türünde 7 eser yarışmaya katılmıştır. Bu kategoride de siyasi çizgi romandan fütürist mangaya kadar çok çeşitli ve zengin bir yelpazede eserler değerlendirmeye alınmıştır. Çizgi roman türünün Türkçe yayın dünyası için giderek güçlenen ve serpilen bir tür olduğunun tespiti bizleri memnun etmiştir.
Jüri üyeleri çizgi roman kategorisinde Institut français Türkiye Fransızca Çeviri Ödülü’ne Damla Kellecioğlu’yu layık görmüştür. Kellecioğlu, Frederik Peeters’in Oleg başlıklı romanını aynı adla Türkçeye kazandırmıştır.
2024 yılında Institut français Türkiye Fransızca Çeviri Onur Ödülü’ne Özdemir İnce layık görülmüştür. Şair ve editör olarak uzun yıllar yayıncılık alanına emek veren İnce, aynı zamanda klasik, modern ve çağdaş pek çok Fransız şairin sözünü Türkçeye taşımıştır. Çevirilerinde güçlü, yaratıcı ve doğru bir Türkçeyle özgün eserlerin dilini cesaret ve özenle yaratabilmiştir. Değerli şair ve çevirmen Özdemir İnce vermiş olduğu emek sonucu çevirmenlik mesleğini onurlandırmıştır.
Institut français Türkiye Fransızca Teşvik Çeviri Ödülü’ne başvuran eserler arasında bu ödülün gerektirdiği ölçütü sağlayabilen bir eser bulunamamıştır.
Jüri Komitesi :
Şilan KARADAĞ, Timour MUHIDINE, A. Zeynep ORAL, Lale ÖZCAN, Ayça SEZEN"
Geçmiş yıllarda ödül alan sanatçılar kimler?
- Institut français Fransızca Çeviri Ödülü 2021 yılında Mahir Güven’in Ağabey adlı romanının çevirisi ile Ebru Erbaş’a verilirken, Onur ödülü ise aynı yıl yaşamını yitiren Aysel Bora’ya takdim edilmişti.
- 2022 yılında Bernard Lahire’in Rüyaların Sosyolojik Yorumu adlı kitabını Türkçeye kazandıran Zuhal Karagöz Institut français Çeviri Ödülünü kazanırken, Onur ödülüne ise Roza Hakmen layık görülmüştü.
- Institut français Çeviri Ödülünü 2023 yılında Annie Ernaux’nun Boş Dolaplar adlı kitabını Türkçeye kazandıran Siren İdemen kazandı. Onur ödülü ise Dr. İsmet Birkan’a takdim edildi.
