Batuhan KAYA- TBMM’ye gönderilen Torba Yasa teklifinin 12. maddesine göre, Yapı Denetim Kanunu’nda değişikliğe gidilecek. İlgili değişikliğe göre, inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar bakanlığın elektronik ortamda atadığı yapı denetimciler tarafından değil, müteahhitlerin tercihine bırakılacak. 2019’dan önce de bu şekilde işleyen sistem, sonraki dönemde değiştirilmiş, yapı denetim görevi müteahhitlerin insafına bırakılmamıştı ancak yeni yasa değişikliğiyle yapı denetim, yeniden müteahhitlerin insafına bırakılacak.
Teklife göre, bakanlık, elektronik ortamda 2 yapı denetim şirketi belirleyecek ve müteahhit, bu 2 şirketten birini seçerek yaptığı inşaatı denetleyecek firmayı kendisi seçebilecek. TBMM’ye gönderilen yasa teklifi İnşaat Mühendisleri ve Yapı Denetim Mühendisleri arasında endişeye yol açarken, inşaatların aynı geçmiş dönemde olduğu “müteahhit, mühendis, kalfa ve işçilerin” insafına kalmasının, yeni çürük binalara yol açabileceği endişesi artış gösterdi.
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İzmir Şube Başkanı Bengi Atak, yeni yasa teklifini İz Gazete’ye değerlendirdi. Atak, müteahhitlerin kendilerini denetleyecek yapı denetim firmasını anlaşabileceği kişilerden seçeceğini ifade ederek, “Kendisini denetleyeni kendisinin seçmesi, işin şeffaflığıyla ilgili soru işaretlerini oluşmasına neden olacaktır. Müteahhit, muhtemelen anlaşabileceği ve bazı hatalarını görmezden gelebilecek firmayı seçecektir” ifadelerini kullandı.
Denetimde sıkıntı var
Atak, yapı denetim sisteminin mevcut halinde dahi sıkıntı olduğunu ifade ederek, “Yapı denetim sisteminin halihazırdaki durumunda bile birçok sıkıntı var. Layıkıyla yapılacak bir denetim için yüzde 1 buçukluk bedel yeterli değil. Emlakçılar dahi yüzde 4 gibi bir komisyon alma hakkına sahipken işin denetleyicisinin yüzde 1 buçuk alması dahi bizim neye değer verdiğimizi açıklıyor” dedi.
Firmalar birtakım şeyleri görmezden gelecek
Müteahhitlerin anlaştığı firmaların birtakım şeyleri görmezden gelme eğiliminde olacağını vurgulayan Atak, şu ifadeleri kullandı: “Bu yasalaştığı halde 500 metrekareye kadar olan inşaatların denetlenmesi müteahhitte kalacak. Bakanlıktan 3 teklif alacak ve biriyle anlaşıp çalışacak. Müteahhittin kendisini denetleyeni kendisinin seçmesi, ekonomik tarafını bir köşeye bırakıyorum, işin şeffaflığına soru işareti düşürüyor. Anlaşabileceği kişiden yana seçim yapacak ve o da birtakım şeyleri görmezden gelme eğiliminde olacaktır. Havuz sisteminden çıkmak bize göre sakıncalıdır. 6 Şubat depremlerinde, 4-5 katlı binalardaki yıkım oranlarına baktığımızda çok yüksek olduğunu göreceğiz. Bu binaların denetimini müteahhitlere bırakmak çok sakıncalıdır.”
