BATUHAN KAYA/İZ GAZETE- İzmir Büyükşehir Belediyesi Haziran Ayı Olağan Meclis Toplantısı birinci birleşimi, Cemil Tugay başkanlığında gerçekleştirildi. Tugay, birleşimin başlamadan önce İZBAN Yönetim Kurulu Üyesi Sönmez Alev’e söz vererek, son günlerde İZBAN’a dair gündem olan tartışmalara yönelik bir açıklama yapacağını söyledi. Tugay İZBAN konusunda, “İZBAN ile ilgili bilgilerimizi tazelemek gerektiğini düşünüyorum. Şu anda yaşanan sorunların nelerden kaynaklandığı konusunda bilgilenmemiz gerektiğini düşünüyorum" dedi.
İZBAN nasıl kuruldu?
İZBAN Yönetim Kurulu'nda bulunan Sönmez Alev İZBAN'a ilişkin bilgilendirme yaptı. Sönmez açıklamasında, "İZBAN'da birtakım şeylerin yürüyemeyeceği açık. Merkezi ve yerel yönetimden oluşan 2 büyük gücün sinerjisinden oluşan bir yapı var. Bu iş birliği düşünülerek İZBAN kuruluşuna başladı. İZBAN'ın 2 tarafı var. Biri yapım tarafı diğeri ise işletim tarafı. Yapım tarafının adı İzmir Banliyö Sistemi Geliştirme projesi. Bu proje protokole dayanan bir altyapı ile başladı. 2 büyük ortak görev paylaşımıyla İzmir'in atıl durumda olan ilk demiryolu hattı üzerinde bir sistem geliştirildi. Bir metro altyapısına yakındı. Buna uygun olarak da İzBB bu sistem üzerindeki istasyonları yaptı. Sadece 6 tanesi TCDD'den kalan istasyonlardı. Bunları da yenileyerek altyapısını geliştirerek 41 istasyonu tamamladı. Ve bunları İZBAN'da kullanılması şartıyla TCDD'ye devretti. Rayların bakımını, yapılmasını ve sinyalizasyon sistemini kurulmasını TCDD'yi üzerine aldı. İzBB yaya ve araç üst geçit alt geçit bağlantılarını devraldı. Aslında İzmir'e eser çıkarmış olmanın çabası ile başlandı" dedi.
İZBAN'ın felsefesi bozuldu...
İZBAN'ın 1 milyon 150 bin sefer yaptığını aktaran Alev, "76 milyon km yaptı. Toplam 73 setten oluşan, 189 vagondan oluşan bir filomuz var. İzBB 4 istasyonla ilgili çalışmasını sürdürüyor. Biz 4'ü büyükşehir belediyesi 4'ü TCDD'den gelen kurulumuzda biz taraf sözcüğü kullanmazdık. Ancak felsefenin bozuldu. İZBAN'ı daha yararlı kullanmak için yapmamız gereken şeyler var. Emniyeti sağlayan bir sinyalizasyon sistemi var. İZBAN'daki sistem maalesef 2010 öncesinde de olan seviye 1 denilen bir sistem. Aslında protokolde sinyalizasyonun sistemin yenilenmesi var. Bugün bile gecikmeler yaşandı. Bunun gibi sorunları yaşıyoruz çünkü sinyalizasyon sisteminin kapasitesi şu an olan kapasiteyi karşılamıyor. Sinyalizasyon sisteminin geliştirilmesi için çalışmalar gündeme geldi ancak hep Ankara-İzmir YHT'ye bağlandı. O proje de çeşitli nedenlerle yetişmedi. Filo ihtiyacımız var. Hatta 12 dakika işletme yaptığınız yerde 6 dakikada bir yapmanız için filonuzun 2 katına çıkması lazım. Bu araçlar alındığı takdirde sefer sıklıkları arttırılmalı ancak bunu karşılayacak sinyalizasyon sistemi yok. Bu yüzden araç alımı gündeme geldi ancak sistem yeterli değil" ifadelerine yer verdi.
2022'de ne oldu?
Sönmez Alev'in gelir-gider dengesi hakkında yaptığı sunum sırasında Başkan Tugay araya girerek, "2021'de ne oldu gelir gider dengesi değişti? 2022'de ne oldu da zarar edildi. 2018'de geliri giderinden daha fazlayken 2022'de ne oldu da yüzde 54'e düştü?" diye sordu.
71 milyondan 246'a milyona çıktı
Alev ise, "Elektrik giderlerimiz arttı ve biz TCDD'nin hattını kullanıyoruz ve bu kira her yıl enflasyon kadar artıyor. Bilet gelirleri enflasyon kadar artmıyor. Bu hat kirası da özellikle son yıl yüzde 243 arttı. 71 milyon olan yıllık kiramız 246'a milyona çıktı" dedi.
TCDD enflasyon oranında zam yaptı
Tugay ise, "Yolcu sayısı azalmadı. Ancak elektrik giderleri ve raylara ödediğimiz kira bedeli arttı. Elektik parasını ve rayların kirasını TCDD alıyor. Bu dönemde ekonomik kriz yaşanırken biz vatandaşın bilet fiyatını arttırmayalım derken enflasyon oranında raylardan kira artışı ve elektrik artışı oldu. Bunu da TCDD yaptı. Bu İZBAN neden zarar ediyor diye merak edenler vardı. Ondan dolayı bu soruları soruyorum..." ifadelerine yer verdi.
Fedakarlık yapmak yerine...
Tugay ise, "Bu borç ne borcu? Bizim TCDD'ye neden borcumuz var? Bir taraftan zarar eden bir kurum var. Gaziantep İZBAN ile aynı değil orası ortak değil, TCDD kendi işletiyor. Belediye işletmiyor. Bizi neden bu kadar borçlandırıyorsunuz? TCDD kendi seferleri için de kullandığı hat için 1 yılda neden bu kadar zam yapıyor? Hatta enteresandır trenlerin gecikmelerinin çoğunluğunda o hattın başka seferler tarafınca kullanılması sorumlu. Orada yük treni geçecek diye bekliyoruz. Bilet fiyatlarını arttırmadık kimseye yük bindirmemişiz. Bundan dolayı da zarara girmiş bir kurum var. Bu kurumun ortağı da TCDD. Fedakarlık yapmak yerine ray kirası olarak aldığı parayı 3,5 kar arttırıyor. 71 milyondan 245 milyona çıkıyor. Belediye burayı özel işlerinde kullanmıyor, halkın taşımacılığında kullanıyor. Bu zararın büyümesine değil küçülmesine yardımcı olması gerekiyordu" dedi.
