Gizem TABAN ŞEBER/ İZ GAZETE- İzmir, iyisiyle kötüsüyle 2023 yılını geride bırakarak yeni yılı karşıladı. İz Gazete olarak kentte 2023 yılı içerisinde öne çıkan olayları derledik.
İzmir 2023 yılında; 6 Şubat depremlerinden etkilendi. Kentte iki farklı İktisat Kongresi düzenlendi. 14 Mayıs seçimlerinde İzmir’in milletvekili tablosunda değişiklikler yaşandı. ÇEDES projesi İzmir’de uygulanmaya başladı. Kentin valisi ve emniyet müdürü değişti. Şehir efsanesine dönen Şehir Hastanesi açıldı. Buca Cezaevi arazisi ile ilgili tartışmalar yaşandı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer hakkında soruşturma başlatıldı. Deniz taştı, kenti su bastı. Yılın son ayında ise asbestli gemi tehlikesi ile karşı karşıya kalındı.
Depremin yansımaları
Türkiye’de 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilde etkili olan deprem tüm ülkeyi yasa boğdu. Depremde resmi rakamlara göre on binlerce kamuoyunda iddia edildiğine göre ise yüz binlerce insan yaşamını yitirdi. Felaketin ardından 11 ildeki çok sayıda vatandaş çeşitli illere tahliye edildi. AFAD tarafından yapılan organizasyonla İzmir, Gaziantep ile eşleştirildi. Gaziantep’ten İzmir’e on binlerce depremzede geldi. Bunun yanı sıra deprem bölgesinden İzmir’e kendi imkanlarıyla da çok sayıda depremzede de oldu. 2023’ün mart ayında dönemin İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger’in açıklamalarına göre deprem bölgesinden İzmir’e gelen depremzede sayısı 70 bini aştı. Depremden etkilenen yurttaşlar için İzmir Büyükşehir Belediyesi, Halk TV’de ‘Bir Kira Bir Yuva Özel’ başlığıyla dayanışma yayını gerçekleştirdi. Kampanya kapsamında 28 bin 466 depremzede ailenin bir yıllık kirasını karşılayacak bağış toplanırken, binlerce yeni aileye de yardımda bulunacak kadar da destek geldi.
İzmir İktisat Kongresi
Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasının ardından 1923 yılında 17 Şubat- 4 Mart tarihlerinde İzmir’de düzenlene İzmir İktisat Kongresi veya 1. İktisat Kongresi 100 yılın ardından yeniden düzenledi. Kentte biri merkezi hükümet diğeri İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından olmak üzere 2 farklı kongre düzenledi. Büyükşehir Belediyesi kongreyi 100 yıl önceki tarihle aynı tarihte ‘İzmir İktisat Kongresi’ adıyla gerçekleştirirken merkezi hükümet ‘Türkiye İktisat Kongresi’ adıyla 19 Temmuz’da hayata geçirdi. Ayrıca İzmir Valiliği’nce aslına uygun şekilde İzmir İktisat Kongresi Binası 2023 yılı içinde kente kazandırıldı.
Kentteki vekil tablosu
14 Mayıs 2023’te yapılan milletvekilliği seçimlerinde İYİ Parti, MHP ve CHP’nin kentteki milletvekili sayısı değişti. MHP’nin vekil sayısı 2’den bire düşerken, İYİ Parti’nin vekil sayısı 2’den 3’e yükseldi. CHP seçimde 14 milletvekili çıkarsa da 4’ü diğer partilerden olduğu için CHP’nin İzmir’de milletvekili sayısı geçen seçime oranla azalarak 10 oldu. İttifak kapsamında CHP listelerinden seçime giren; DEVA Partisi’nin 1, Gelecek Partisi’nin 1, Demokrat Parti’nin ise kentte 2 milletvekili oldu.
ÇEDES projesi tepkisi
2023 yılında Türkiye ve İzmir kamuoyunda en çok yankı bulan olaylardan biri; Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı iş birliğinde hayata geçirilen ‘ÇEDES’ projesi oldu. Proje kapsamında yapılan protokolle; ilkokul, ortaokul ve liselere, ‘manevi danışman'’ adı altında imam, müezzin, vaiz, din hizmetleri uzmanı ve kuran kursu öğreticisi atanması ‘laik eğitim’ tartışmalarını beraberinde getirdi. İzmir’in pilot il seçildiği protokol kapsamında yapılan uygulamalar kamuoyunda tepki çekmeye devam ederken protokolün iptali için de mücadele sürüyor.
Vali ve emniyet müdürü değişti
Yılın ağustos ayında İzmir Valisi değişti. Adana Valisi Süleyman Elban İzmir'e, İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger ise Adana'ya atandı. Aynı ay, İzmir İl Emniyet Müdürü Mehmet Şahne, görevinden alındı. Şahne'nin yerine Elazığ İl Emniyet Müdürü Celal Sel, İzmir İl Müdürlüğü’ne atandı.
Şehir hastanesi açıldı
Temeli 2013 yılında atılan, açılışı 10 yılda 8 kez ertelenen Bayraklı Şehir Hastanesi 2023 yılının ekim ayında hasta kabulüne başladı. Türkerler ve Gama Holding tarafından inşa edilen hastane, kentte en çok tartışılan konulardan biri oldu. Açılışı adeta şehir efsanesine dönen hastane, hasta kabulüne başlasa da tartışmalar devam etti. Bayraklı Şehir Hastanesi’nin açılmasıyla kentte bazı kamu hastanelerinin kapatılması veya küçültülmesine yönelik iddialar sürerken hastaneyle ilgili; altyapı, ulaşım, tıbbi donanım ve yeterli personel temini hakkında eleştiriler gündeme geldi.
Buca Cezaevi tartışması
İzmir kamuoyunda 2023 yılının en tartışılan konularından biri Buca Cezaevi oldu. Cezaevinin 2022 yılında yıkılmasının ardından birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı araziyi rezerv alan ilan ederek inşaat yoğunluğunun fazla olduğu bir imar planı yaptı. Bunun üzerine başta İzBB olmak üzere Kamu KESK, DİSK, TMMOB, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, rezerv alan ilanı kararı ile Bakanlık planlarının iptali için hukuki mücadele verdi. Yargı süreci sonunda Ekim 2023’te rezerv alan ilanı kararı, Kasım 2023’te ise Bakanlığın planı iptal edildi.
Tunç Soyer’e soruşturma
İzmir’in kurtuluşunun yüzüncü yılı dolayısıyla 9 Eylül 2022’de gerçekleşen kutlamalarda Türkiye’nin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk kitabından alıntıladığı sözler nedeniyle Soyer hakkında Kasım 2023’te soruşturma başlatıldı. İçişleri Bakanlığı’nın, Tunç Soyer’e İzmir’in 100’üncü yıl kutlamalarında yaptığı konuşmada Osmanlı Devleti’ne ve son padişah Vahdettin’e hakaret ettiği gerekçesiyle soruşturma başlatması tepki çekti. Söz konusu olay 2023 yılının en öne çıkan tartışmalarından biri oldu.
Deniz taşması yaşandı
İzmir’de kasım ayında meydana gelen şiddetli yağış ve fırtına sonucunda deniz taştı. Özellikle Kordon çevresindeki sokaklar, yollar, evler ve dükkanlar sular altında kaldı. Çok sayıda vatandaş mağduriyet yaşadı.
Asbestli gemi tehlikesi
2023 yılının son günlerinde İzmir, asbestli gemi tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Fransız bandıralı, tehlikeli atık ve asbest yüklü olduğu öne sürülen Raymond Croze gemisi 2023 yılının aralık ayı sonunda Aliağa açıklarına ulaştı. Geminin sökümünün Aliağa’da planlanması kentteki meslek odaları, sivil toplum ve çevre örgütleri, yaşam savunucuları tarafından tepkiyle karşılandı. 2022 yılında aynı şekilde gündem olan Brezilya menşeili asbest yüklü uçak gemisi Nae Sao Paulo için verilen mücadele sonucunda geminin geri gönderilmesi sağlanmıştı. Raymond Croze gemisi ile ilgili kamuoyunda çokça soru işareti ve kaygı oluşurken 2024 yılında Nae Sao Paulo’ya benzer bir mücadelenin Raymond Croze için de verilmesi bekleniyor.
