Semra İğtaç- İzmir’deki Aile Sağlığı Merkezleri, artan kira bedelleri nedeniyle zor günler geçiriyor. Hem özel mülk sahipleri hem de kamu kurumları tarafından kiralanan bu merkezlerde, kira fiyatlarındaki fahiş artışlar aile hekimlerini büyük bir sıkıntıya sokuyor. İzmir’de ASM’lerde kira artışı yüzde 600’ü buldu.
2010 yılında Aile Hekimliği Sistemi'ne geçilmesiyle birlikte, devletin Sağlık Ocakları Aile Sağlığı Merkezi (ASM) olarak yeniden adlandırıldı ve aile hekimlerine kiraya verildi. Sağlık Bakanlığı, bu geçişle birlikte Sağlık Ocaklarını Milli Emlak Genel Müdürlüğü veya İl Özel İdareleri’ne devretti. Bu kurumlar, ASM'lerdeki odaların ve ortak kullanım alanlarının metrekaresi üzerinden kira talep etmeye başladı.
Ancak, son dönemde özellikle mülkiyeti özel kişilere ait olan ASM binalarında ciddi kira sorunları yaşanıyor. Fahiş kira bedelleri, ev sahipleriyle aile hekimleri arasında gerginliğe neden oluyor. Bazı mülk sahipleri, kira sözleşmesi bitmeden ASM'yi tahliye etmek isterken, bazıları ise hekimleri mahkemeye vermeyi tercih ediyor.
İzmir Aile Hekimleri Derneği (İZAHED) Başkan Yardımcısı Dr. Volkan Altan, bu sorunların özelden kiralanan ASM’lerde uzun süredir devam ettiğini belirtiyor. Altan, "Maliye Bakanlığı'nın kiralarda yüzde 25'ten fazla artış yapılamayacağına dair yönetmeliğinin 1 Ağustos itibariyle kaldırılmasıyla, fiyatlar çok yükseldi. Kamuya ait özel idareden kiraladığımız ASM’lerde de bu uygulama başladı. Ağustos ayında yer değişikliği kurasına katılan arkadaşlarımız, yeni ASM’lerde çok yüksek kira rakamları ile karşılaştılar.
Aile hekimlerinin karşılaştığı kira artışları, 2024 yılı itibarıyla ciddi bir boyuta ulaştı. 2023 yılında kişi başı 466 TL kira ödeyen bir aile hekiminin, 2024 yılı başında aynı Aile Sağlığı Merkezi (ASM) için ödediği kira 750 TL'ye çıktı. Ancak, aynı ASM'de yer değişikliği yaparak temmuz ayında yan birime geçen hekimin kirası 5400 TL'ye yükseldi.
Başka bir örnekte, 2022 yılında yıllık 6300 TL kira ödeyen bir aile hekiminin, bu yıl için ödemesi gereken kira 36 bin TL oldu. Bu örnekler, Aile Sağlığı Merkezlerindeki kira artışlarının yüzde 600'ü bulduğunu gösteriyor.
Bu durum, aile hekimlerinin ekonomik yükünü artırarak, sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliğini de tehdit ediyor.