Karataş Lisesi’nin bulunduğu alan, geçmişte Ermeni Balyazoğlu ailesine ait bir köşke ev sahipliği yapıyordu. Köşk, dönemin mimari yapısını yansıtan zarif detaylara sahipken, ilerleyen yıllarda eğitim kurumu ihtiyacına yanıt vermek amacıyla dönüştürüldü. Bu dönüşüm sırasında çevresindeki alan da yeniden düzenlenerek, okul bahçesi ve eğitim yapısına uygun hale getirildi. O dönemde köşkün karşısında Yahudi bir aileye ait taş bir bina bulunurken, zamanla bölgedeki yapılaşma arttı ve bugün o alanın yerinde modern yapılar yükselmektedir.
İzmir’de eğitim ve kültürün buluşma noktası: Karataş Lisesi
1930’lara ait Prof. Dr. Henri Hanum ve Prof. Dr. Henri Nahum arşiv belgeleri, Karataş Mektebi’nin o dönemki eğitim kadrosunu gözler önüne seriyor. 1926’da düzenlenen öğretim kadrosunda, ön sırada soldan sağa; Süheyla, Hakkı, Levi, Pontremoli, Israel ve Couriel yer alırken, üst sırada Yahia, Cambiers, Nahum, Benrey, Irfan ve Ismet gibi isimler bulunuyor. 1940 civarında, Principal Couriel ile öğrenciler arasında çekilen fotoğraflarda ise, izleyenlere o dönemin çok kültürlü eğitim atmosferi ve öğretim kadrosunun çeşitliliği hakkında ipuçları veriliyor.
Öğrenci ve öğretim kadrosunun zengin çeşitliliği
Bu arşiv belgeleri, Karataş Mektebi’nin sadece yerel değil, aynı zamanda farklı kültürel ve dini kökenlere sahip bireyleri de bünyesinde barındırdığını gösteriyor. Hem öğretim kadrosunda hem de öğrenci topluluğunda yer alan isimler, bölgenin kozmopolit yapısına ve tarihsel çeşitliliğine ışık tutuyor. Özellikle Levi, Israel, Nahum ve Couriel gibi isimler, dönemin etnik ve kültürel zenginliğini ortaya koyarak, Karataş’ın eğitim hayatında farklı toplulukların nasıl iç içe geçtiğinin canlı bir örneği olarak değerlendiriliyor.
Osmanlı’dan karma liseye
İzmir’in en güzel deniz manzaralı okullarından biri olan Karataş Lisesi, Osmanlı döneminde Ermeni Balyazoğlu tarafından 1887 yılında inşa edilen eski Karataş Ortaokulu binasıyla başlamış; 1922’de kız sultanisine tahsis edilmiş ve 1927’de çeşitli şubeler altında ortaokul olarak faaliyete geçmiştir. 1932’de sadece erkek ortaokulu olarak hizmet veren okul, 1936-37’de çift öğretime dönerek kız ortaokulu yönetimini de bünyesine katmış, ancak zamanla eski binanın yıkılması ve yerine modern bir yapının yapılmasıyla, 1972-1973 öğretim yılında karma liseye dönüşmüştür. Bu evrim, Karataş’ın eğitim alanındaki köklü geçmişiyle, arşiv belgelerinde görülen çok kültürlü eğitim ortamının modern çağdaki yansımalarını ortaya koyuyor.
Öğretim kadrosu ve yöneticiler, zamanla değişen eğitim anlayışını modern çağın gereksinimlerine uyarlarken, Karataş Lisesi’nin öğrenci topluluğunu kozmopolit yapısıyla beslemiş ve geliştirmiştir. Farklı kültürlere ve dini geçmişlere sahip eğitmenlerin katkıları, kurumun eğitim politikasını ve akademik başarısını desteklemiş, öğrenciler arasında kültürel farkındalığı artırmıştır.
Bugün, Karataş Anadolu Lisesi olarak faaliyette olan bu kurum, geçmişten günümüze taşınan eğitim geleneğini sürdürmekle kalmayıp, aynı zamanda modern eğitim yaklaşımlarıyla da öne çıkmaktadır. Bu miras, İzmir’in kültürel ve eğitsel zenginliğini simgeleyen değerli bir yapı olarak geleceğe umutla bakmaktadır.
