Batuhan KAYA- Ekonomik kriz her gelir ve meslek grubunu vururken, krizden en çok etkilenenlerin başında gelenlerden Lokantacılar, Esnaf Kefalet Kooperatiflerinin esnaflara bankalara göre ucuz verdiği kredi faizlerinin artmasıyla sarsıldı. İzmir Lokantacılar ve Gazinocular Odası Başkanı Doğan Kılıç, kredi faizlerinin 2-3 gün önce arttırıldığını ve halihazırda zor durumda olan esnafların daha zor duruma sokulduğunu ifade ederek, “Ülkedeki faiz oranları belli, devletin kendisi yüzde 50-55 faiz veriyor. Esnaf Kefalet Kooperatiflerinin kredileri esnaflarımız için düşük faizli krediydi. Yüksekti ama yine iyiydi. Enflasyon yerinde durmadığı için her şeyle beraber kredi faizleri de yükseldi. Biz devletten faizlerin düşmesini beklerken, POS cihazlarının komisyon bedellerini düşürmesini beklerken bu faiz arttırımı bizim işimizi daha da zora soktu. Esnafın işi zor, her şey gün gün artıyor. O yüzden ayakta durmamız zor görünüyor” dedi.
Vadeler de düştü
Geçmişte aldığı kredilerin de faiz artışından etkilendiğini ve bununla beraber yine geçmişte alınan kredilerin vadelerinin düşürüldüğü kaydeden Kılıç, “Eskiden aldığımız kredilerin de faiz oranları arttı. Yüzde 1 yüzde 5 oldu. Yüzde 29-29,5’e çıktı faiz oranları, bu oranlar bankalardan yine iyi ama esnafın kredisi olduğu için faizler beklediğimizin üstüne çıktı ve 5 yıl vadeli aldığımız kredilerin ödeme süresi 3 yıla düştü. Bu oranlarla ödeme yapmamız ve ayakta durmamız çok güçleşti. Eskiden vergi kaydını açıyorduk, kredi kullanıyorduk ama şimdi oda kaydını baz alıyoruz ve 6 ay beklemek zorunda kalıyoruz. Kredi alan esnaf ödemesini yapamaz hale geldi” diye konuştu.
30 açılıyor 30 kapanıyor
İzmir’de Lokantacılar ve Gazinocular Odası’na bağlı 30 esnafın kapattığını ve yerlerine 30 esnafın açtığını, her ay onlarca iş yerinin kapandığını ifade eden Kılıç şöyle konuştu: “Her ay 30 tane iş yeri açılıyorsa 29-30 tane de kapanıyor. Örnek olarak geçen ay kapatan esnaf sayısı açandan fazlaydı. Sigorta primleri, KDV oranları, kredi kartı oranları yüksek, önceden nakit çalışırdık şimdi kredi kartı yaygınlaştı ve piyasada nakit dönmez hale geldi. Yani esnaf olarak derdimiz bir değil. Kiralara yüzde 100 zam yapılıyor ve mal sahibiyle baş başa kalıyoruz. Adam, ‘Beğenmezsen çık’ diyor. Nereye gideceğim? 30 yıl kiracılık yaptığım yerden nereye gideceğim? İnsanlar artık ne yapacağını bilemiyor. Ürün bize yüzde 1 KDV ile geliyor yüzde 10 ile çıkıyor. Bu durumda ayakta kalabilen kalacak kalamayan gidecek.”
Geri alınabilir
Kredi faiz oranlarındaki artışa Esnaf Teşkilatlarından gelen tepkiler göz önüne alınarak bir geri çekme olabileceği iddia edildi. Esnaf Teşkilatlarından yetkililerin ve bakanlık bürokratlarının pazartesi günü Ankara’da bir araya geleceği ve konu hakkında görüş alışverişinde bulunacağı, görüşmeler sonucunda faiz artışının geri alınabileceği kaydedildi.
