Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergün Laflı, İz Gazete’ye yaptığı açıklamada İzmir'in Bizans dönemi mühürlerinin arkasındaki zengin tarihi anlattı, Bizans mühürlerinin dönemin e-imzası olduğunu belirtti. Laflı, bu mühürlerin bulundukları yerler sayesinde tarihte kişilerin adeta GPS gibi nerede bulunduklarının tespit edilebildiğine işaret etti. Prof. Dr. Laflı sözlerini şöyle sürdürdü:
“İzmir'in tarihi, Bizans dönemi mühürlerinde hayat bulur. Bu mühürler, gizli mektupların güvenliğini sağlamak için kullanılır ve genellikle bronz, kurşun veya altın gibi değerli metallerden üretilirdi. Titizlikle işlenmiş bu mühürler, 1-5 cm arasında değişen boyutlarda olup, genellikle yuvarlak veya oval şekillere sahipti. Hem estetik hem de fonksiyonel değer taşıyan mühürler, sahiplerinin kimliklerini ve otoritelerini belgeleyen önemli sembollerdi.
Bizans döneminde mühürlerin önemi
İzmir’de bulunan Bizans dönemi mühürleri, hangi makamların görev yaptığını göstermektedir. Neredeyse her bürokratın bir mührü vardı ve bu mühürler onların yetki ve sorumluluklarını simgeliyordu. Bizans İmparatorluğu’nda mühürler, makam ve otoriteyi temsil ederdi; askeri ve dini otoritelerden köy muhtarına kadar herkesin mühürü, imparatorluk bireylerinin kendilerini önemli hissetmelerini sağlıyordu. Mühürler, günümüzdeki e-imzaya benzetilebilir. E-imza nasıl belirli kişilere veriliyorsa, o dönemde de mühürler benzer bir imza yetkisi olarak kullanılırdı.
İzmir’in nadide mühürlerinden biri: Trakyalı komutanın Mührü
İzmir’de bulunan en nadide mühürlerden biri, Trakyalı bir komutana ait mührüdür. Bu mühürde isim belli değil, ancak unvan bellidir. Protospatharios ve Stathakos unvanları bu mühürde yer almaktadır. Stathakos, Türkçemizde "komutan" olarak çevrilebilir ve bu, Trakya eyaletinin askeri bir kişisine işaret eder. Mührün ön yüzü kırık olduğu için isim belirlenememektedir. Trakya mührü, yaklaşık M.S. 780-820 yılları arasında Trakya bölgesindeki bir komutanın İzmir’e yazdığı bir mektubu işaret etmektedir. Bu, iki coğrafya arasında askeri bir ilişki olduğunu göstermektedir.
Tarihi İlişkiler ve İzmir’in rolü
İzmir'in Bizans dönemi askeri ve idari ilişkilerini anlamak için önemli bir bulgu olarak öne çıkmaktadır. Bu mühür, o dönemdeki askeri hareketlilik ve ilişkilerin canlı bir kanıtıdır. İzmir’de bulunan bu mühür, tarihsel olarak İzmir’in Bizans dönemindeki stratejik önemini vurgulamaktadır.
Bizans dönemi İzmir mühürlerini görmek isteyenler, İzmir Arkeoloji Müzesi'ni gezebilirler.”
