İzmir'in Yeşildere bölgesinde yükselen Vezirsuyu Kemeri, kentin geçmişten günümüze uzanan su yapılarından biri olarak yoldan geçenlerin dikkatini çekiyor. Osmanlı dönemine uzanan tarihiyle bu yapının, İzmir’in su altyapısında yüzyıllarca kritik bir rol oynadığı bilinmektedir.
Vezirsuyu Kemeri'nin uzun geçmişi
Vezirsuyu Kemeri'nin yapımı 1674 yılına kadar uzanıyor. Dönemin İngiliz Konsolosu Sir Paul Rycaut’un aktardığına göre yapı, Köprülü Mehmed Paşa’nın oğlu Vezir Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırıldı. Suyolu, farklı kaynaklardan gelen suları tek bir hatta birleştirerek hem yeni tesislere hem de 73 yeni, 10 onarılmış çeşmeye hizmet verdi.
Kemer, Osman Ağa Suyu olarak bilinen ana kaynaktan besleniyordu. Yapının planları Suyun Yeşildere’ye paralel olarak uzandığı, İnkilap, Hürriyet, Çaldıran ve Lale mahallelerinden geçerek Kadifekale çevresine kadar ulaştığı kayıt edilmiştir. Yaklaşık 175 metre uzunluğundaki kemer, Yeşildere Vadisi'ni ortalama 45 metre yükseklikten geçiyordu. Su, bu güzergâhta demir geçitlerden toprak künklerle taşınarak Kadifekale eteklerine ulaştırılıyordu.
Vezirsuyu Kemeri nasıl inşa edildi?
Vezirsuyu Kemeri, devşirme taşların da kullanıldığı bazalt bloklar, moloz taşlar ve tuğla gibi çeşitli malzemelerle inşa edilmiştir. Ayak yapılarının batıya bakan yüzeyleri, Yeşildere’nin akış hızına karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. Kuzeydeki kemerler ise eğimli payandalarla desteklenerek yapılmış olup günümüze kadar yıkılmadan ulaşmıştır.
Bugün Yeşildere yolunun üzerinden geçen yoğun trafik akışı, bu tarihi yapının kemer açıklıkları arasında sürüyor. Yapının üst kısmındaki su kanalı ise büyük ölçüde korunmuş durumda. Kemerin güney ucundaki bazı bölümler zaman içinde zarar görse de yapı, hâlen İzmir’in kentsel belleğinde önemli bir yer olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.
