İzmir'in Karabağlar ilçesinde, Yeşilyurt semtinin kalbinde yer alan Mızraklı Dede Türbesi, sadece konumuyla değil, ilginç halk hikâyesiyle de dikkatleri üzerine çekiyor. Türbe, T. Yazıcı Mahallesi’ndeki Mevlana Caddesi üzerinde, Mızraklı Dede Sokağı’nda bulunan tarihi Mızraklı Camii'nin avlusunda, yaşlı bir selvi ağacının gölgesinde yer almaktadır.
Mızraklı Dede Türbesi, Karabağlar ilçesinin Yeşilyurt bölgesindeki T. Yazıcı Mahallesi sınırlarında bulunuyor. Türbe, Mevlana Caddesi üzerindeki Mızraklı Dede Sokağı’nda, aynı adı taşıyan caminin hemen avlusunda yer alıyor. Türbenin özellikle başlık kısmı mimari açıdan ilgi odağı.
Hikayesi Reşat Nuri Güntekin’in kitaplarında gizli
Mızraklı Dede hakkında yazılı bir kaynak bulunmamakla birlikte, hikâyenin izleri ünlü yazar Reşat Nuri Güntekin’in Anadolu Notları adlı eserinde geçiyor. 1930’lu yıllarda kaleme alınan bu eser, Güntekin’in Anadolu gözlemlerini ve anılarını içeriyor. Reşat Nuri, çocukluk yıllarında sütninesiyle birlikte İzmir’in Dübekbaşı semtinde yaşarken, mahalle sakinlerinden Şehnaze Hanım’ın ilginç bir adak ritüeline tanıklık eder. Genç bir dul kadını eş olarak alan kocasına büyü yapıldığını düşünen Şehnaze Hanım, büyünün etkisini bozmak için Mızraklı Dede’ye bir tavuk adar.
Küfür edilmeden yardım etmiyor
Ancak bu adak esnasında, dualarla birlikte Mızraklı Dede’ye ağır hakaretlerde bulunduğu gözlemlenir. Hatta yanında bulunan diğer kadınlar da aynı şekilde küfürler eder. Bu durum karşısında küçük Reşat Nuri şaşkınlık yaşar ve neden böyle yapıldığını sorar. Sütninesi, Mızraklı Dede’nin bir gün başka bir evliyaya küfrettiğini, bu yüzden ömrü boyunca vicdan azabı çektiğini ve son nefesinde “Bana da küfretsinler ki, istediklerini yapayım” dediğini anlatır.
Hikâye, İslami açıdan sorgulanabilecek birçok unsuru içinde barındırsa da, folklorik değer bakımından oldukça ilginç ve renkli bir örnek olarak günümüzde de dikkat çekiyor. Kendisine hakaret edildiğinde adağı kabul eden bir evliya figürü, halk inançları içerisindeki yerel efsanelerin ne kadar sıradışı olabileceğini gözler önüne seriyor.
Mızraklı Dede Türbesi'ne nasıl gidilir?
Mızraklı Dede Türbesi’ne ulaşmak için İzmir şehir merkezinden Yeşilyurt yönüne giden 20 Kooperatif Evleri-Konak, 579 Yeşilyurt-Üçyol Metro ve 520 Salih Omurtak-Üçyol Metro Eshot hatlarını kullanarak gidebilirsiniz. Belirttiğimiz otobüslere binerek Yeşilyurt Türbe durağında inerek, Mızraklı Dede Türbesi'ne ulaşabilirsiniz. Türbe, Mevlana Caddesi üzerindeki Mızraklı Dede Sokağı’nda, Mızraklı Camii’nin avlusunda yer almaktadır. Navigasyon kullanılarak da kolayca ulaşabilirsiniz.
