İzmir'in ilçelerinden biri olan Bornova, kentin en büyük ve işlek ilçelerinden biridir. Eski adı "Birun-u Abad" olan Bornova'nın yerleşimi ise Hellenistik çağda başlamıştır.
Bornova'da bulunan pek çok Levanten Köşk ve evleri, 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir'in işgalden kurtuluşu sırasında Türk ordusunda karargah olarak kullanılmıştır.
Savaş sonrası Rum nüfus ilçeyi terk etmiş, zaman içinde nüfus Balkanlardan, Girit'ten ve Anadolu'dan gelen göçlerle artmıştır.
Yeşili, bamyası, domatesi, nar bahçeleriyle ve piknik alanlarıyla bilinen Bornova, tarihin akışı içinde değişik kültürleri konuk etmiş ve bu misyonunu halen sürdürmektedir.
Bornova'nın tarihi
Amazon’lar, Hititler, İon’lar, Frigya’lılar, Lydya’lılar, Pers’ler, Makedonya’lılar, Bergama Krallığı ve Roma’lılar bu bölgede hüküm sürmüş ve yaşamışlardır.
MÖ.6500 yıllarında ilk uygarlığı misafir eden ilçe Bornova dünden bugüne beri çok uygarlığın da yaşam mekânı olmuştur. Bornova, 17. yüzyıldan itibaren antik kaynakları rehber alan Batılı araştırmacı ve gezginlerin ilgi odaklarından biri olmuştur. Osmanlı devrinde bu bölgenin verimli bir tarım bölgesi ve bunun yanı sıra yoğun bitki örtüsü nedeniyle bir sayfiye yeri olduğu anlaşılmaktadır. Ovanın su kaynakları bakımından çok zengin olduğu bilinmektedir.
Yeşilova Höyüğü ve höyüğün 400 m. kuzeyinde yer alan Yassıtepe Höyüğü ile birlikte ovada Bayraklı, Pınarbaşı, Bornova Anadolu Lisesi höyükleri gibi beş höyüğün yer alması, Bornova’daki yoğun eski yerleşimlerin varlığını ortaya koymuştur. Bu prehistorik yerleşimlerle gerek Bornova ve gerekse İzmir kentinin geçmişi bilinenden çok daha eski tarihlere gitmiştir.
Bornova'da gezilecek tarihi yerler
Bornova'da gezebileceğiniz çok sayıda tarihi yer bulunuyor. Bunlardan başlıcaları şöyledir:
Peterson Köşkü: İngiliz tacir John Peterson tarafından 1859 yılında inşa edilmeye başlanmıştır. Bugünkü Mustafa Kemal Caddesi üzerinde bulunan 38 odalı köşkün birçok yapı malzemesi Avrupa ve İngiltere'den getirilmiştir. Yedi kez değişikliğe uğrayan köşkte 1991 yılında Kültür Bakanlığı tarafından restorasyon çalışmaları başlatılmış, Anıtlar Yüksek Kurulu'nun onayı ile de çevresindeki 54 bin metrekarelik alanda Büyükşehir Belediyesi tarafından çevre düzenlemesi yapılmıştır. Kültür Bakanlığı, Peterson Köşkü'nün kullanım hakkını 49 yıllığına İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne kiralamıştır.
Santa Maria Katolik Kilisesi: Bornova Cumhuriyet Meydanı'nda Kars İlköğretim Okulu yanındaki kilisenin yapım tarihi 1797'dir. Franciscan Mezhebince inşa edilen yapı, Bizans tarzındadır ve halen misyonunu sürdürmektedir.
Paggy Köşkü: Ege Üniversitesi Rektörlük binasının karşısında bulunan köşk, 1800 yıllarında Fontan d'Escalon tarafından inşa edilmiştir. Restore edilen köşk halen canlılığını korumaktadır.
Pandespanian Köşkü: Eski tren istasyonu son durağı ve üniversite kampüsü girişindeki köşk, 1880 yılında Pandespanian ailesi tarafından inşa edilmiştir. Ege Üniversitesi tarafından restore edilen köşk, enfes mimari tarzı ile bugün üniversitenin sosyal tesisi olarak kullanılmaktadır.
Murat Evi (Perili Köşk): Halk arasında 'Perili Köşk' olarak bilinen Murat Evi, Fevzi Çakmak Caddesi ile Gençlik Caddesi'nin kesiştiği yerdedir. Bina, 1880'de İngiliz ailesi olan Edwards tarafından yaptırılmıştır. Büyük bahçesinin arka kısmında yıkılmaya yüz tutan bir hamam bulunur.
Rivayete göre uzun yıllar köşke geceleri bakire bir kız uğrayıp bir şeyler taşımıştır. Dilden dile dolaşan bu rivayet nedeniyle köşkün adı halk arasında; "Perili Köşk" olarak anılır.
Charlton Whittal (Büyük Ev): Gençlik Caddesi üzerinde bulunan ve günümüzde Ege Üniversitesi Rektörlük binası olarak kullanılan köşk, tarih içinde Hollandalı rahibelerin manastırı olarak kullanılmıştır. Evin sahibi ünlü Whittal Şirketi'nin kurucusu Charlton Whittal'dir. Giraud Ailesi'ne satılan ev daha sonra Türk yetkililere geçmiştir.
Belkahve ve Atatürk anıtı: “Belkahve” adını Mustafa Kemal Paşa ve maiyetinin, İzmir’in Kurtuluş Günü İzmir’i seyrederken içtikleri kahveden almaktadır.
Belkahve’de Ulu Önder Atatürk’ün, Kurtuluştan sonra İzmir’i ilk kez görüp seyrettiği noktada, 1991 yılında Heykeltıraş Tankut Öktem tarafından yapılan ve 16 metre yüksekliğinde olan Mustafa Kemal Paşa’nın üniformalı heykeli yer almaktadır.
Bornova'da gezebileceğiz doğal yerler
Homeros Vadisi: Bornova'da doğa ile iç içe bir gün geçirebileceğiniz yerlerin başında Homeros Vadisi gelir. Doğanın yapısını bozmadan, İzmir’e özgü endemik bitki türlerinin de kullanıldığı, kentin ekolojik yapısına katkı sağlayan Homeros Vadisi, kentin yoğun yaşamından uzaklaşmak isteyen insanlar için idealdir.
Manisa-İzmir karayoluna 2, Bornova’ya 6 kilometre uzaklıkta art arda sıralanan Çiçekliköy ve Yakaköy ise Bornova ve İzmir’in akciğeri olarak biliniyor. Restoranları, doğal ürünlerle donatılmış köy kahvaltıları ve temiz havası, ziyaretçilerin vakitlerini burada geçirmeyi tercih etmelerinin en önemli sebepleri arasında. Kurudere, Beşyol, Çamiçi, Eğridere, Karaçam, Kavaklıdere, Kayadibi, Laka ve Sarnıç da, şehir yaşamından bunalanlar için ideal yerlerdendir.
Bornova Aşık Veysel Rekreasyon Alanı
Bornova'da gidebileceğiniz yerlerden biri de Bornova Aşık Veysel Rekreasyon Alanı'dır. Burada buz pateni, amfi tiyatro gibi yapılar yer alır.
Yeşil alanı geniş olan bu yerde, çok sayıda spor sahası, kafetarya, bisiklet yolları bulunur.
Eğlencenin uğrak noktası Küçükpark
Bir üniversite bölgesi olan Bornova’daki Küçükpark, 100’ü aşkın işletmesiyle günün her saatinde barındırdığı genç nüfusa eğlence vadediyor. Sadece Bornovalıların değil tüm İzmirlilerin sıkça ziyaret ettiği Küçükpark’ta eğlence mekânlarının yanı sıra fast food ürünlerinden yöresel yemeklere kadar değişik lezzetlerin bulunduğu onlarca restoran bulmanız mümkün.
Bornova'da ulaşım
İzmir'in en önemli ulaşım aracı metro, Bornova'ya kadar gitmektedir. Aynı zamanda birçok ESHOT otobüsü bu ilçeden geçer. Bu otobüs hatlarından bazıları şöyle:
584 - İNÖNÜ MAH. - BORNOVA METRO
59 - BORNOVA METRO - KEMER AKTARMA MERKEZİ
119 - ALTINDAĞ - BORNOVA METRO
204 - BORNOVA METRO - HAVALİMANI
208 - BORNOVA METRO - EGE ÜNİVERSITESI SAĞLIK BILIMLERI FAKÜLTESI
212 - BOSTANLI İSKELE - BORNOVA METRO
267 - PINARBAŞI - BORNOVA METRO
314 - EVKA 3 - BORNOVA METRO
