Aziz Vukolos Kilisesi veya Ayavukla Kilisesi, 1886 yılında Ermeni Hayhoromlar tarafından inşa edilmeye başlanmış ve bir yıl sonra, 1887'de ibadete açılmıştır. Adını İzmir'in ilk Psikoposu Vukolos'tan alan kilise, yerel halk arasında saygı gören bir ibadet merkezi haline gelmiştir. 1922'de yaşanan İzmir Yangını sırasında ise ilginç bir şekilde, çevresindeki yapılar zarar görürken, Aziz Vukolos Kilisesi büyük oranda hasar almadan ayakta kalmayı başarmıştır.
1924 yılında, Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla, kilise İzmir Arkeoloji Müzesi'ne dönüştürülmüş ve bu dönemde kilisedeki fresklerin üzeri örtülmüştür. Müzecilik işlevi uzun yıllar devam etmiş, ancak 1951'de Arkeoloji Müzesi'nin Kültürpark'taki yeni yerine taşınmasıyla birlikte, Aziz Vukolos Kilisesi'nin yapısal işlevi yeniden değişmiş ve bu dönemde opera çalışma salonu ve depo olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Kilise yeniden hayat buldu
1990 yılında meydana gelen bir yangın, kilisenin büyük ölçüde hasar görmesine sebep olmuştur ve kilise kullanılamaz hale gelmiştir. Ancak, 2003'te İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kontrolüne alındıktan sonra, kilise yeniden hayat bulmaya başlamıştır. 2008 yılında başlayan restorasyon çalışmaları, 2010 yılında tamamlanmış ve Aziz Vukolos Kilisesi, tarihi dokusuna sadık kalınarak yenilenmiştir. Restorasyonun ardından, kilise kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaya başlamış ve özellikle 2014 yılında, 1922'den sonra ilk kez Meryem'in Göğe Çıkışı için bir ayin düzenlenmiştir.
Mimarisi bakımından Aziz Vukolos Kilisesi
Aziz Vukolos Kilisesi, taş ve tuğla malzeme kullanılarak inşa edilmiştir ve tek nefi, tek apsisi ve tek transepti olan bir yapıdır. Kilisenin mimarisi, dönemin Rum Ortodoks kiliselerinin genel yapısal özelliklerini taşırken, günümüzde kilisenin haçı indirilmiş ve çan kulesi iptal edilmiştir.
Kilisenin günümüzdeki durumu
Bugün Aziz Vukolos Kilisesi, İzmir’in kültürel hayatında önemli bir rol oynamaktadır. 2010’daki restorasyon sonrasında, kilise yeniden açılmış ve kültürel etkinlikler için kullanılmaya başlanmıştır. İzmir Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi ile Hanife Çetiner ve Esin Yılmaz Anı Evi de kilisenin bünyesinde yer almaktadır.
Aziz Vukolos Kilisesi'ne nasıl gidilir?
Aziz Vukolos Kilisesi, Konak ilçesine bağlı Oğuzlar Mahallesi'nde bulunmaktadır. Aziz Vukolos Kilisesi'ni ziyaret etmek için en uygun yol ESHOT otobüslerini kullanmaktır. Bölgeden geçen ESHOT hatları şu şekildedir:
34-ESENTEPE - GÜMRÜK
35-BALLIKUYU - KONAK
36-ŞİRİNYER AKTARMA MERKEZİ - GÜMRÜK
39-İSMETPAŞA MAH. - GÜMRÜK
41-LEVENT - GÜMRÜK
42-ÇINARTEPE - GÜMRÜK
44-MERSİNPINAR - GÜMRÜK
45-GÜLTEPE - GÜMRÜK
46-ÇOBANÇEŞME - GÜMRÜK
236-ŞİRİNYER AKTARMA MERKEZİ - GÜMRÜK
302-OTOGAR - KONAK
466-ŞİRİNYER AKTARMA MERKEZİ - KONAK
838-ŞİRİNYER AKTARMA MERKEZİ - GÜMRÜK
