Torbalı’nın kuzeyinde Kemalpaşa ve Buca, doğusunda Tire ve Bayındır, güneyinde Selçuk, batısında ise Menderes ilçeleri bulunmaktadır. Akdeniz ikliminin etkili olduğu ilçe, verimli toprakları ve coğrafi avantajlarıyla dikkat çekmektedir. Peki Torbalı'nın adı nereden gelmektedir?
İzmir'in tarihten gelen mirası
İzmir’e 45 kilometre uzaklıkta bulunan Torbalı, 2023 yılı nüfus sayımına göre 214.059 kişiye ev sahipliği yapmaktadır. Torbalı, yalnızca doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda tarihi mirasıyla da ön plana çıkmaktadır. İlçe sınırlarında yer alan Luwi Yapıtı Savaşçı Kabartması, Hititler döneminden kalan Ege Bölgesi’ndeki tek örnek olarak bilinmektedir. MÖ 13. yüzyıla tarihlenen ve Karabel Geçidi’nde bulunan bu anıt, Hititlerin bölgedeki gücünü simgelemektedir. 2,5 metre yüksekliğinde ve 1,5 metre genişliğindeki kabartma, arkeoloji meraklıları için bir hazine niteliğindedir.
Torbalı’nın geçmişi, Metropolis Antik Kenti ile daha da derinleşmektedir. “Ana Tanrıça’nın Kenti” anlamına gelen Metropolis, Helenistik Dönem’in nadir anıtlarına ev sahipliği yapmaktadır. MÖ 3. binyılda ilk yerleşimlerin başladığı bu bölge, Lydia döneminde altın çağını yaşamış ve şarap üretimiyle ünlü bir merkez haline gelmiştir. Tarihçi Strabon, Metropolis’i antik dönemin ünlü şarap merkezlerinden biri olarak tanımlanmıştır. Metropolis, İzmir ile Efes arasındaki stratejik konumuyla da önem taşımaktadır. Ticaret yollarının kesişim noktasında yer alan bu kent, çevresindeki verimli ovalar sayesinde hem ekonomik hem de kültürel bir merkez olmuştur. Günümüzde Metropolis Antik Kenti, zeytin ve çam ağaçlarıyla çevrili Kocadiz Dağı’nın eteklerinde, Yeniköy ve Özbey köyleri arasında ziyaretçilerini beklemektedir.
Torbalı'nın adı nereden geliyor?
Torbalı’nın adıyla ilgili rivayetler, antik dönemin ünlü kentlerinden “Metropolis”e uzanmaktadır. Bu isim, bazı kaynaklarda Triyanna veya Tripolis olarak da geçmektedir. Bölgede yapılan arkeolojik çalışmalar, Torbalı ve çevresinin M.Ö. 2500’lerde Hititler döneminde gelişmeye başladığını, M.Ö. 7. yüzyılda ise Lidya uygarlığı döneminde altın çağını yaşadığını ortaya koymaktadırı.
Metropolis kelimesi, ana tanrıça kenti anlamına gelmektedir. İyonya bölgesinin önemli yerleşimlerinden biri olan bu antik şehir, bereketli Küçük Menderes (Kaystros) Ovası’na hakim bir noktada yer almaktadır. Smyrna (İzmir) ve Ephesos (Efes) arasındaki antik ticaret yolu üzerinde kurulan Metropolis, bölgenin ticari ve kültürel zenginliğini temsil etmektedir.
