İzmir’in Bornova ilçesinde bulunan Paterson Köşkü, kentin tarihi yapıları arasında özel bir yere sahip. 19. yüzyılda İskoçyalı hububat taciri John Paterson tarafından inşa edilen bu köşk, bir dönem İzmir’in ticaret ve sanayi hayatında önemli bir rol oynayan Paterson Ailesi’nin ikametgahıydı. Ancak Kurtuluş Savaşı’ndan sonra aile eski gücünü kaybederek köşkü terk etti.
Paterson Köşkü’nün tarihi
İskoçya’nın Leith kentinden İzmir’e gelen John Paterson, Bornova’ya yerleşerek ticari faaliyetlerine başladı. Paterson ve Şürekâsı adıyla kurduğu şirket, boya, zımpara, kurşun, linyit, krom ve tahıl ihracatı yaparken, aynı zamanda makine ithalatı ile Türkiye’ye önemli bir ekonomik katkı sağladı. İzmir’de palamut ve pamuk ihracatında da önemli bir isim olan Paterson, ticaretteki etkinliğiyle dikkat çekti.
Kurtuluş Savaşı sırasında aile, Girit Adası’na kaçmak zorunda kaldı ancak savaş sonrası Bornova’ya geri döndüklerinde Paterson Köşkü’nün zarar görmediğini gördüler. Buna rağmen savaş sonrası ekonomik koşullar nedeniyle eski ticari faaliyetlerini sürdüremediler ve zamanla güç kaybettiler. 1963 yılına kadar köşkte yaşamaya devam eden Paterson ailesinin son dört üyesi, Türkiye’yi terk ederek İngiltere’ye yerleşti.
Paterson Köşkü’nün dönüşümü
Paterson Ailesi’nin ayrılmasının ardından köşk, NATO Birliği tarafından ofis olarak kullanıldı. 1973 yılında kısmen yıkılan yapı, bir süre halı fabrikasına dönüştürüldü. Ancak yıllar içinde bakımsız kalan köşk, uzun süre harabe halde kaldı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin tarihi yapılarından biri olan Paterson Köşkü’nü koruma altına almak için 2017 yılında restorasyon çalışmalarına başladı. Bu kapsamlı proje, köşkün orijinal mimarisine sadık kalınarak yeniden ayağa kaldırılmasını amaçlıyor.
Paterson Köşkü’ne nasıl gidilir?
Paterson Köşkü, İzmir’in Bornova ilçesinde, İzmir Devlet Opera ve Balesi Necdet Aydın Sahnesi’nin hemen yanında yer alıyor. Ulaşım oldukça kolay olup, şehir içi toplu taşıma araçlarıyla rahatlıkla erişim sağlanabilir. 515, 328, 568, 330 ve 963 numaralı otobüs hatlarıyla köşke ulaşmak mümkün.
