İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin (İzBB) yakın zamanda; ruhsatsız çalıştığı gerekçesiyle mühürlediği (faaliyetten men ettiği) İzdemir Termik Santrali’ne Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDT), ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu’ kararı verdi. Ege Çevre ve Kültür Platformu Hukuk Kurulu Üyesi Av. Arif Ali Cangı, santral için verilen ‘ÇED Olumlu’ kararına tepki gösterdi. İz Gazete’ye değerlendirmelerde bulunan Cangı, tüm İzmirlileri bu karara itiraz etmeye ve direniş örgütlemeye davet etti. Cangı, bilim insanlarına da seslendi.
Anayasa ile bağdaşmıyor
Santralin ve Bakanlığın ne Anayasa ne de mahkeme kararı tanıdığını söyleyen Cangı, şöyle konuştu: “Santral için Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararı üzerine İzmir 5. İdare Mahkemesi ‘ÇED olumlu’ kararının iptaline karar vermişti. 5 Şubat’ta Bakanlığa tebliğ edilen mahkeme kararlarının uygulanması için 30 günlük süre işlemeye başladı. Bu arada hızlıca ‘Anayasa Mahkemesi ve İdare Mahkemesi’nin kararlarındaki eksikliklerin giderilmesi kılıfı altında’ 12 bin küsur sayfalık bir ÇED Raporu hazırlandı. Bu ÇED raporunun incelenmesi için 14 Şubat 2025 tarihinde Ankara’da İDT Toplantısı yapıldı. Komisyon üyeleri 12 bin sayfalık ÇED Raporunu nasıl inceledilerse aynı gün mesai bitimine yakın ÇED raporunun ‘olumlu’ olduğuna karar verdiler ve ÇED raporu askıya çıkarıldı. 10 günlük süre içerisinde Foça Belediyesi, EGEÇEP ve diğer ekoloji hareketleri ile İzmirli yurttaşlar, İl Müdürlüğü önünde toplanarak itirazlarını dile getirdiler ve dilekçelerini sundular. Mahkeme kararının uygulanması gerekiyordu ancak kararı uygulamamak için yine bir kılıf uydurarak ÇED olumlu kararı verildi. Termik Santral, İzBB’nin mührüne rağmen çalışmasını sürdürüyor. Yapılan bu işlem Çevre Hukuku, Anayasa ve bilimle bağdaşmıyor.”
50 kilometrelik insan zinciri hatırlatması
İzmirlilerin geçmişte İzmir’de yapılmak istenen termik santrallere karşı 50 kilometrelik insan zinciri oluşturarak direndiğini hatırlatan Cangı, “1989-90 yıllarında Aliağa’da Japonlar tarafından yapılacak termik santrale karşı destansı bir direniş gerçekleşti. Dönemin belediye başkanlarıyla birlikte İzmirliler, Konak’tan Gencelli’ye kadar 50 kilometrelik insan zinciri oluşturdular. Bu direniş sayesinde o dönemki Termik Santral Projesi iptal edildi. Bu aşamadan sonra 2012’ye geldiğimizde bölgede 7 tane termik santral projesi planlandı ve İzmirliler yine ayaklandı ve 1 milyon kişi ‘termik santral istemiyoruz’ hareketini yürüttü. Bu projelerden biri iptal edildi” dedi.
İzmirliler ayağa kalkmalı
Cangı, İzmirlileri geçmişte olduğu gibi direnmeye, demokratik haklarını kullanarak örgütlenmeye davet etti. İzmir’deki bilim insanlarını da santralden çıkan cüruf ve küllerin tehlikeli olup olmadığını açıklamaya çağırarak, şunları söyledi: “ÇED olumlu kararı verilen rapora baktığımız zaman üzerinde durulan konu, termik santralin cüruf ve küllerinin tehlikeli atık olmadığı iddiasıdır. İzmir’deki üniversitelerin ilgili bölümlerindeki bilim insanlarına sesleniyorum; termik santralin cüruf ve külleri tehlikesiz midir? İnsan ve çevre sağlığı için tehlike yaratır mı? Bu konuda görüşlerini bekliyorum. Yine bundan 35 yıl önce olduğu gibi İzmirlilerin ayağa kalkmasını, itiraz etmesini ve yeniden bir direniş örgütlemelerini bekliyor ve çağrıda bulunuyorum.”
