Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), son iki yıl içinde artan sahte sigortalılık vakalarını tespit etmek amacıyla geniş çaplı denetimler başlattı. 2023 yılında 89 bin, 2024 yılında ise 100 bine yakın sahte sigortalılık vakası ortaya çıkarıldı. Yapılan incelemelerde, sahte iş yerleri üzerinden gerçekleştirilen sigorta bildirimleri titizlikle kontrol edildi.
2 bin 114 iş yeri sahte ilan edildi
SGK, sahte sigorta işlemleriyle bağlantılı 2 bin 114 iş yerini sahte olarak ilan etti. Bu sahte sigortalılık işlemlerinin önüne geçmek için yapılan çalışmalar, özellikle prim ödemelerinin gerçekte yapılmadığı kişilere yönelik yoğunlaştırıldı. Emeklilik işlemi gerçekleştiren kişilerin maaşlarının iptal edileceği ve ödenen paraların iade edileceği duyuruldu.
Hizmet dökümünde dikkat edilmesi gereken kodlar
SGK, sahte sigorta işlemlerini tespit etmek için hizmet dökümünde özel harf kodları kullanıyor. Bu kodlar şunlardır:
- ‘S’ harfi: Sahte sigortalılık tespit edilen kişileri işaret eder, bu durumda emeklilik hakkı iptal edilir.
- ‘Ş’ harfi: Şüpheli sigortalılık vakalarını ifade eder.
- ‘K’ harfi: Kontrollü inceleme altındaki iş yerlerini belirtir.
Bu kodlardan herhangi birine sahip kişiler hakkında SGK, detaylı inceleme başlatıyor. Sahte sigortalı olarak emekli olan kişilerin maaşları tamamen kesilecek ve daha önce yapılan ödemeler faiziyle geri alınacak.
Haksız emekli maaşları geri alınıyor
SGK, sahte sigortalılık nedeniyle haksız yere alınan maaşları geri almak için iki yöntem uyguluyor:
SGK kaynaklı hata varsa: Son 5 yıl içindeki ödemeler faizsiz olarak geri alınacak.
Emekliden kaynaklı sahte sigorta işlemi varsa: Son 10 yıl içindeki maaş ödemeleri, yasal faiziyle geri tahsil edilecek.
Sahte sigorta işlemleriyle bağlantılı iş yerlerine ise ağır cezalar kesildi. Şu ana kadar 2 milyar 36 milyon TL ceza uygulanmış durumda.
Sahte sigortalılık nedir?
Sahte sigortalılık, fiilen çalışmayan bir kişinin, bir iş yerinde çalışıyormuş gibi gösterilerek sigorta primi ödenmesidir. Bu işlemin en yaygın yöntemleri şunlardır:
- Yakın akrabalar veya tanıdıklar üzerinden sigortalı gösterilmek.
- Gerçekte faaliyet göstermeyen iş yerleri üzerinden prim ödemek.
- Emekli olmak için çalışmadığı halde sigortalı gibi prim ödemek.
Sahte sigorta ile emeklilik iptali süreci
SGK, sahte sigorta işlemleri tespit edilen kişilerin emeklilik haklarını iptal etmek için şu prosedürü izliyor:
Dosya incelemesi: Şüpheli sigortalılar belirleniyor ve detaylı denetime alınıyor.
Usulsüzlük tespiti: Sahte sigorta işlemi kesinleşirse emeklilik iptal ediliyor.
Resmi bildirim: Maaş kesiliyor ve ödenen maaşların geri ödenmesi için kişiye tebligat yapılıyor.
İtiraz hakkı: Maaşı iptal edilen kişiler, 7 gün içinde SGK’ya itiraz edebiliyor.
Sahte emeklilikle karşılaşanlar ne yapmalı?
Sahte emeklilik tespiti yapılan bir kişi, SGK’dan resmi bildirim alması durumunda durumu öğrenmek için SGK ile iletişime geçmelidir. Haksız yere işlem yapıldığını düşünen kişiler belgeleriyle SGK'ya itiraz edebilir. Sahte sigorta işlemi kesinleşirse, kişi ödenen maaşları faiziyle geri ödemek zorunda kalır. Ayrıca yasal süreçler için Tüketici Hakem Heyeti veya mahkemeye başvuru yapılabilir.
