CHP eski Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Sine-i Millet çağrısıyla başlayan tartışmalar yeni bir boyut kazandı. CHP Grup Başkanı Özgür Özel, bu çağrıya alternatif olarak erken genel seçim önerisini gündeme taşıdı. Özel, Sine-i Millet fikrine sıcak bakmayan kesimler için erken seçim seçeneğinin değerlendirilebileceğini belirtti. Peki, Erken seçim nedir?
Sine-i Millet nedir?
Son dönemde gündeme gelen "Sine-i Millet" kavramı, Türkiye siyasi tarihinde önemli bir yere sahip. Sine-i Millete dönmek, TBMM’deki siyasi temsilin meşruiyetini yitirdiği düşüncesiyle milletvekillerinin istifa etmesi ve siyaseti doğrudan halk arasında sürdürmesi anlamını taşımaktadır.
Bu sürecin hayata geçirilmesi için CHP’nin tüm milletvekillerinin istifa etmesi gerekmektedir. İstifa eden vekillerin milletvekilliklerinin düşmesi ise TBMM Başkanlık Divanı tarafından onaylanıp, TBMM Genel Kurulu'nda karara bağlanmak zorundadır.
Anayasa’ya göre TBMM'deki üye tam sayısının yüzde beşinin boşalması durumunda, üç ay içinde ara seçim yapılması öngörülür. Ancak bu seçimler yalnızca boşalan koltuklar için düzenlenir.
Erken seçim nedir?
Türkiye’de milletvekili seçimleri, normalde her 4 yılda bir 550 milletvekiliyle gerçekleştirilmekte ve hükümet, partilere göre dağılım sonucu kurulmaktadır. Güvenoyu alan hükümet, 4 yıl boyunca görevini sürdürmektedir. Ancak 16 Nisan’da yapılan referandumla milletvekili sayısı 600’e çıkarılmıştır.
Meclis, erken seçime gitme kararı alırsa, seçim tarihini açıklamak zorundadır. Seçim, kararın ardından en az 45, en fazla 90 gün sonra yapılmaktadır. Mecliste karar için yarıdan fazla oy yeterlidir. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), hazırlık sürecinde seçmen kütüklerini yeniler, adayları ve oy pusulalarını belirler. Ayrıca, yurtdışındaki vatandaşların oy kullanma tarihlerini de düzenleyebilmektedir.
Erken seçim nedenleri: Türkiye’de erken seçim kararlarının ardında ekonomik krizler, muhalefetin baskısı, siyasi avantajlar veya parti lider değişiklikleri gibi nedenler yer alabilmektedir. Geçmişte askeri müdahaleler de ülkeyi erken seçime götüren etkenler arasında bulunmaktadır.
