Gizem TABAN ŞEBER/İZGAZETE- Konak’ta TARKEM tarafından restore edilen bina, İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) ile Yeni Kuşak Köy Enstitüleri iş birliğiyle, Köy Enstitüleri Kültür ve Anı Evi olarak hayata geçirildi. Genç Cumhuriyet’in mirası olan köy enstitülerinin ruhunun yaşatılacağı Köy Enstitüleri Kültür ve Anı Evi, Cumhuriyet’in 100. Yılında İzmirlilerle buluştu. Anı ve kültür evi, müze, kütüphane ve araştırma merkezi olarak çok farklı içerikle hizmetler sunacak olan Köy Enstitüleri Kültür ve Anı Evi’nin açılışında; İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Konak Belediye Başkanı Abdül Batur, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Başkanı Gökhan Bal, İzmir Köy-Koop Birlik Başkanı Neptün Soyer, İzmir Kent Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç, Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin ve çok sayıda davetli yer aldı.
Köy Enstitülerine sahip çıkıyoruz
Açılışta konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, köy Enstitülerinin genç Cumhuriyetin lokomotifi olduğunu hatırlatarak, “İlki 1940 yılında açılan bu eğitim kaleleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş, eğitimli çiftçilerini, bilim insanlarını, sanatçılarını, zanaatkarlarını yetiştirdi. Yazık ki bu örnek yapı, çıkar odaklarının hedefi haline geldi. Haksız eleştirilerle, iftiralarla itibarsızlaştırıldı. 1954 yılında tamamen kapatılan Köy Enstitüleri 14 yıl gibi kısa bir sürede Cumhuriyetimize ölmez eserler bıraktı. Biz, Cumhuriyetimizin 100 yılının en büyük eserlerinden biri olan Köy Enstitülerine İzmir’de sahip çıkıyoruz. Şehrimize bir hafıza merkezi daha kazandırıyoruz. Çünkü İzmir unutan değil, hatırlayan bir şehirdir. İzmir’in kadirşinas insanlarının daima ahde vefası vardır. Köy Enstitüleri Anı Evi, İzmir’in bu vefasının bir sonucudur. TARKEM’in restore ederek yeniden şehrimize kazandırdığı Vakıflar Konağına, Anı Evi olarak yeniden hayat verdik. En gelişmiş müzecilik teknikleriyle donattık. Bu mekan, tamamı Köy Enstitülerini konu alan 600 kitap, 300’ü aşkın fotoğrafı ve objeyi bünyesinde barındırıyor. Anı Evimiz bu alanda araştırma yapan bilim insanları için dünya ölçeğinde bir kaynak” açıklamalarında bulundu.
İzmir'e Yeni Tarım Okulu Müjdesi
İzmir’e bir tarım okulu kazandırdıklarının müjdesini de veren Başkan Soyer, “Size müjdeli bir haberim daha var; Cumhuriyetimizin en büyük atılımlarından birisi olan Köy Enstitülerinden aldığımız ilhamla, İzmir’de ‘Başka Bir Tarım Okulu’ açıyoruz. İkinci Yüzyılın Köy Enstitüsü adını verdiğimiz bu yapı, İzmir Tarımı hareketimizi perçinleyen bir devrim olacak. Urla ilçemizde, Bademler köyünde 45 bin metrekare alanda yükselecek olan bu Cumhuriyet eseri gençlerimize yüzde yüz burslu ve yatılı eğitim verecek. İzmir’in çocuklarını İzmir okutacak. Biliyorsunuz… Mera İzmir projemiz ile İzmir’in dağlarını karış karış arşınlayan çobanlarımızı ziyaret etmiştik. Bu ziyaretlerimizde 5117 çobanımızın kapısını çaldık. Ağıllarında oturduk, çaylarını içtik. Her birinin dertlerini dinledik. Onların dertlerine derman olduk. Türkiye’nin ilk Çoban Haritasını geliştirdik. İzmir’in küçükbaş süt potansiyelini ortaya koyduğumuz bu çalışmamız neticesinde çobanlarımıza alım garantisi verdik. O sütleri, dün büyük bir mutlulukla açılışını yaptığımız Bayındır Süt İşleme Fabrikamızda işlemeye başladık. Başka Bir Tarım Okulu’nda İzmir’in çocuklarını işte bu ürünlerimizin satışından elde ettiğimiz gelirle okutacağız. Bugünün üreticilerinin alın teri, yarının üreticilerine eğitim imkanı olarak geri dönecek. Çok uzun yıllardır Cumhuriyetin imkanlarından eşit faydalanamayan köylerimizin çocukları bir kere daha nitelikli eğitim olanağına kavuşacak” diye konuştu.
Mücadeleye devam edeceğiz
Konak Belediye Başkanı Abdül Batur da şunları söyledi: “Köy enstitülerinin değeri, Cumhuriyet tarihinde farklı bir noktadadır. Bugün köy enstitüleri eğitim sisteminin ne kadar önemli olduğunu görüyoruz. Köy enstitülerinin varlığıyla yeniden bir kalkınma hamlesinin yapılması çok önemli…Umudumuzu kaybetmeden mücadeleye devam edeceğiz. 2023’te olmadı, 2028’de olacak. Umudumuzu yeşertmeye devam edeceğiz. Köy enstitülü büyüklerimiz bunu nasıl başardıysa bizler de bunu başarmaya çalışacağız.”
Tarlada birlikte üretenlerin ayağa kaldırılmasının yolu
Köy enstitülerinin önemine vurgu yapan Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Başkanı Gökhan Bal, Köy Enstitüleri Kültür ve Anı Evi’ni hayata geçirdiği için İzBB’ye ve Başkan Soyer’e teşekkür ederek şöyle konuştu: “Son çeyrek yüzyılda dindar ve kindar nesiller yetiştireceği iddiasıyla iktidara gelenler, Cumhuriyet kurumlarını bir bir yıkıma uğrattı. Bu yıkımdan en büyük payı eğitim ve kültür aldı. Açılışını gerçekleştirdiğimiz Kültür ve Anı Evi, merkezi iktidarın her türlü yıkıcılığına karşı; tarlada birlikte üretenlerin, sofrada eşit bölüşenlerin yeniden kuruluşunun ve daha güçlü ayağa kalkmasının ilk adımı olacaktır. Köy enstitüleri mirası yaşayan bir tarihtir; her türlü adaletsizliğe, zorbalığa karşı kardeşlik içinde geleceğin demokratik, üretken, özgürlükçü ve eşitlikçi toplumunu yaratmanın yoludur. Köy enstitülerinin mirası, bugün çöken tarım üretimini yeniden ayağa kaldırmanın, bolluk ve bereket toplumuna giden üretici iş eğitiminin yoludur. Köy enstitülerinin mirası, yeni kuşakların evrensel kültür değerleriyle beslenerek, bilim ve teknolojinin yarattığı zenginlikten yararlanarak laik, üretken, uygar, demokrat insanlar olarak topluma katılmalarının yoludur. Bu yapıda, donmuş, soğumuş bir tarih parçasını değil, geleceğe ışık tutan, büyük ve devrimci bir Cumhuriyet projesini göreceksiniz.”
