Uzun yaşamın sırrı her zaman sağlıklı alışkanlıklarda mı gizli? Bilim insanları bu yaygın inancı sorguluyor. 117 yaşında hayatını kaybeden dünyanın en yaşlı insanı Maria Branyas Morera'nın ardından, bazı uzmanlar genetik faktörlerin ve şansın, 100 yaşını geçen kişilerde belirleyici olabileceğini öne sürüyor.
Sağlıklı alışkanlıklar her zaman yeterli mi?
Brighton Üniversitesi'nden biyogerontoloji profesörü Richard Faragher'e göre, bazı kişilerin 100 yaşını aşması tamamen genetik ve şans faktörlerine dayanıyor olabilir. Faragher, bu durumu "hayatta kalma önyargısı" olarak adlandırıyor ve şu örneği veriyor:
“Günde 60 sigara içerek hayatta kalmanız, bunun sağlıklı bir yaşam şekli olduğu anlamına gelmez.”
Şans ve genetik
Faragher, uzun ömürle ilgili iki temel teoriye dikkat çekiyor.
Bazı bireyler, sağlıksız alışkanlıklara rağmen yaşamlarını sürdürebiliyor. Sağlıklı beslenme ya da egzersiz yapmamalarına rağmen 100 yaşını aşabiliyorlar.
Uzun yaşamın ardında, bireylerin genetik kodlarının bir rolü olabilir. Maria Branyas Morera'nın kızı Rosa Moret de annesinin uzun ömrünü genetikle açıklıyor. "Annem hiç hastaneye gitmedi, hiçbir kemiği kırılmadı ve sağlığı hep iyiydi."
Genetik ve yaşlanma hızı arasındaki bağlantı
University College London'dan Prof. David Gems, kadınların erkeklere kıyasla daha yavaş yaşlandığını ve bu nedenle kadınların daha uzun ömürlü olduğunu belirtiyor. Ancak Gems, genetiğin doğal yaşlanma hızında belirleyici bir rol oynadığını vurguluyor.
Gems'in nematod solucanları üzerinde yaptığı araştırma da bu teoriyi destekliyor. Genetik olarak aynı şartlarda tutulan solucanların bazıları 10 günde, bazıları ise 30 günde yaşlılıktan ölüyor. Bu araştırma, bireyler arasındaki doğal yaşlanma farklarını gözler önüne seriyor.
Maria Branyas Morera'nın yaşam tavsiyeleri
117 yaşına kadar yaşayan Morera, uzun ömrünün sırrını şu faktörlere dayandırmıştı.
- Huzurlu bir yaşam,
- Aile ve arkadaşlarla sağlam ilişkiler,
- Doğayla iç içe olmak,
- Endişeden uzak durmak ve duygusal denge,
- Pozitif bir tutum ve toksik insanlardan kaçınmak.
- Ancak bilim insanları, bu tavsiyelerin her zaman bilimsel bir temel taşımadığı konusunda uyarıyor.